45-тапсырма. Сұрақтарға нақ осы шақтың дара (жалаң) формасында жауап беріңіздер. Сен қайда отырсың?.....................................................................................
Ол кімде отыр?..............................................................................................
Біз қайда тұрмыз?.........................................................................................
4. Олар кімде отыр?......................................................................................... 5. Біз кімде отырмыз?..................................................................................... 6. Сіз қай жерде тұрсыз? ................................................................................
46-тапсырма. Сөйлемдерден осы шақта тұрған етістіктердің астын сызып, олардың түрлерін (нақ, ауыспалы) ажыратыңыздар. Тіл екі түрлі жолмен қызмет етеді. Сөйлеу тілі бетпе-бет сөйлеу арқылы жүзеге асады. Сөйлеу тілі көбіне диалог түрінде өтеді. Жазба тілде сөйлем ойды нақты да толық білдіре алатындай жүйелі, әрі түсінікті етіліп құрылады. Тілдің қызметі мен ойдың айтылу мақсатына қарай сөйлем құруда соған сәйкес сөздер, грамматикалық тұлғалар, тіркестер сұрыпталып, талданып қолданылып жүр. Әркімнің сөз қолдану ерекшеліктері әр түрлі болады. Көсіліп сөйлейтін көсем де, таңдайынан бал тамған, тыңдаушысын тамсандыратын шешендер де сөйлегенде сөзді сұрыптап қолданады, сол арқылы ойын дәл де әсерлі жеткізіп жүр. Оқушының сезіміне әсер ету үшін сөздер бейнелі мағынада, астарлы түрде, көркем мәнде қолданылып отырады.
47-тапсырма. Төмендегі етістіктерді нақ осы шақтыңдара (жалаң) және күрделі формасына салып жіктеңіздер. Ү л г і : I. Мен отырмын (Я сижу) Мен жаз+ып отыр+мын (Я пишу)
II. Сен отырсың (Ты сидишь) Сен жаз+ып отыр+сың (Ты пишешь)
Сіз отырсыз (Вы сидите) Сіз жаз+ып отыр+сыз (Вы пишете)
III. Ол отыр (Он сидит) Ол жазып отыр (Он пишет)
Сөйлесу, қарау, айту оқу, бару, зерттеу, тыңдау, дәлелдеу, сипаттау.
