Қазақ тілінің шығу тарихы туралы түркі тілдері тіл туыстығына


Орфоэпия (дұрыс сөйлеу) – сөздің дұрыс айтылу ережелері. Полисемия



бет4/93
Дата03.10.2023
өлшемі0,52 Mb.
#112740
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   93
Байланысты:
қазақ тілі көк кітап

Орфоэпия (дұрыс сөйлеу) – сөздің дұрыс айтылу ережелері.
Полисемия (көп мағына) – сөздің көп мағыналығын зерттейтін тіл білімінің саласы.
Семасиология (белгі, ілім) – сөздің мағынасын зерттейтін тіл білімінің саласы.
Сингармонизм (бірге үндесу) – сөз ішіндегі дауыстылардың бір-бірімен үндесуі.
Синекдоха (бірге жобалап, шамалап түсіну) – бүтіннің орнына бөлшекті, жалпының орнына жалқыны, үлкеннің орнына кішіні, немесе керісінше, бөлшектің орнына бүтінді, жалқының орнына жалпыны қолдану негізінде сөз мағынасын алмастыру амалы. (Төрт-бес қой-ешкіміз бар деудің орнынатөрт-бес тұяғымыз бардеу)
Синоним – айтылуы әр түрлі болғанмен, мағыналары бір-біріне жақын сөздер.
Синтаксис (құрастыру) – сөз тіркесі мен сөйлемді зерттейтін тіл білімінің саласы.
Фонема (дыбыс) – сөздің дыбыстық бірлігі.
Фонетика (дыбыс) – тіл дыбыстары туралы, тілдегі дыбыстық ерекшеліктер мен заңдылықтарды зерттейтін тіл білімінің саласы.
Фонология (дыбыс, ілім) – фонеманы зерттейтін тіл білімінің саласы.
Фразеология ("сөйлемше", "ілім") – тілдегі тұрақты тіркестер-ді зерттейтін тіл білімінің саласы.
Эвфемизм (сыпайылап айту) – бір затты не құбылысты, я болмаса бір оқиғаны сыпайылап айтып жеткізу амалы.

  1. Латын тілінен енген сөздер:

Ассимилияция (үндесу) – сөз құрамындағы немесе сөздер аралығындағы қатар келген дауыссыз дыбыстардың бірі екіншісіне ықпал етіп, өзара үндесуі.
Аффикс (қосылған) – қосымшаның терминдік атауы.
Диссимиляция (өзгеру) – дыбыстың өзгеруінің бір түрі
Интонация (қатты айту) – дауыс толқыны, сөйлегенде сөз мағынасын әсерлі жеткізу үшін дауыстың құбылып, жоғарылап, төмендеп өзгеріп отыруы, сөйлемде синтаксистік мағына білдіруші және сөйлемге эмоционалды-экспрессивті реңк беруші құралдың бірі.
Историзмкөнерген, ескірген ұғымды білдіретін сөз немесе сөз тіркесі. Өздері белгілеген заттар мен құбылыстардың қазіргі күнделікті өмірде қолданылудан шығып қалған. Архаизмдерден ерекшелігі – қазіргі тілде синонимі болмайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   93




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет