- Билет 1.Сақтардың мәдени мұралары

Сақтардан көптеген ескерткіштер қалды.Олар Сырдария,Талас,Шу,Іле өзендерінің бойында,Алатау бөктерінде,Қырғыстан жерінде кездеседі.Сақ обаларынан табылған бұйымдар ежелгі грек ғалымдары айтқан мағлұматтарды дәлелдейді.Археологтар Қызылордадан 300 шақырым жерде Шірік-Рабат қаласына қазба жұмыстарын жүргізді.Ол қыратта орналасқан. Қаланың орталығында күзет мұнаралары бар қамал (цитадел) салынған.Қала қамалдары қалың қабырғалармен қоршалған.Археологтар цитадел орталығынан жебенің қола ұштарын,алтын қапсырмалар,саздан жасалған бұйымдар тапты. Бұл табылған заттар б.з.б. 4-2 ғасырларға жатады.

Археологтар қазба жүргізген тағы бір қала Бәбіш- Молда.Бұл қаланың да қамалқабырғалары және айналдыра қазылған орлары болған.Археологиялық дерктерге қарағанда қала тұрғындары егіншілікпен айналысқан.Қыш күйдіретін пеш,қол диірмен тастары,тары қалдықтары табылған.

Сақтарда қолөнер ісі өте жақсы дамыған.Қолөнер шеберлері қауым мүшелеріне қажетті бұйымдарды жасады.Зергерлер алтын, күмісті балқытып,қалыпқа түсірумен айналысты. Олар аттың ер-тұрманы мен тұрмыстық мүліктерді әшекейлеп,асыл тастардан көз салынған алқа,сақина-сырғалар,өңіржиектер мен әсем белдіктер жасаған.Ұсталар қару-жарақ соқты,оларды алтынмен аптаған.Сақтарда ағаш оюмен қатар ілгек,таға,түйме сияқты заттарды жасайтын сүйек өңдеу қолөнері де дамыған.