«Транспортная наука и инновации», посвященная Посланию Президента РК Н.А. Назарбаева
«Нҧрлы жол - путь в будущее»
Материалы XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов
172
На наш взгляд, полученное мнения позволяет переосмыслить цели и задачи,
содержание и технологии обучения языкам, учитывая при этом уже накопленный
казахстанский и зарубежный опыт. Внедрения полиязычной системы опирается на
следующие рекомендации:
1. В целях эффективной организации полиязычного образования в учебных
заведениях необходимы усовершенствование его нормативной базы, то есть активное
использование рекомендаций Концепции развития полиязычного образования в
Республике Казахстан до 2015 года;
2. Внедрение апробированного уникальный опыт полиязычия дальнего и ближнего
зарубежья;
3. Создание единого исследовательского института, центра, который занимался бы
полилинвальным обучением, изучая внедрение полиязычия в других странах,
разрабатывая учебные планы, учебно-методические комплексы;
4. Введение экспериментальной площадки, проведение технологических карт
педагогического мониторинга полиязычного образования школьников, студентов и
взрослого населения;
5. Проведение мониторинга в экспериментальных классах и группах;
6. Разработка инновационной полилингвальной методики обучения языкам
этнических групп Казахстана.
CПИCOК ИCПOЛЬЗOВAННOЙ ЛИТЕPAТУPЫ
1.
Назарбаев Н.А. Стратегия трансформации общества и возрождения евразийской
цивилизации. – М., 2000. – С.16-18.
2.
Агентство республики Казахстан по статистике. перепись населения республики
Казахстан 2009 года. Краткие итоги. – Астана, 2010.
3.
Назарбаев Н.А. Социальная модернизация Казахстана: двадцать шагов к обществу
всеобщего труда // Казахстанская правда. — 2012. — № 218-219. — 10 июля.
4.
Конюкова Е.А. Проблемы организации полиязычного образования в Казахстане //
http://collegy.ucoz.ru/publ/77-1-0-8360
5.
Государственная программа развития и функционирования языков в республике
Казахстан на 2011-2020 гг. - Астана, 2011.
ТЕХНИКАЛЫҚ ТЕРМИНДЕРДІ АУДАРУДЫҢ,
ТЕРМИНЖАСАМНЫҢ КЕЙБІР МӘСЕЛЕЛЕРІ
Омарбай М. – студент (г. Алматы, КазАТК)
Психолингвистикада аударма оқылым, тыңдалым, сҿйлесім жҽне жазылыммен
салыстыру бойынша бір жалпы ҥрдіске – тҥрлі тілдік қҧралдармен тура сол мазмҧнды ғана
аударатын – жасалған жаңасымен бірге сҿйлеу ҽрекетінің тҥрлерін біріктіретін сҿйлеу ҽрекеті
ретінде тҥсіндіріледі. Жҽне де кем дегенде екі тілдің сҿйлеу ҽрекетін игеру сияқты
қасиеттермен жҽне соған сҽйкес осы тілдерде ойлауды қалыптастыру мен тҥсіндіру
тҽсілдерімен сипатталады [1].
Аударма мҽселесінің кҿп қырлы, кҿп ҿлшемді табиғатын тану, соған сҽйкес осы
кҥрделі феноменнің ҽртҥрлі аспектілерін айқындайтын аударманың кҿптеген мҽселелерін
сипаттайды.
Аударма саласында термин жасау ісі жҥйелілікті, белгілі бір реттілікті қажет ететіндігі
туралы кҿп айтылып жҥр. Тіл ҥнемі ҿзгерістерге тҥсіп тҧратын жанды қҧбылыс екендігін
ескерсек, ҧлттық терминология саласы да ҥнемі ҿзгеріс ҥстінде екендігіне дау жоқ.
«Транспортная наука и инновации», посвященная Посланию Президента РК Н.А. Назарбаева
«Нҧрлы жол - путь в будущее»
Материалы XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов
173
Халықтық сҿз байлығынан ерекшелеу қалыптасқан термин сҿздердің жасалу тарихы,
принциптері дегенде, алдымен, А. Байтҧрсынҧлының ҥлгі-ҿнегесіне кҿңіл қоямыз.
Ҿйткені қазақ терминологиясының ҿз алдына ғылым саласы болып қалыптасуына Ахмет
Байтҧрсыновтың еңбегі ҧшан-теңіз. Ахмет Байтҧрсынҧлының ҧстанған негізгі принципі –
қазақ тілінің сҿз байлығын барынша сарқа пайдалану.
А. Байтҧрсынҧлының еңбектерінде терминжасамның лексико- морфологиялық
жҽне морфологиялық-синтаксистік принциптерін сҿз еткен. Ол ҧстанған қағидада
терминжасамда кірме сҿздерді де қазақ тілінің заңдылығына қарай «бҧзып алған»
тҥрлерін де қолдану қажет деген. Бҧл жҿнінде ғалым Р.Сыздықова былай дейді: «....бҧдан
жҥз жылдан астам бҧрын қазақ тіліне еніп, қолданыста ҽбден дағдыға айналған кірме
сҿздерді енді қайтадан қазақшалап, жасанды сҿздермен білдіру тіл ҥшін де, ол тілдің
иелері ҥшін де оңтайлы емес, ҿйткені тіл тіршілігінде дағды факторының орны ерекше,
онымен қай тіл болса да санаспай отыра алмайды, себебі тіл - қалың жҧртшылықтың,
бҥкіл халықтың қҧзырындағы дҥние» [2]. Қазіргі қазақ тілінің даму дҽрежесі биіктеген
сайын ғылымның сан-саласы тарауларға бҿлініп, кҿпшілікке танылу мҥмкіндігі артып,
ҿмірдің ҿзі алға қойып отырған кҿптеген мҽселелерді ойдағыдай шешуге қабілетті
екендігін кҿрсетуде. Қазақ тілінің байырғы сҿздерін дҧрыс қолдану, ҽдеби ҥлгілерін
тҧрақтандыру, тиімді пайдалану сҿз мҽдениетінің кҿкейтесті мҽселелеріне айналып отыр.
Сол мҽселелердің ішінде маңыздылары мен ең қажеттілерінің бірі – терминологиялық
жҽне тҥсіндірме сҿздіктердің бҥгінгі жағдайы. Дҽлірек айтсақ, ҽр тҥрлі тҽсілдер арқылы
жасалған кҿлік саласында кездесетін терминдер мен ҧғымдардың қазақша баламасының
дҽл аударылып, табылып, анықтама берілуі. Ҿйткені, кҿптеген техникалық терминдердің
қазақша баламасы мҥлдем жоқ болғандықтан, жаңадан іздестіруге тура келеді, яғни жаңа
сҿз жасауға ҽкеліп тірейді.
Терминология ҧлттық тілдің деңгейінде дамып, қалыптасады. Терминдер
ғылымның тҥсіндіруші қҧралы ретінде осы ғылымның ҿсу заңдылықтарын, дамуын
қамтамасыз етеді. Біз, ҽдетте, терминалогиялық лексиканы талдағанда, оларды техника,
ҿндіріс пен ғылымның ҽр саласынан аламыз да білім, тҽжірибе алмастыру, техникалық
біліктілік пен технологиялық тҽсілдерді сақтап қалудың қажеттілігінен туғанын білеміз.
Жалпы айтқанда, терминология – ғылыми тіл қҧрамында ортаңғы орын алады. Термин
жасауда ең негізгі, қажетті нҽрсе – сҿз жасау форманттарының семантикалық бейімділігі.
Егер термин жасауда кейде ҧлттық тіліміздің сҿзжасамында кездеспе, онда басқа сҿздік
қордан немесе кҿзден (бҧл жерде интернационалдық сҿздік қоры айтылып тҧр) алынып,
жасанды тҥрде жасалынады. Ал бҧндай жағдай ортақ ҽдеби тілімізге қарама-қайшы,
қалыпты нормадан ауытқу деп санамайды. Термин жасаудың ең қажетті ҥш шарты бар.
Олар:
1.
Реттілік, реттеу жасау
2.
Тҧтастық ортақ қалыпқа, ортақ формаға келтіру. Ғылыми тілмен айтқанда,
унификация (латын сҿзі «unio» - тҧтастық, бірлік жҽне «facere» - жасау, қҧрастыру).
3.
Біртҧтас типтік формаларды бекіту
Терминология ілімінің негізгі қағидасы – термин сҿздердің логикалық жҽне
лингвистикалық қарым – қатынастары дҽл сақталып, дҧрыс кҥйде болуы. Ал
лингвистикалық қалып дегеніміз не? Ол терминнің дҧрыс жасалып, дҧрыс қолданылуы.
Бҧл қарапайым ғана қағиданың ҿзі терминнің жай сҿздерден айырмашылығын айырып
тҧр. Кҿптеген терминдердің кҽсіби нҧсқасы тиісті салалардағы мамандардың ауызекі
сҿйлеу барысында қалыптасып, бекітіледі. Ал, ол кейіннен барып (радио, теледидар т.б.)
тарапынан тҥзетіліп, дҧрыс жазылуы мен дҧрыс айтылуы қадағаланады.
Термин жасалғанда, ең алдымен мазмҧндылық, логикалық жҽне лингвистикалық
жағынан тҧтастықта болу керек. Ҧлттық терминалогияның қалыптасуы ҥшін лексикалық-
семантикалық қҧбылыстардың, бҥкіл арнайы лексиканың, полисемия, синоним,
«Транспортная наука и инновации», посвященная Посланию Президента РК Н.А. Назарбаева
«Нҧрлы жол - путь в будущее»
Материалы XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов
174
антонимдердің де маңызы зор. Ҧлттық ҽдеби тіл – ҧлттық терминологиямыздың
қалыптасуының негізгі кҿзі.
Ҽсіресе, дҽстҥрлі ғылым салалары, техника, шаруашылыққа байланысты, кҿлік
саласына қатысты терминдер жасалғанда ана тіліміздің бай қоры барынан пайдаланылып
жҧмсалды. Терминдер жасауда тіпті диалект сҿздер де қолданылады. Жай сҿз жасаудан
гҿрі терминдердің жасалуы қиынға соғады, ҿйткені термин жасалғанда сҿзжасамның
барлық тҽсілдері қолданылады.
Қай халықтың тілдік қҧрылымын алып қарасақ та ҿзінің бір белгілі
заңдылықтары, ішкі қайшылықтары, ҧқсастықтары жҽне ҿзіне тҽн ерекшеліктері болады.
Сҿздің қолдану аясы мен атқаратын қызметін, беретін мағынасын қазіргі кҥні белгілі бір
жҥйеге салып, оған ғылыми талдау жасау тілдің грамматикалық формаларына ҥңілуге,
сҿйтіп оның сырын ашуға мҽжбҥр етеді. Профессор А.Ысқақов айтқандай: «Тіл – тілдің
ҿзара бір-бірімен байланысы екі жақты болады. Оның бірі – тілдің сҿздік, екіншісі – тілдің
грамматикалық жақтары» [3].
Кейде сҿз мағынасы қызмет ҽрекетінің жетілуіне қарай уақыттқа сҽйкес ҿзгеруі де
мҥмкін. Бір зат немесе қҧрал, басқа бір зат немесе қҧралмен ығыстырылған жағдайда
соңғысы қызмет бірлігіне қарай, алғашқы заттың немесе қҧралдың атауымен аталады.
Мысалы ағылшын тілінде қазіргіде руль деген мағына білдіретін Rudder деген сҿз
алғашында ескек деген мағынаны білдірген екен. Міне, мҧндай мысалдар біздің ҧлттық
терминологиямызда да жиі кездеседі. Жаңа сҿздің пайда болуының кҿп жолдары бар.
Кҿбіне-кҿп термин сҿздер аналитикалық тҽсіл арқылы: сҿздердің бірігуі, қосарлануы,
тіркесуі арқылы жасалынып отырады. Морфологиялық тҽсіл – сҿзге тиісті сҿз тудырушы
жҧрнақтардың жалғануы арқылы жасалады. Жҧрнақтар сҿзден жаңа сҿз тудыратын
қосымша болғандықтан, лексика – грамматикалық категория қатарына жатады. Бҧл тҽсіл
термин жасауда алғы шепте. Кҿптеген жаңа атаулар, ҧғымдар, терминдер қазақ тілінің
ғылыми жҥйесін қалыптастырды. Осындай мҥмкіндіктерге ҥлес қосқан жҧрнақтар қазақ
тіліндегі –шы, -ші жҧрнағы. Сҿз тудырушы қабілетін ескере отырып, бҧл жҧрнақтардың
қызметін екі тҥрге бҿліп қарастырып келдік.
1.
Есім сҿздерден жаңа сҿз жасауда орыс тілінен енген зат есімдерге
жалғанады: сигналшы, бетоншы, забойшы, тракторшы т.б.
2.
Етістіктердің аударылуы арқылы жаңа сҿз жасауға қатысы: тіркеуші,
реттеуші, кҿшіруші, жҥргізуші т.б.
Термин жасаудың бір жолы – сҿздердің бірігуі. Бҧл дҽстҥрлі тҽсіл арқылы
жасалған термин сҿздердің қҧрамындағы сҿздер ҽрқайсысы жеке дара тҧрып толық
мағынасы бар, дербес заттың немесе қҧбылыстың атауын беретін сҿздер. Сҿздердің бірігуі
арқылы жасалған терминнің қҧрамындағы сҿздер алғашқы кездегі мағынасынан
айырылып, ендігі кезекте бірігу барысында жаңа мағынаға ие болады. Сҿздердің бірігуі
арқылы жасалған терминдердің алғашқы сыңарлары – терминэлементтер. Дҽлірек айтсақ,
бірінші сыңарлары интернационалдық сҿздік қорынан алынған сҿздер. Мысалы:
Электрарба – электроқара, электршығыр – электролебедка, электржетек –
электропривод
Немесе:
Авиамектеп – авиашкола, авиабаза – авиабаза, авиаманар – авиамаяк,авиазавод –
авиазавод.
Бҧл
мысалдарда
терминэлементтер
«электр»,
«авиа»
сҿздері.
«Авиа»
термоэлементінің қазақша «ҽуе» деген баламасы бар екені белгілі. Алайда термин
жасаудың шартына жҥгінсек, кҿп жерде «ҽуе» дегеннен гҿрі «авиа» деп алынын жасалған
терминдердің сҽтті шыққанын байқадық. Сол сияқты:
Автобетонтасығыш
–
автобетоновоз,
автобетон
араластырғыш
–
автобетоносмеситель, автокеруен – автоколонка, автодҥкен – автолавка, автоҽуеқой –
автолюбитель, автошеберхана – автомастерская, автомагистраль – автомагистраль деген
«Транспортная наука и инновации», посвященная Посланию Президента РК Н.А. Назарбаева
«Нҧрлы жол - путь в будущее»
Материалы XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов
175
мысалдарда «авто» сҿзі – терминэлемент қызметінде жҧмсалып тҧр. Жоғарыдағы
келтірілген мысалдарда біріккен сҿздердің екі сыңарлары да зат есімнен жасалған. Не? –
авто + не? – дҥкен (зат есім + зат есім). Бҧл жағдай кейде Зат есім + етістік тҥрінде келіп
ҿзгеріп тҧрады:
Автожуу – автомойка, автоқҧю – автозаправка, кҥйанықтау – диагностирование,
селағар – селедук, жерастау – корыто земляное, дірілбалға – вибрамолот, дірілелек –
вибросито, жолбаған – надолб, тҿменплан – низкоплан, пневможетек – пневмопривод,
радиоманар – радиомаяк, іргетас – фундамент, бағдаршам – светофор, дҿңгелекқап –
покрышка, кемежай – порт, жҥксерік – проводника груза, сылақсорап – растворнасос,
кҿпкілтек – шниц, айыппҧл, айыптҿлем – штраф, шағылтас – щебень т.б.
Бҧл келтірілген мысалдарда сҿздер ешбір жалғау жҧрнақсыз біріккен сҿздер.
Мҧны тіл білімінде синтаксистік тҽсіл арқылы салаласа біріккен кҥрделі сҿздер деп
атайды. Ҿйткені, ешбір лингвистикалық талдаусыз – ақ қҧрамындағы компоненттердің
мазмҧнын бірден анықтауға болады. Атаушы сҿзбен етістікке – қыш, - ғыш, - гіш, - кіш
жҧрнақтарының жалғануы арқылы жасалған туынды зат есімдердің бірігуі арқылы
жасалған біріккен сҿздер терминологияда ҿте жиі кездеседі.
Автотежегіш – автотормоз, бетонбҧзғыш – бетонолом, автотоқтатқыш – автостоп,
кҿшкінкескіш – лавинорез, селағызғыш – селепуск, мҧзжарғыш – ледокол, мҧзкесшкіш –
ледорез,сеңжарғыш – льдодробилка, майбҿлгіш – маслоотделитель,майқабылдағыш –
маслоприемник, пневмотҥсіргіш – пневморазгрузчик, жоластырғыш – путерразгонщик,
жолтазартқыш – путеочиститель, жолтҥзеткіш – путерметовщик, кемекҿтергіш –
судоподъемник. т.б.
Аналитикалық тҽсілдердің бірі – сҿздердің қосарланып кездесуі. Сҿзді қайталау,
қосарлау тҽсілі - ҿзінше ерекшелігі мол қҧнарлы жҥйе. Яғни, бҧл жҥйе бойынша сҿзді
қосарлаудан белгілі жаңа мағыналар туады. Мысалы:
Ҥдеткіш-баяулатқыш – ускоритель-замедлитель, шартты- тыйымдылық сигнал –
сигнал условно-запрещающий, шартты рҧқсаттық сигнал – сигнал условно-разрешающий,
соққылы тартымды аспап – прибор ударно-тяговой, ҧшқыш – сынаушы – летчик –
испытатель, ҧшқыш – ғарышкер – летчик – космонавт, мотор – желдеткіш – мотор
вентилятор, мотор – доңғалақ – мотор – колесо, жинамалы – тартпалы вагондар – вагон
сборно – раздаточный , темір жол станциясының техникалық- жарлық актісі – технико-
распорядительный акт железно дорожной станции, темір жол станциясының санитарлық-
дезинфекциялау станциясы,
Бҧл келтірілген мысалдардағы қос сҿздердің қҧрамындағы компоненттерінің ҿзді-
ҿздіне лайықты дербес мағыналары қарама-қарсы (антонимдес) мысалы: ҥдеткіш –
баяулатқыш, бір-бірімен мҽндес (синонимдес), тҧлғалас (коррелятивтес) мысалы: ҧшқыш-
сынаушы (3.е), техникалық – жарлық (с.е.) сыңарлардан қҧралған.
Термин жасауда ең негізгі жиі қолданатын тҽсілдердің бірі – сҿздердің тіркесуі.
1.
Темір жолдың пайдалы ҧзындығы – полезная длина железнодорожной пути
2.
Екі станция аралығын толық жабу – полное закрытие перегона
3.
Темір жолдың жолаушы айналымы – пассажир-оборот железной дороги
4.
Вагондарды тармақтай бірыңғай белгілеу – единая сетевая разметка вагонов
5.
Жылдамдық ҿлшегіш лентасы – ленты скоростомера
6.
Темір жол бойындағы линиялық бҿлімдер – линейное железнодорожного
подразделение
7.
Жол аралықтарының ортасы – ось межпутья
8.
Поезды нысаналап тежеу – прицельное торможение поезда
9.
Жарылғыштар арқылы берілетін шҧғыл тоқтату сигналы – сигнал немедленной
остановки, подаваемый петардами
10.
Жолаушы поезын жабдықтау – экипировка пассажирского поезда
11.
Қосжетек кҥш – двойная тяга
«Транспортная наука и инновации», посвященная Посланию Президента РК Н.А. Назарбаева
«Нҧрлы жол - путь в будущее»
Материалы XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов
176
12.
Ықтас жҥріс – движение пошеретное
13.
Теңіз кемежайы – порт морской
14.
Қабыспа шҿміш – ковш сомкнутый
15.
Қайырма маңдайшасы – козырек отвала
16.
Қалақты доңғалақтар – колеса лапастные
17.
Қалыпты жолтабан – колея нормальная
18.
Сандық код – код числовой
19.
Қҧю шҿміші – ковш заливочный
20.
Қол жҥгі – кладь ручная
Кҿлік саласында кездесетін терминдердің аударылу, жасалу жолдарын талдай
отырып байқағанымыз, термин жасауда қай тҽсіл болмасын: аналитикалық,
синтетикалық тҽсілдердің қолайлы ғана емес, қажетті екеніне кҿзіміз жеткендей болды.
Ҿкінішке орай, қазіргі кҥні кҿптеген ҧғымдардың дҽл мағынасын ашатып сҽтті
терминдермен қатар, сапасы сын кҿтермейтін терминдердің кездесіп отыратыны
жалған емес. Талдау барысында «трассамаңындық карьер – карьер притассовый» деген
аударманы алайықшы. «Трассамаңындық» деген терминнің мағынасы келіңкіремей
тҧр, «трассамаңындықтан» гҿрі – «трассамаңылық» (-лық, -лік, -дық, -дік, -тық, -тік)
деп алсақ дҧрыс болар ма еді? Немесе: «колеса бегунковая» дегенді «жҥгірткілі
доңғалақтар» деп аударған. Ал «Теміржол орысша – қазақша сҿздігінді» [4]«бегунок»
сҿзі – «жҥгірмек» деп алынған. «Жҥгірткілі» емес, «жҥгіртпелі» деп алсақ, қателеспес
едік, ҿйткені қазақ тілінің сҿзжасамында, соның ішінде морфологиялық тҽсіліне
тереңірек ҥңілсек «кілі» деген сҿз тудырушы жҧрнақ жоқ, оның орнында –палы, -пелі, -
малы, -мелі, -балы, -белі бар. Бҧл жҧрнақтық дҧріс нҧсқасы. Сондықтан да «жҥгіртпілі»
емес – жҥгіртпелі дҧрыс болар деп ойлаймын.
Осындай кҿңілге қонымсыз терминдер ҿкінішке орай, кҿптеп кездесіп жатады.
Термин жасаудың шартына жҥгінсек, ол – мазмҧндылық, тҧтастық, бірыңғайлық
принципімен қоса аналитикалық, синтетикалық тҽсіл принциптерінен ауытқымай
жасалған терминдер ғана ҧлттық терминалогиямыздың бай қорын кҿбейтері сҿзсіз.
Сондықтан да болашақта жасалған ҽрбір термин сҿздер – ҧлттық ҽдеби тіліміздің негізгі
қайнар кҿзі боларына еш кҥмҽпіміз жоқ.
ПАЙДАЛАНҒАН ҼДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1.
Ширяев А.Ф. О специфике психолингвистической трактовки перевода // Теория
перевода и методика подготовки переводчиков: Матер.науч-практ.конференции. – М.:
ВУ, 1999. – С. 259-260.
2.
Р. Сыздықова. «Жаңа атаулар». Алматы, «Ана тілі», 1992 жыл, 5- бет.
3.
А.Ысқақов. Қазіргі қазақ тілі. Алматы, Ана тілі 1991, 381 бет.
4.
Қазақша – орысша орысша – қазақша терминологиялық сҿздік. Кҿлік жҽне қатынас
жолдары. Алматы, Рауан, 2000ж. 146 бет.
5.
Теміржолшының орысша – қазақша сҿздігі. Алма-Ата, «Қазақстан», 1989, 174 бет.
6.
Қҧрылыс терминдерінің орысша – қазақша сҿздігі. Е.Исаханов. А, Ана тілі, 1993, 109
бет.
APPLE CORPORATION
Rkenova L. – student (Almaty c., KazATK)
Steve Jobs was born on 24 February 1955 in San Francisco. His full name was Steven
Paul Jobs. Birth parents abandoned him and then Steve was adopted by Paul and Clara Jobs.
Some years later his adoptive parents affiliated a daughter, Patti. Paul was a mechanical
«Транспортная наука и инновации», посвященная Посланию Президента РК Н.А. Назарбаева
«Нҧрлы жол - путь в будущее»
Материалы XXXIX Республиканской научно-практической конференции студентов
177
engineer and worked for a corporation which produced lasers. Steve‘s stepmother was a
bookkeeper. She taught him to read at an early age and Paul showed Steve elementary
electronics. Steve himself always insisted that Paul and Clara were his parents. In 1972 Steve
Jobs graduated from high school in California and became a college student at Reed College in
Portland. He also attended lectures at the HP Company and then began to work there with his
schoolfellow Steve Wozniak. In 1976 Steve Jobs, Steve Wozniak and Ronald Wayne
established Apple. Some years later Steve Wozniak created a new personal computer which
carried Apple forward. Its name was Apple II. Steve Jobs worked on design and sales of new
device. In 1980s Xerox PARC introduced its product, mouse-driven graphical user interface.
Steve Jobs predicted the success of Xerox PARC‘s invention and this was an incitement to
development of the Apple Lisa. The creators were Ken Rothmuller and John Couch. In addition
to that Jef Raskin invented Macintosh in one year. There was a race for power in Apple in 1985.
Steve Jobs lost it and left the company. He decided to found a new corporation which was called
NeXT. This company produced technologies for organizational markets and higher-education.
In 1986 Steve Jobs got the computer graphics branch of Lucas film Ltd. Later it was reorganized
into Pixar Animation Studios. Steve worked on famous animated cartoon ‗Toy Story‘ as an
executive producer. He was controlling shareholder and his percentage was 50.1%. In 2006 The
Walt Disney Company acquired Pixar Animation Studios and Steve became the stock owner
and a member of its Board of Directors. In 1996 NeXT was included in Apple. Consequently
Steve returned to work for Apple and became its co-founder. Afterwards the NeXT STEP
codebase was used for the Mac OS X. In 1996 Steve Jobs was chosen as an advisor of Apple
and interim CEO in 1997. In 2000 he became Chief Executive Officer of Apple. He supervised
elaboration of the iMac, iPad, iPod, iTunes, iPhone and other company‘s products. On March
18, 1991 Steve married Laurene Powell. Married couple had son and two daughters. Jobs also
was in a relationship with painter Chris Ann Brennan. Lisa Brennan-Jobs, their daughter, was
born in 1978. She was Steve‘s first child. In 2003 Steve‘s illness was diagnosed as a rare form
of pancreatic cancer. He was cured of it. But in 2009 Steve sustained a liver transplantation. His
health became worse. In August 2011 Steve Jobs resigned as Chief Executive Officer but he
remained Chairman of the Board till his dying day. On October 5, 2011 he died.
The history of the iPhone line of phones begins with a direction from Steve Jobs to Apple Inc.'s
engineers, whereby he asked them to investigate touchscreens and a tablet computer, which later
came to fruition with the iPad. Also, many have noted the device's similarities to Apple's
previous touch-screen portable device, the Newton Message Pad. Like the Newton, the iPhone is
nearly all screen. Its form factor is credited to Apple's head of design, Jonathan Ive.
In April 2003 at the "All Things Digital" executive conference, Jobs expressed his belief that
tablet PCs and traditional PDAs were not good choices as high-demand markets for Apple to
enter, despite many requests made to him that Apple create another PDA. He did believe
that cell phones were going to become important devices for portable information access, and
that what cell phones needed to have was excellent synchronization software. At the time,
instead of focusing on a follow-up to their Newton PDA, Jobs had Apple put its energies into
the iPod, and the iTunes software (which can be used to synchronize content with iPod devices),
released January 2001. On September 7, 2005, Apple and Motorola released the ROKR E1, the
first mobile phone to use iTunes. Jobs was unhappy with the ROKR, feeling that having to
compromise with a non-Apple designer (Motorola) prevented Apple from designing the phone
they wanted to make. In September 2006, Apple discontinued support for the ROKR and
released a version of iTunes that included references to an as-yet unknown mobile phone that
could display pictures and video.
On January 9, 2007 Steve Jobs announced the iPhone at the Macworld convention, receiving
substantial media attention, and that it would be released later that year. On June 29, 2007 the
first iPhone was released.
|