Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілік арттырудың Ұлттық орталығЫ

31 
 
ОСОБЕННОСТИ КОМПЕТЕТНОСТНО-ОРИЕНТИРОВАННОГО 
ПОДХОДА В УСЛОВИЯХ ОБНОВЛЕНИЯ СОДЕРЖАНИЯ СРЕДНЕГО 
ОБРАЗОВАНИЯ 
 
 Жумагалиева Динара Шынболатовна, 
старший преподаватель, магистр педагогики 
Филиал АО «НЦПК «Өрлеу» «ИПК ПР по ЗКО», г. Уральск 
 
Неотъемлемая часть развития казахстанского общества – обновлениесодержания 
образования.  Перед  школой  поставлена  важная  задача  –  это  повышение  качества 
человеческого капитала на основе стандартов стран ОЭСР, заявленная в Плане Нации – 
«100 конкретных шагов».Поэтапное внедрение обновленного содержания образования, 
обновление  стандартов  школьного  обучения  для  развития  функциональной 
грамотности, поэтапный переход на английский язык обучения в системе образования – 
в  старшей  школе  и  вузах,  разработка  и  реализация  национального  проекта  «Нұрлы 
Болашақ»,  внедрение  ценностей  «Мәңгілік  ел»  в  действующие  учебные  программы 
школьного образования – важные шаги по созданию системы успешных школ [1, 2]. 
Именно 
в 
условиях 
обновленного 
содержания 
образования 
будут 
осуществляться  стратегические  цели  по  проектированию  новой  национальной  модели 
образования,  ориентированного  на  результат.  Качественное  изменение  содержания 
образования  невозможно  без  формирования  нового  взгляда  учителя  на  свое  место  и 
роль в учебном процессе, нового отношения к ученику. Суть новых изменений, смысл 
нового  качества  образования  и  новых  образовательных  результатов  состоит  в 
переосмыслении  целей  школьного  образования,  в  принципиальной  трансформации 
содержания  и  формы  работы  учителя  и  ученика,  что  в  свою  очередь  модифицирует 
характер взаимоотношений между субъектами образовательного процесса. 
На  наш  взгляд,  переход  к  новой  школе  без  соответствующей  подготовки 
учителей, методистов и руководителей школ было бы преждевременным, и реализовать 
на  практике  новые  теоретические  идеи,  без  осмысления  принципиально  новых  целей, 
содержания и технологии обучения, новой формы оценивания было бы неправильным. 
Необходимо  осуществить  переподготовку  и  повышение  квалификации  учителей  и 
руководителей  организаций  образования  с  учетом  нового  компетентностно-
ориентированного  содержания  образования,  новых  подходов  к  обучению  и  методике 
преподавания.  
Новая ориентация «на результат» (output) подразумевает новую теорию результата, 
основными категориями которого являются: компетентность, обратная связь и оценка, 
стандарты  образования,  внедрение  новых  форм  оценки  и  обеспечения  качества.  В 
качестве  «выхода»,  продукта  системы,  рассматриваются  не  только  образовательные 
результаты как таковые, проверяемые тестами или другими видами задач, но и качество 
образовательных услуг.  
Во  многих  зарубежных  странах  рассматриваются  такие  цели  образования,  как 
«формирование  у  учащихся  компетенции,  проявляющейся  в  умении  учащихся 
интегрировать, переносить и использовать знания в разных жизненных ситуациях. Все, 
что  связано  с  компетенциями,  связано  с  опытом  и  деятельностью  субъекта,  вне 
ситуации и деятельности компетенции не проявляются» [3; с. 22].  
Особенность модели образования, ориентированной на результат (Outcomes Based 
Education)  заключается  в  реализации  передовой  педагогической  технологии 
компетентностного образования:  
- определение общих целей образования национального уровня; 
-  построение  многоуровневой  системы  целей  в  виде  ожидаемых  результатов 
обучения и воспитания; 
- регулирование содержания образования по каждому уровню образования; 

32 
 
- обеспечение мониторинга качества образования; 
-  вовлечение  всех  заинтересованных  сторон  к  работе  школы  и  всей  системы 
образования как социальных партнеров; 
- изменение стратегии обучения (сотрудничество, сотворчество и партнерство). 
Понятие  «компетентность»  -  ключевое  понятие  для  современного  образования. 
Результат 
образования 
в 
странах-лидерах 
определяется 
через 
понятие 
«компетентность»,  а  педагогические  измерения  определяются  как  «измерения 
компетентности».  Во  всех  источниках,  связанных  с  введением  в  структуру  обучения 
стандартов  образования,  говорится  об  «обучении,  ориентированном  на  стандарты»,  и 
об «обучении, ориентированном на компетентности» как о синонимах. Таким образом, 
современное  понимание  стандартов  связано  с  теорией  компетентностей  как 
комплексного результата образования. 
Закономерно, что в условиях комплексности, масштабности общества, остро встает 
вопрос  об  изменении  целей  и  содержания  образования.  Мы  предполагаем,  что 
достижение  указанной цели возможно путем  внедрения компетентностного подхода в 
образовательные учреждения. В соответствии с формулировкой ЮНЕСКО образование 
представляет  собой  процесс  социализации  индивида,  в  ходе  которого  происходит 
становление  его  способностей  к  саморазвитию,  связанных  с  формированием 
когнитивных, деятельностных, коммуникативных и мировоззренческих компетенций.  
На  наш  взгляд  именно  компетентностный  подход  обеспечивает  адекватное 
построение  образовательной  деятельности,  способствующий  успешной  социализации 
личности.  Если  мы  говорим  о  компетентностном  подходе  в  образовании,  то  сразу 
возникает вопрос, а от какого подхода мы переходим? Условно можно сказать, что мы 
пытаемся определить пути перехода от знаниевого подхода к компетентностному. Что 
в этом случае можно понимать под компетентностью?  
В.Шепель  в  определение  компетентности  включает  знания,  умения,  опыт, 
теоретико-прикладную подготовленность к использованию знаний. П.Симонов говорит 
о потенциальной готовности решать задачи со знанием дела, не раскрывая содержания 
данной  готовности,  М.Чошанов  в  основном  указывает  на  содержательный  компонент 
компетентности  (знания)  и  процессуальный  компонент  (умения).  По  мнению 
О.Е.Лебедева  «Компетентностный  подход  –  это  совокупность  общих  принципов 
определения  целей  образования,  отбора  содержания  образования,  организации 
образовательного процесса и оценки образовательных результатов» [4; с. 258-261].  
Исследователи  считают,  что  компетентностный  подход  не  приравнивается  к 
знаниево-ориентированному  компоненту,  а  предполагает  целостный  опыт  решения 
жизненных  проблем,  социальных  ролей,  компетенций  (Е.Я.Коган,  В.В.Лаптев, 
О.Е.Лебедев, Е.А.Ленская, А.А.Пинский, И.Д.Фрумин и др.).  
Исходя из вышеизложенного, можно отметить, что не существует единого мнения 
по  поводу  определения  понятий  «компетенция»  и  «компетентность».  Понятие 
«компетентность»  так  или  иначе,  определяется  большинством  авторов  как  некая 
совокупность свойств и качеств личности, таких как знания, умения, навыки, способы 
деятельности и т.д. 
В будущем знание и умение должны быть интегрированы в процессе обучения, оно 
должно  одновременно  передавать  ученикам  компетентности  действия,  жизненные, 
ценностные  установки,  а  также  компетентности,  связанные  с  саморегуляцией 
(самостоятельностью). Современное понятие компетентности включает в себя, помимо 
знаний и умений, еще и ряд личностных характеристик – социальных, эмоциональных, 
мотивационных, волевых – которые  бусловливают успешную деятельность человека в 
современном обществе, стабильное развитие и процветание как общества в целом, так 
и успехи отдельного человека. В понятие «компетентности» входит, помимо знаний и 
общих  когнитивных  способностей,  также  и  ценностные  ориентации,  например, 

33 
 
желание учиться, ответственность за свою жизнь и жизнь других, за будущее природы 
и общества и т.п. Все это входит в новое понятие результата [5]. 
Образовательные  стандарты  предполагают  конкретизацию  целей,  выдвигаемых 
современной  теорией  образования,  политикой  в  сфере  образования  и  предметной 
дидактикой.  В  них  находят  отражение  общественные  ожидания,  предъявляемые  к 
результатам деятельности школ. Они формулируются в виде компетентностей, которые 
должны приобрести учащиеся.   
Компетентности  понимаются  при  этом  как  способности  успешно  справляться  с 
определенными проблемными ситуациями. Но это означает в то же время, что проверка 
конкретного определенного умения посредством выполнения определенных задач или 
тестов должна соотноситься и с конкретными многосторонними ситуациями, в которых 
подчас испытуемому необходимо проявить владение разными компетентностями, но не 
изолированным компонентом компетентности, например, знанием фактов.  
Компетентностный  подход  вошел  в  систему  образования  в  связи  со  сменой 
Казахстанской образовательной парадигмы, что обусловлено общемировой тенденцией 
интеграции и глобализации мировой экономики. В связи с объективно изменившимися 
условиями, мы считаем, что главная миссия образовательного учреждения заключается 
в подготовке человека к осмысленному и реальному восприятию мира.  
Таким  образом,  компетентность  (от  латинского  «competo»  –  подходить, 
соответствовать,  добиваться)  –  качество  человека,  завершившего  образование 
определенного  уровня,  выражающееся  в  способности  на  его  основе  к  успешной 
деятельности.  Компетентность,  во-первых,  объединяет  в  себе  интеллектуальную  и 
навыковую составляющие образования; во-вторых, в понятие компетентности заложена 
идеология интерпретации содержания образования, формируемого  «от  результата»; в-
третьих, компетентность обладает интегративной природой, так как она вбирает в себя 
ряд общих знаний, умений и деятельности. 
Обновленное  содержание  образования  базируется  на  ожидаемых  результатах, 
которые  позволят  оценивать  работу  учащегося,  его  достижения.  Формулировка 
ожидаемых результатов позволит объективно оценить учебные достижения учащихся, 
определить  индивидуальную  траекторию  развития  каждого  школьника  с  учетом  его 
индивидуальных способностей, а также повысит  их мотивацию на развитие  умений и 
навыков  в  обучении,  улучшит  качество  образовательного  процесса.  Учитывая 
особенности обновленных программ учителям необходимо: 
-  расширять  знания  о  применении  стратегий  активного  обучения  в  учебном 
процессе и формировать навыки по данной деятельности; 
- использовать методы организации коллаборативного обучения, педагогической 
рефлексии и эффективные формы обратной связи; 
-  освоить  методы  обучения  предметам  ориентированных  на  развитие  навыков 
речевой деятельности; 
-  понимать  и  применять  систему  критериального  оценивания  для  достижения 
целей обучения обновленной образовательной программы; 
-  овладеть  навыкам  применения  в  учебном  процессе  информационно-
коммуникационных технологий, в том числе, смарт техники. 
Таким 
образом, 
методическое 
обеспечение 
повышения 
уровня 
профессиональной  компетентности  педагогов  будет  способствовать  изменению 
взглядов  на  достижение  качества  образования.  Внедрение  инновационных  методов, 
решений  и  инструментов  в  отечественную  систему  образования  позволит 
активизировать деятельность педагога в новом формате. 
Список использованной литературы 
1.
 
Государственная  программа  развития  образования  и  науки  Республики 
Казахстан на 2016-2019 годы. 

34 
 
2.
 
Об 
особенностях 
 
организации 
образовательного 
процесса 
в 
общеобразовательных  школах  Республики  Казахстан  в  2016-2017  учебном  году: 
Инструктивно-методическое  письмо.  –  Астана:  Национальная  академия  образования 
им. И. Алтынсарина, 2016. 278 – с. 
3.
 
Рыжаков М.В. Ключевые компетенции в стандарте: возможности реализации. О 
проблемах содержания и качества школьного образования // Стандарты и мониторинг в 
образовании. - 1999. - №4. - С. 20-23. 
4.
 
Загвоздкин  В.К.  Проблема  ключевых  компетентностей  в  зарубежных 
исследованиях // Вопросы образования. - 2009. - № 4. - С. 257-272. 
5.
 
Вербицкий  А.А.  Личностный  и  компетентностный  подходы  в  образовании: 
проблемы интеграции /А.А. Вербицкий, О.Г. Ларионова. - М.: Логос, 2009. - 336 с. 
 
 
ПЕДАГОГТАРДЫҢ КӘСІБИ ҚҰЗЫРЕТТІЛІГІ 
 
Жолмухамбетова Венера  Жумашевна, 
Маңғыстау облысы 
Жаңаөзен қаласы 
Жаңаөзен қызмет көрсету және қызмет  
көрсету жаңа технологиялар колледжі  
тарих пәнінің оқытушысы 
 
«Мен ерекше ойлаймын, яғни өмір 
сүремін деген сөз»  
Клэр Симмонс 
 
Кейде  мұғалім  өз  тәжірибесі  жөнінде  айтпаса,  қаншалықты  пайдалы  нәрсе 
істегенін 
сезінбейді. 
Білім көтеру, білім арттыру жүйесі мұғалімнің әркезде де шығармашылықпен жылдам 
ұтымды  ойлау  білу  қажеттігін  талап  етеді.  Оқу  мен  оқыту  үдерісі  барысында  өзімнің 
және  гимназия  мұғалімдерінің  кәсіби  даму  траекторияларының  кеңейту  мақсатында 
атқарылатын  және  жоспарланған  жұмыс  мазмұндары  -  мұғалімнің  көшбасшылығын 
арттыра отырып, оқушының тұлғалық қабілеттерін ашу мүмкіндіктерін арттыру. 
Ұдайы  жасалынған  жұмыстардың  нәтижесі-мұғалімдер  кәсіби  өсудің  қажеттілігін 
түсінді  себебі;  коучинг  пен  тәлімгерлік  үдерістеріне  шынайы  қатысады,  әрбір  сессия 
сайын белгілі бір жаңалықты өз тәжірибелеріне қолданғылары келетінін және ұтымды 
тиімді  жақтарын  саралай  алатын  болды.  Бұрын  лезде  шығармашылық  сабақ  беру  тек 
жоғары санатты немесе тәжірибелі мұғалімдерге ғана тән дағды еді, ал қазір деңгейлік 
оқуды  меңгерген  мұғалімдер  өз  сабақтарын  шебер  құрылымдай  алып,сапалы  оқытуға 
бағыттала  бастады.  Алғашқы  кездерде  өз  тәжірибемізде  әдіс-тәсілдерді  сараптамай 
қолдану, кез келген сабақты постер қорғаумен әрлеу қажеттігі немесе сергіту сәтін тек 
би  –әнмен  шектеу  үрдіске  айналған.  Ал  қазіргі  кезде  мұғалімдер  ақпаратты  өз 
сабақтарына  қолдану  аясын  яғни  бағдарламалардың  тың  нұсқаларын  қолдануға 
машықтана  бастады.  Әріптестер  арасындағы  кәсіби  сұхбаттар  да  өзгерістерге  толы 
деуге  болады.  Себебі,  мұғалімдердің  сөздік  қорында  жаңа  терминдер,  ұғымдар  мен 
атрибуттар қалыптаса бастады. 
Ғұлама ғалым әл — Фараби «Адам мақсатына өзін — өзі жетілдіру арқылы жетеді және 
адамның басына қонған бақтың тұрақты болуы жақсы  мінез — құлыққа байланысты» 
деп ой түйген екен. Ғалымның бұл пікірі оқушы мен мұғалімге тікелей қатысты деуге 
болады. Шынымен де, мұғалімнің жақсы мінез құлқы оқушыға дариды және әсер етеді. 
Мұғалім  оны  оқыту  үрдісінде,  қолданған  әдіс-  тәсілдерінің  барысында  және  іс- 
әрекетінің нәтижесінде байқатуы мүмкін. Оқу барысында оқушы оны бойына сіңіреді. 

35 
 
Егер оқушыда жақсы мінез — құлық болса, ол онда өзінің оқудағы жетістігін тұрақты 
ұстап  тұра  алады  және  өзін  —  өзі  жетілдіреді.  Яғни,  нәтижелі  оқу  жақсы  мінез  — 
құлыққа тікелей байланысты. Көрнекті ғалымдар Ш.А.Амонашвили, В.И. Загвязинский 
т.б.  педагогикалық  рефлексияны  жаңаша  ойлау  стиліне  жатқызады.  В.А.  Кан-Калик, 
А.В.Мурдик,  Н.Д.Хмель  т.б.  маманның  педагогикалық  әрекетке  дайындығының 
құрамына  даралық,  шығармашылық,  авторлық  ізденістер  мен  қатар  жетілген 
педагогикалық  рефлексияны  да  жатқызады.  «Рефлексия  –  адамның  өз  істерінің  мәнін 
түсіну, олар туралы ойлану барысында өзіне өзінің нені, қалай жасағаны туралы толық 
және  анық  есеп  беруі  немесе  өзі  әрекет  барысында  басшылыққа  алған  ережелер  мен 
кестелерді мойындауы не жоққа шығаруы». 
Мұғалімдерінің кәсіби біліктіліктерінің арттыру бағытындағы жұмыстар арқылы 
байқалған 
өзгерістер 
траекториясы: 
1. 
Мұғалімдердің 
кәсіби-әдістемелік 
сауаттылықтарының 
артуына 
өзіндік 
құлшыныстарының 
жоғарылауы; 
ағылшын 
тілін 
игеруге 
ұмтылыс 
; 
2. 
Республикалық, 
халықаралық 
байқауларға 
қатысуы 
артты; 
3.  Оқушылар  арасында  логикалық,онлайн  бағытындағы  сайыстарға  белсене  қатысу 
көрсеткіші 
жоғарылады; 
4. Мұғалімдер ресурстың қажеттігі және білім сапасына тигізер әсерін сараптай алады; 
5.  Желілік  қоғамдастық  аясындағы  іс  шаралар  мазмұнына  қызығушылықпен  қарау, 
қатысу  арқылы  өздернің  құзіреттіліктерін  таныту  қадамдары  қалыптаса  бастады, 
дегенмен  де  кей  мұғалімдер  арасында  сыңаржақтылық  пікірдің  болуы  кездеседі; 
6.  Әр  түрлі  мазмұндағы,  ойлануға,  қолдануға  мүмкіндігі  жоғары  ресурстарды 
коучтармен  талқылай  отырып  ұсыну  қалыпты  үдеріске  айнала  басталды 
7.  Мұғалімдер  арасында  бөлінген  көшбасшылықтың  тиімді  ұйымдастыру  арқылы 
сапалы 
жұмыстар 
атқарылып 
оң 
нәтижелер 
беруде; 
8. Интернет  сайт  ашып өз тәжірибелерін тарату, бақылаушы  әріптестердің пікірін алу 
мүмкіндігі, 
қарым-қатынас 
мүмкіндіктері 
артуда; 
9.  Әдістемелік  талқылаулар  ,зерттеу  топтарының  жазбалары  мұғалімдердің  кәсіби 
дамуына 
оң 
септігін 
тигізгені 
жұмыстар 
барысында 
көрінуде. 
Өз  тәжірибеңізде  орын  алған  өзгеріс  туралы  ойлану  пайдалы  болуы  мүмкін. Сіз  жаңа 
тәсілді  және  оны  пайдалану  әдістерін  толық  ұғынғанша  дейін,  қаншама  қателер  мен 
сынақтардан , түсінбеушіліктен, қиындықтар мен қуаныштан өтесіз.  Бірте-бірте сіздің 
өзіңізге  деген  ,өз  күшіңізге  деген  сеніміңіз  арта  береді.  Уақыт  өте  келе  осы  тәжірибе 
және  оның  қағидаттары  сіздің  бойыңызға  дарып,ойлау  мен  тәжірибемен 
байланысып,сіңісіп кетеді. 
Қазіргі  қоғам  алдында  тұрған  өзекті  мәселе  бұл  -  әр  жақты  дамыған,  көпмәдениетті, 
шығармашыл,  әлеуметтік  бейімделген  тұлға  қалыптастыру.  Оқушы  қабілетін  жан  – 
жақты  дамытып,  шығармашылығын  ұштай  білу  үшін  ұстаз  өзі  шығармашыл  тұлға 
болуы тиіс. Ол шығармашыл, жаңашыл, озық ойлы, кәсіби шебер маман болуы қажет. 
Қазіргі  білім  беру  жүйесіндегі  мақсаттардың  бірі  –  жастарды  сапалы  біліммен, 
халықаралық  рейтингілердегі  білім  көрсеткішінің  жақсаруы  мен  қазақстандық  білім 
беру  жүйесінің  тартымдылығын  арттыру  үшін,  ең  алдымен,  педагог  кадрлардың 
мәртебесін  арттыру,  олардың  бүкіл  қызметі  бойына  мансаптық  өсуі,  оқытылуы  және 
кәсіби біліктілігін дамытуды қамтамасыз ету, педагогтердің еңбегін мемлекеттік қолдау 
мен  ынталандыруды  арттыру.  Осыған  байланысты  қазіргі  таңда  еліміздің  білім  беру 
жүйесіндегі  реформалар  мен  сындарлы  саясаттар,  өзгерістер  мен  жаңалықтар  әрбір 
педагог  қауымының  ойлауына,  өткені  мен  бүгіні,  келешегі  мен  болашағы  жайлы 
толғануына,  жаңа  идеялармен  жаңа  жүйелермен  жұмыс  жасауына  негіз  болары  анық. 
Олай  болса,  білімнің  сапалы  да  саналы  түрде  берілуі  білім  беру  жүйесіндегі 
педагогтердің,  зиялылар  қауымының  деңгейіне  байланысты.  Орыс  педагогі 
К.Д.Ушинский айтқандай, қазіргі заман талабына сай, әр мұғалім, өз білімін жетілдіріп, 
ескі бірсарынды сабақтардан гөрі, жаңа талапқа сай инновациялық технологияларды өз 

36 
 
сабақтарында  күнделікті  пайдаланса,  сабақ  тартымды  да,  мәнді,  қонымды,  тиімді 
болары сөзсіз. 
Мұғалімнің кәсіптік қызметінің құрамдас бөліктері  
Бүгінгі қоғам – үздіксіз өзгеріс үстіндегі қоғам. Ақпараттың маңызы өскен сайын ол тез 
ескіретін болуы да заңды құбылыс. Қоғам мен мемлекет өмірінің барлық саласын 
қамтып отырған ақпараттық – технологиялық инновациялар ел дамуына шешуші рөл 
атқаратын маңызды факторлардың біріне айналып отыр.  
Білім беру саласын ақпараттандыру қоғамды ақпараттандырудың құрамдас бөлігі 
болып табылады. Сондықтан да білім беру мекемесінің маңызды міндеттерінің бірі – 
оқушылардың білім мазмұнының жаңаруына сай сапалы білім алуына қажетті 
мүмкіндік жасау, яғни жоғары ақпараттық – коммуникациялық әлеуеті бар білім беру 
ортасын құру.  
Мұғалімнің кәсіптік қызметінің құрамдас бөліктері:  
- Кәсіптік жаңашылдық қызметі;  
- Біліктілігін көтеру;  
- Кәсіптік тұлғасы;  
- Әдістемелік жұмыстар;  
- Сыныптан тыс жұмыстар;  
- Педагогикалық қоғамдық қызметі.  
Мұғалімнің біліктілігін жетілдіру екі бағытта жүргізілуі тиіс:  
1. Мұғалімнің кәсіптік жұмысының мәнін үйлесімді өзгерту, яғни басты қызметтік 
нұсқауды орындау емес, күтетін нәтиже үшін оқу үрдісін шығармашылықпен 
үйлестіру;  
2. Білім беру барысында мұғалімнің зерттеушілік бағытттағы қызметін күшейтуге 
байланысты мұғалімнен кәсіптілікті кеңейтуді талап ету.  
Мұғалімнің кәсіби деңгейін дамыту бүгінгі таңда әдістемелік жұмысының жүйелі, 
жаңаша бағыт негізінде ұйымдастыруды көздейді. Мұғалімнің кәсіби деңгейін 
арттырудың жолдарын қарастыратын әлемдік педагогикалық ойларды жинақтай келе, 
ғалым Ш.Таубаев мынадай қорытынды жасаған: «Кәсіптік қызығушылық 
педагогикалық қызметті бағалауда, білуге деген қажеттіліктен туындайды, ал ол 
жоғары кәсіптік қажеттілікке тек мұғалімнің жеке өз басының ұмтылуы арқылы ғана 
айнала алады».  
Осы бағытта қазіргі таңда мұғалімдерге мынадай әдістемелік талаптар қойылады:  
- педагогикалық – психологиялық деңгейін көтеру;  
- оқыту мен тәрбиелеудің жаңа технологияларын, әдістемелер мен тәсілдерді зерттеп, 
меңгеру және оны өзінің кәсіптік жұмысына қолдана білу;  
- өз білімін көтеруге, шығармашылық жұмыс атқаруға ынталандыру, қажетті жағдайлар 
туғызу, педагогтарды ақпараттық жағынан қамтамасыз ету;  
- авторлық бағдарламалар, курстар, құралдар, мақалалар ізденістер жасауға ұмтылдыру, 
қызықтыру, ынталандыру және ондай мұғалімдерге қолдау көрсету;  
- педагогтардың жұмысында еңбекті ғылыми ұйымдастыруда әр мұғалімнің күнделікті 
ісіне енгізу.  
Мұғалімнің кәсіби өсуінің өзекті мәселелері:  
- кәсіптік даярлаудың сапасын жақсарту;  
- біліммен қамтамасыз етудің ғылыми - әдістемелік жүйесін түбегейлі жаңарту, 
оқытудың формалары мен әдістерінің түрлерін өзгерту;  
- оқытудың алдыңғы қатарлы оқу – тәрбие тәжірибелері мен қазіргі қоғамның 
сұраныстарының алшақтығын жою;  
- білімдегі жаңашылдықты саралау;  
- білімді жетілдіру үдерісіндегі үздіксіздікті қамтамасыз етуде оның ролін арттыру;  
- қазіргі заман техникасы мен технологиясын жоғары деңгейде қолдана білу.  
Мұғалім жауапкершілігін арттырып, кәсіптік мәдениетін көтеруде әрбір ұстаз өз 

37 
 
пәнінің аясында қалып қоймай қандай да бір дәрежеде шығармашылықпен еңбек ете 
білуге баулуда кадрлар біліктілігін арттыратын және қайта даярлайтын институт 
қызметкерлерінің атқаратын жұмысы аз болмайды. Олар:  
- заман талабына лайықталған курстар ұйымдастыру;  
- оқу семинарларын ұйымдастыру;  
- байқаулар, олимпиадалар, конкурстар;  
- педагогикалық оқулар, т.б.  
Ә) Мұғалімнің кәсіби ізденісі.  
Жаңа технологияларды іздестіру үрдісі бұрынғы дәстүрлі технологияларды 
ығыстырумен, педагогикалық үрдісті тұтас үрдіс, яғни оны жалпы адамзаттық 
құндылықтар, ізгілендіру теорияларына сүйенген жүйе ретінде қарастырылуда.  
Ұрпақ тәрбиесінің өзектілігі қазіргі таңда қоғам алдында бұрынғыдан да өткір қойылып 
отырылуына байланысты, тек білім беруде ғана емес, тәрбие саласында да жаңа 
технологиялардың қажеттілігі сөзсіз артуда.  
Қазіргі қоғам алдында тұрған өзекті мәселе бұл - әржақты дамыған, көпмәдениетті, 
шығармашыл, әлеуметтік бейімделген тұлға қалыптастыру. Оқушы қабілеттерін жан – 
жақты дамытып, шығармашылығын ұштай білу үшін ұстаз өзі шығармашыл тұлға 
болуы тиіс. Ол шығармашыл, жаңашыл, озық ойлы, кәсіби шебер маман болуы қажет. 
Себебі, педагогикалық, психологиялық зерттеулерге сүйенсек, мұғалімнің жоғарғы оқу 
орынында алған теориялық білімді қайта жетілдіру қажет етеді. 
Педагог  қауымының  педагогикалық  технологияны  игерудегі  шығармашылық 
ізденістері оның кәсіби жетілуінің басты тетігі болып табылады. Мұғалім қызметі басқа 
еңбек  түрлерінен  өзінің  ерекше  шығармашылық  сипатымен  өзгеше.  Өйткені,  нағыз 
педагог болу үшін үнемі іздену, өз білімін заман талаптарына сай ғылыми – теориялық 
ақпараттармен 
толықтырып 
отыру 
қажет.  
Тәрбие  бағытында  өз  кәсіби  біліктерін  арттыруға  келетін  облыс  педагогтарымен  курс 
барысында  кеңінен  пайдаланылып  жүрген  арт-терапия,  СТО,  АКТ,  жобалау,  дебат 
технологиялары,  тәрбиенің  интерактивті  әдістері,  соның  ішінде  тренингтер,  топпен 
жұмыс, т.б. жоғарыда аталған технологияларды да тереңірек зерттеп, өз жұмыстарына 
шығармашылықпен  пайдалану  -  әр  педагогтың  кәсіби  деңгейінің  жоғарылауына 
апаратын  бірден  –  бір  төте  жол  дер  едік.  Қай  технологияны  пайдалансақ  та,  қанша 
жерден  жаңашыл  педагог  атансақ  та  ұлттық  тәрбиені,  халық  педагогикасын 
жадымыздан шығармайық, яғни өз тамырымыздың үзілмеуіне күш салғанымыз абзал.  
Ұстаз тұлғасының моделі 
Кәсіби шеберлік 
1. Жаңашыл түрлендірулер мен шығармашылық қызметке дайындығы. 
2 .Оқу-тәрбие үрдістеріне, балаларға жаңаша қарауды меңгерту. 
3. Танымдық іс-әрекеттің мәдениеті. 
4. Ледагогикалық үрдіс пен ой еңбегінің нәтижесіне обьективті талдау жасау. 
5. Болжауға, жоспарлауға, диагностикалауға, мониторингілеуге қабілеттілік. 
6. Зерттеушілік дағдыларының дамуы. 
Тұлғалық қасиеттері 
1. Жоғары азаматтық, белсенділік пен әлеуметтік жауапкершілігі. 
2. Ізгілікке бағытталғандық, рухани қажеттіліктер. 
3. Оқушыны тұлға ретінде тануға және сендіре білу  қабілеттілігі, оның  
   күшіне деген  сеніміне жәрдем жасай білу. 
4. Зиялылық. 
5. Қарым-қатынас жасау мәдениеті, сөйлеу мәдениеті. 
6 .Жаңашылдық сезімі. 
7. Эмоцианалды байсалдылық. 
8. Жауаптылық, еңбек сүйгіштік. 
Құзырлық (біліктілік) 

38 
 
1. Өзі оқытатын пән бойынша педагогикалық, психологиялық, теориялық  
   білімінің жоғары деңгейі. 
2. Үздіксіз білім алуға деген қажеттілік. 
3. Технологиялық білім мен білікті, бірлікті игеру. 
4. Педагогкалық міндеттерді  тиімді шеше білу. 
5. Шығармашылық, шеберлік. 
Өнімділігі 
1. Педагогикалық мақсатты іс-әректтердің бірізділігінің көмегімен берілген  
   уақыт ішінде оқушылардың  барлығына қатысты жоспарланған нәтижеге  
   жету. 
2. Педагогикалық мәдениеттің жоғары деңгейі.  
3 .Оқушылардың танымдық қызығуы мен интеллектуалдық біліктерін  дамыту. 

жүктеу/скачать 5,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: