Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы ақмола облысы бойынша педагогикалық

179 

 

Еркіндік.  Біз  армандарды  ақиқатқа  айналдырдық.  Тәуелсіздікпен  бірге  халқымыз 

Мәңгілік  Мұраттарына  қол  жеткізді.  Біз  еліміздің  жүрегі,  тәуелсіздігіміздің  тірегі 

болған Астана  қаламызды тұрғыздық. Ендігі осы игіліктің барлығын  алда өсіп келе 

жатқан  жастардың  қадірлеп,  қастерлеуі  үшін  ұрпағымыздың  патриоттық  сезімдерін 

көтеру керекпіз. Көз қарашығымыздай сақтау мәңгі мұратымыз!  

   Елбасының  «Нұрлы  Жол —  болашаққа  бастар жол»  атты  Қазақстан 

халқына  Жолдауы «Қазақстан — 2050:  бір  мақсат, бір  мүдде, 

бір  болашақ»  атты  Жолдауымен  тікелей  сабақтасып  жатыр.  «Мәңгілік  Ел»  ата — 

бабаларымыздың сан  мың  жылдан  бергі  асыл  арманы.  Ол  арман 

әлем  елдерімен  терезесі  тең  қатынас  құратын,  әлем  картасынан  ойып  тұрып  оры

н  алатын Тәуелсіз Мемлекет атануы  еді. 

    2015 жыл бүкіл  Қазақстан үшін елеулі тарихи оқиғаға толы жыл болды. Бұл жылы 

біз дамыған әлем мемлекеттерінің қатарында басымызды жоғары көтеріп, аяғымыздан 

нық  тұрып  өз  күшімізбен  қуатымызды  әлем  алдында  көрсете  алдық.  «Қазақ 

хандығының 550 жылдығын, Қазақстан халқы Ассамблеясы мен Конституциямыздың 

20 жылдығын, Ұлы Жеңістің 70 жылдығын» ерекше атап өтілді. 

   Қазіргі  уақытта  қоғамның  дамуына  байланысты  оқушыларға  білім  беру,  оларды 

тәрбиелеу және дамыту міндеттері барған сайын күрделеніп бара жатыр. Басты міндет 

мектепті бітірген оқушы өмірге белсене араласа отырып, ғылымның шапшаң дамуына 

ілесуі,  ашылған  жаңалықтарды  өздігінше  оқып  меңгеру,  оларды  өзі  қызмет  ететін 

салаларына қатыстыларын іс жүзіне асыра білуі, өмірде қолдана алуы. Сонымен қатар 

оқушылар  бойына  мектеп  қабырғасында    Отанға  деген  сүйіспеншілік,  патриотизм 

сезімдерін қалыптастыру.   «Патриот»- деген ұғымды  бір сөзбен немесе бірнеше сөзбен 

оқушыларға  жеткізу,  көңіліне  құю  мүмкін  емес.  Білім  беру  барысында  ақырындап, 

жүректеріне  жеткізе  отырып,  мақтаныш  сезімдерін  оята  отырып  қалыптастыруға 

болады.Туған  халқымыздың  өткен  тарихына  көз  жіберсек,  отансүйгіштіктің  керемет 

үлгілерін  көреміз.  Бүгінгі  күні  егеменді  ел  болып,  қазақ  деген  ұлт  болып 

отыруымыздың өзі ата-бабаларымыздың теңдесі жоқ ерлігінің арқасы.Қазақ халқының 

Жоңғар  шапқыншылығына  қарсы  күресі,  патриоттық  сезімді  көтеруге  арналған 

тақырып  екенін  атап  көрсетуге  болады.  Тарихи  мәліметтерден  байқайтынымыздай, 

жоңғар шапқыншылығы кезі мен одан бертіндегі ұлт азаттық көтерілісін алып қарасақ 

, ондағы  батырлардың  ешқайсы бүгінгідей  жүйелі патриотизмге тәрбиелеудің тезіне 

салынбаған.  Бірақ  елін,  жерін,  Отанын  қорғауда  жанын,  тәнін  аяп  қарап  қалмаған. 

Оқушылардың  бойындағы  Отанға  деген  сүйіспеншілігін,  яғни  патриоттық  санасын 

дарытуда  халқымыздың  біртуар  ұлы,  ержүрек  қолбасшы,жазушы,  Қазақстанның 

Халық Қаһарманы батыр Б.Момышұлы ағамыздың кейінгі ұрпаққа үлгі етіп қалдырып 

кеткен  өсиеттерінің  және  ерлікке  толы  шығармаларының  алатын  орны  ерекше. 

Осындай  көптеген  тарихи  тәжірибелерден,  сол  кездегі  отбасы  тәрбиесіндегі 

отансүйгіштік сезімнің қалыптасуына отбасындағы тәрбиенің ықпалын елемей қоюға 

болмайды.  

Қазақстандық  патриотизмнің арқауы  қазақ мемлекетіне  деген сүйіспеншілік, ұлтына 

сенімі, нанымы,саяси көзқарасы.  Әрбір қазақстандық өзі өмір сүріп, күн көріп отырған 

мемлекетін  Отаным    деп  тануы,  оның  заңдарына  бағынуы,  рәміздеріне  құрмет, 

жетістігіне  сүйсініп,  мақтану,  кемшіліктерін  болдырмаудың  жолын  қарастыру 

қазақстандық патриотизмнің белгілері болуы керек.Ежелгі түркілердің «Мәңгілік Ел» 

идеясын  теориялық-философиялық  тұрғыдан  негізін  салып  берген  әйгілі  ойшыл, 

философ Әбу Насыр әл-Фараби болды. Ол ежелгі грек философиясы мен Шығыстың 

мұсылман  ілімдерін  байланыстыра  отырып,  түркі  дүниесіне  сәйкес  «Мәңгілік  Ел» 

180 

 

идеясының  саяси-философиясының  теориялық  негіздемесін  жасап  берді.  Ғалым 

«Мәңгілік  Ел»  теориясының  негізгі  ережелерін  «Қайырымды  қала  тұрғындарының 

көзқарастары  туралы»,  «Азаматтық  саясат»,  «Мемлекет  билеушінің  нақыл  сөздері» 

шығармаларында  баяндайды.  Бақытқа  жету  жолында  адамдардың  арасындағы 

қайырымдылық пен түсінушілік, бір-біріне көмек беру, достық пен бейбітшілік, тәрбие 

мен  тәлім  әл-Фарабидің  тұтас  әлеуметтік-саяси  теориясының  ажырамас  бір  бөлігін 

құрайды. Әл-Фараби мемлекеттің мақсатын және оның ішкі-сыртқы міндеттерін толық 

анықтап береді. Мемлекеттің сыртқы міндетіне қайырымды қала тұрғындарын немесе 

мемлекетті сыртқы жаулардан қорғау, яғни күшті қорғаныс ұйымдастыру жүктеледі. 

Ал  мемлекеттің  ішкі  міндеті  әділеттілікті  орнату,  халықты  оқыту,  оны  керекті 

ғылыммен  толықтыру,  адамгершілікке  тәрбиелеу,  қайырымдылықты  тарату  болып 

табылады. «Құтты білік» дастаны орта ғасырларда өркениетті ел болған Қарахан әулеті 

мемлекеті  түріктерінің  тілінде  жазылғаны  белгілі.  Жүсіп  Баласағұн  «Құтты  білікті» 

1069-1070  жылдары  Баласағұн  қаласында  бастап,  он  сегіз  айдың  ішінде  Қашғар 

қаласында  аяқтаған.  Дастан  елде  Ата  Заң  (Конституция)  қызметін  атқарған. 

Шығармада ел басқарудың, экономиканы, әлеуметтік-тұрмыстық ахуалды, әскери істі 

ұйымдастырудың,  шаруашылықты,  тағы  басқа  да  мемлекеттің  әл-ауқатын 

жақсартудың 

ерекшеліктері 

суреткерлік-философиялық 

тілмен 

баяндалады. 

Ж.Баласағұн – саяси-әлеуметтік ойда мемлекеттегі басқару істерінің заңмен реттелуі 

мәселесін кешенді көтерген ғұламалардың бірі. Дастанның басты идеясы – мемлекетті 

дұрыс  басқару  үшін  қара  қылды  қақ  жаратындай  әділ  заңның  болуы.  Шығармада 

елдегі,  қоғамдағы  ішкі  тәртіпті  халық  мүддесіне,  заңдылыққа  негіздеп  құру  идеясы 

айқын  көрініс береді. Осы идеялар негізінде  бүгінгі  Қазақстан  өзінің алдына  қойған 

стратегиялық,  конституциялық  міндеттері,  яғни  «Қазақстан  Республикасы  өзін 

демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады, 

оның ең қымбат қазынасы – адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары» 

деген қағиданы ойдағыдай шеше алады. 

 Ж.Баласағұн  еңбегіндегі  елдегі  заңдардың  бүкіл  халыққа  қызмет  етуі  және  орта 

топтың мемлекеттің  әлеуметтік тірегіне айналуы туралы идеялары бүгінгі Қазақстан 

қоғамы үшін өте маңызды. Бұл бағыт – қазіргі таңда «Мәңгілік Ел» идеясын ұлттық 

идея  ретінде  жариялап  отырған  Елбасымыз  Н.Ә.Назарбаевтың  да  ұстанып  отырған 

стратегиялық саясаты. Қазақ халқы өзінің тарихи негізгі ұлттық құндылықтарын өзі де 

танып,  өзгеге  де  танытып,  ұлттық  тілін  құрметтеп,  жас  ұрпақты  ұлттық  рухта 

тәрбиелегенде  ғана  руханияты  жоғары,  зайырлы  қоғам  бола  алады.  ХХІ  ғасырдағы 

тәуелсіздік осы ежелден келе жатқан ұлттық идея мен ұлттық идеологияның маңызын 

арттыра  түсті, ұлттық рухымызды асқақтатты. Мәңгілік ел  болу  үшін ұлттың рухын 

асқақтарып,  тілін,  дінін,  тарихын,  әдебиеті  мен  мәдениетін  яғни  ұлттық 

құндылықтарын  жете  зерттеп,  насихаттау  міндеті  тұр.«Мәңгілік  Ел»  жалпы 

Қазақстандық ортақ шаңырағымыздың ұлттық идеясы. Ата-бабаларымыздың сан мың 

жылдан бергі арманы болатын. Әлеуметтік маңызы зор құндылықтың мән-мағынасын 

ұғындыру,  баланың  санасына,  сезіміне,  түйсігіне,  мінез-құлқына  әсер  ететіндей 

дәрежеге  жеткізу  ұстаздық  шеберлікті  қажет  етеді.  Тарих  сабағында  оқушылардың 

дүниеге  ғылыми  көзқарасы  қалыптастырылады,  адамгершілікке,  имандылыққа, 

ізгілікке  тәрбиеленеді,  отаншылдыққа,халықтарды  құрметтеуге,  сыйлауға  яғни 

халықтар  достығына  тәрбиеленеді,  бейбітшілікті  сақтауға,  туған  жерін  сүйе  білуге 

тәрбиеленеді. «Ел боламын десең бесігіңді түзе» деп М.Әуезов айтқандай, ел болашағы 

қазіргі  жас  жеткіншектің  қаншалықты  білімді,  тәрбиелі  болуына  байланысты.  Осы 

мақсатта барлық жұмыстардың  нәтижесін  үнемі бағалап, зерттеп,  қорытынды  жасап 

181 

 

отырудың  маңызы  зор.  Әрбір  оқушыға  өз  мемлекетіне,  оның  бай  тарихына, 

болашағына деген жауапкершілігін сезіндіретін әрекет жүйесін жасауымыз керек деп 

білемін.  

Өткен мен бүгінгіні таразыға сала алатын, келешегінің сабағын ертеңіне бағдар еткен 

рухтағы  асқақ,  жандары  таза  жастарды  тәрбиелеу  –  бүгінгі  күннің  міндеті.  Білімнің 

іргетасының  беріктігі  –  болашақтың  мықты  болуына  негіз.  Тарих  сабағында 

оқушылардың  елін,  Отанын  сүю  сезімін  қалыптастыру,  ерлік  рухын  ояту-  тарих 

мұғалімінің  басты  парызы.  Біздің  міндетіміз  –  айқын,  алған  бағытымыз  –  дұрыс. 

Ендеше  Тәуелсіздігіміз  баянды,  тұтастығымыз  берік,  елдігіміз  мәңгі  болсын!  

 

Пайдаланылған әдебиеттер 

1.«Қазақстан жолы - 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ», атты халыққа арнаған 

жолдауы. 

«Егемен 

Қазақстан» 

газеті, 

2014, 

17 

қаңтар 

. 

[1]  

2.  Сатай  Сыздықов.  «Мәңгілік  Ел»  Бұл  көне  тарихтан  тін  тартқан  идеяның  жаңа 

дәуірмен 

ұштасуы», 

«Егемен 

Қазақстан» 

2014 

ж 

4 

желтоқсан  

3. Амангелді Айталы. «Мәңгілік Ел» идеясының тарихи тамыры», «Егемен Қазақстан», 

2014 ж 26 ақпан сайтынан «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясының құндылықтары және мәні. 

4.  Қойшекен  Свелана  Жақсығұлқызы  «Жастарды  патриоттық  сезімдерін 

қалыптастыру». 

5. «Қазақстан тарихы очерктері» Ж. Қасымбаев 

 

 

ӨСКЕЛЕҢ ҰРПАҚ ТӘРБИЕСІНІҢ НЕГІЗІ - "МӘҢГІЛІК ЕЛ" 

ҰЛТТЫҚ ИДЕЯСЫ 

Камеева Гульсым Байназаровна, 

учитель технологии  

Бестобинская средняя школа №2 

г.Степногорск  

 

Қазақстан  Республикасының  Президенті  Нұрсұлтан  Әбішұлы  Назарбаев 

патриотизмді ұлттық идея деп жария етті. Азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекеттің 

қалыптасуы  жағдайында  патриоттық  тәрбиенің  негізі  ретінде  инновацияларға 

қабілеттілік, өзінің өмірі мен қызметін басқару, отбасы мен отбасылық қарым-қатынас 

құндылығын түсіну, өз халқының, мемлекетінің тарихы мен салт-дәстүрлеріне құрмет, 

Отанға  деген  махаббат  пен  оны  қорғауға  дайындық  сияқты  азамматық  қасиеттерге 

тәрбиелеуді негіз ретінде алу қажет.     

Патриотизм  мағыналы  құндылықтардың  бірі  ретінде  мемлекеттік  ғимараттың 

іргетасы,  оның  өркендеу  қабілетінің  идеологиялық  негізі  болып  табылады.    Қазіргі 

таңда  жастарды  патриоттық  тәрбиелеу  мәселесі  өзекті.  Қазақстандық  экономиканың 

нарықтық  қарым-қатынасқа  көшуі  рухани-адамгершілік  құндылықтарын  қараумен 

сүйемелденеді.  

Оқушыларды патриотизмге тәрбиелеу - жақын адамдарға, мектепке, туған үйге, 

көшеге,  қалаға  және  елге  деген  махаббатқа  тәрбиелеуден  тұратын  адамгершілікке 

тәрбиелеу міндеттерінің бірі.   

Біздің халқымыздың көп ғасырлық тарихы патриотизмсіз мықты мемлекет құру 

және  адамдарға олардың азаматтық борышы мен заңды құрметтеу түсінігін ұғындыру 

мүмкін  емес  екендігін  дәлелдеді.  Сондықтан  да,  патриоттық  тәрбие  әрдайым  елдің 

182 

 

рухани,  саяси  және  экономикалық  қайта  дамуының,  мемлекеттік  тұтастық  пен 

қаупсіздіктің көзі мен құралы болып табылады.  

Патриотизм  адамның  қылықтары  мен  қызметінен  көрінеді.  Патриоттық  сезім 

өзінің  кішкентай  Отанына  деген  махаббаттан  туындап,  өз  кемелдігінің  жолында 

бірқатар  кезеңдерден  өтіп,  жалпымемлекеттік  патриоттық  сана-сезімге,  өз  Отанына 

деген  махаббатқа  дейін  көтеріледі.  Патриотизм  әрқашанда  нақты,  шынайы 

объектілерге  бағытталған.  Патриотизмнің  қызметтік  жағы  анықтаушы  болып 

табылады,  атап  айтқанда,  ол  нақты  Отан  мен  мемлекетке  қажет  істер  мен  іс-

қимылдарға сезім бастамаларын қайта құруға қабілетті.  

Патриотизм  оқушылардың  оқуы  мен  тәрбиесінің  үдерісінде  қалыптасады. 

Оқушылардың  патриоттық  тәрбиесі  әртүрлі  деңгейдегі  іс-шараларға  қатысу  арқылы 

жүзеге асырылады.  

Мектепте патриоттық тәрбиелеу мәселесі әрқашан өзекті болды.  

Педагогикалық  білімнің  көптеген  теоретиктері  патриоттық  тәрбиеге  мектепте 

оқытылатын әдебиет, орыс тілі, қоғамтану, тарих сияқты пәндерге үлкен мән береді. 

Бірақ,  мен  технология  сабағында  да  оқушыларды  халықтық  рухта,  патриотизмде, 

интернационализмде тәрбиелеуге болады деп санаймын.  

Біз,    технология  пәнінің  мұғалімдері  Президент  жария  еткен  "Мәңгілік  Ел" 

бағдарламасын  жүзеге  асыруымыз,  қазақ  халқының  ғана  емес,  сонымен  қатар, 

Қазақстан  аумағында  тұратын    халықтардың  шебер-қолданбалы  өнермен  өскелең 

ұрпақты таныстыруымыз керек. Өз халқы үшін патриотизм сезімін тәрбиелеу.  

Қазақ халқының шебер-қолданбалы өнер дәстүрлерін тарихпен бірге оқыту этно-

менталитет негізі мен ұлттық өзіндік ұқсастықты құрайтын білім синтезін береді.     

Оқушыларды  патриоттық  сезімге  тәрбиелеуге  септігін  тигізетін  қосымша 

материалдар пайдаланылатын сабақтар қызықты, жанды өтетіндігін көп жылғы жұмыс 

тәжірибесі көрсетті. Тек қана мұғалімнің әңгімелеуі міндетті емес. Оқушының өзі де 

өмірден мысал келтірумен материалды ұсыну қажет. Қазіргі таңда оқушыларға сабақ 

үстінде және  сыныптан тыс іс-шараларда адамгершілік, ізгілік, өмір мәні, патриотизм, 

адамның  жер  бетіндегі  міндеті,  шынайы  және  жалған  құндылықтар  туралы  ойлар 

жетіспейді,  осыдан  міне,  адамзат  өмірі  мен  қызметінің  барлық  саласына  әсерін 

тигізетін  "біздің  еліміздің  әдептілік  күйзелісі"  туындайды.    Сол  себепті,  әрбір 

мұғалімнің  тәрбиелі  және  білімді  тұлға  қалыптастыру  үшін  тәрбие  жұмысына  назар 

аударуы, өз пәнінің әлеуеті арқылы толық үлесін қосуы маңызды. 

Осы мәселенің жұмыс талдауы тәрбие мәселелерін шешуде технология пәнінің 

әлеуеті  жоғары  екендігін  көрсетті,  сонымен  қатар,  пәннің  тәрбие  саласындағы 

бағыттарының  ауқымы  өте  кең.  Егер  мұғалім  сабақ  үстінде  өз  пәнінің  тәрбие  және 

дамыту  әлеуетін  ұтымды  ашса  және  пайдаланса,  оқушыларда  оларға  қажет  барлық 

құзыреттіліктер  қалыптасады.  Технология  пәні  оқыту  пәні  ретінде  үлкен  тәрбие 

әлеуетіне ие. Әрбір сабақ үстінде патриоттық тәрбиелеуді жүзеге асыруға болады. Бұл 

ұзақ және тынымсыз еңбек болашақта біздің еліміздің мықты дамуы және гүлденуімен 

ақталады.

 

 

Адам  ең  жоғары  қызмет  деңгейін  шығармашылықтан  алады  деп  саналады. 

Шығармашылық  қызмет  тұлғаны  рухани  және  материалдық  құндылықтар 

тұтынушысының сатысынан оны жасаушы сатысына дейін көтереді. Шығармашылық 

арқылы  өз  Отанына  деген  махаббат,  оның  тарихы  мен  мәдениетіне  құрмет,  туған 

өлкесінің табиғатына аяушылық, қазіргі Қазақстанның жетістіктеріне мақтаныш сезімі 

дамиды.  

183 

 

Өз  Отанының  азаматы  мен  патриоты  болу,  белсенді  азаматтық  көзқарасының 

болуын, өз құқықтарын сауатты қолдануын, өз міндеттерін адал атқаруын, өз өмірін 

лайықты деңгейде ұстау үшін еңбекқор болуы және сенің көмегің қажет адамдарға қол 

үшін  беруін,  өз  елінің  өткені,  бүгіні  және  болашағы  үшін  өз  жаупкершілігі  мен 

ортақтастығын сезінуін білдіреді.  

ттық идеясы балалар мен жастарды әлеуметтік жауапкершілікке, қазақстан 

қоғамының игілігі үшін еңбек дайындығы мен бірлесу сезімін тәрбиелеуге 

бағытталған.   

Тарих  немесе  музыка  болсын,  қандай  пәннен  сабақ  беруін  маңызды  емес, 

бастысы оқушыны патриотизм, жауапкершілік, адамгершілік және махаббат сезіміне 

үйрету. Мен  технология пәнінен сабақ беремін, өз жұмысымда кәсіптік бағдарға аса 

назар аударамын.  

Қазіргі  таңда    әрбір  үшінші  жасөспірім  қандай  мамандық  түрін  таңдау  керек 

екендігі жөнінде түснігі болмай мектепті бітіреді. Сол себепті, мектепте кәсіптік бағдар 

жұмысының  мәні:  жасөспірімнің  өздігінен  жоспарлаудың  іштей  дайындығы  және 

өзінің кәсіби жоспарларын, қызуғышылықтарын түзету мен жүзеге асыруды біртіндеп 

қалыптастыру  болып  табылады.  Атап  айтқанда,  мектепте  тұлғаның  эмоционалды, 

әлеуметтік  және  психологиялық  қалыптасуын  ескере  отырып,  мен  оқыту  үдерісінің 

барысында  оқушылардың  мамандық  таңдауға  психологиялық  дайындығын 

қалыптастыру үшін барлық мүмкіндіктерді пайдаланамын.  Қазіргі кезеңде мектеп рөлі 

еңбек нарығында жастардың дұрыс бағдар алуынан, өздерін кәсіби маман және тұлға 

ретінде  қалыптастыруға  қажет  білім  алуынан  тұрады.  Кәсіптік  бағдар  оқу-тәрбие 

үдерісі арқылы оқушылармен сабақтан және мектептен тыс 

 

жүзеге асырылады.

  

Өскелең  ұрпақтың  патриоттық  тәрбиесі  туралы  айта  келе,  жастарға  жақсы 

тәрбие беріп, дұрыс бағдар көрсетуді ерекше атап өту қажет. Бүгін біз жастарға дұрыс 

тәрбие  берсек,  ертең  тиісті  нәтижесін  көреміз.  Патриоттарды,  іскери  және  дені  сау 

адамдарды тәрбиелесек, зайырлы және тұрақты елдің дамуына сенімді бола аламыз.  

Елбасының  көтерген  идеялары  жүзеге  асырылса,  еліміздің  іргесі  нық  бекіп, 

келешек  көкжиегіне  талмай  жетеріміз  анық.  Ол  үшін  бүкіл  халық  жұдырықтай 

жұмылып, бір жеңнен қол, бір жағадан бас шығарып, ортақ мақсат үшін тынбай еңбек 

етуі керек.  

 

Әдебиеттер тізімі:  

1.          Президенттің  үндеулері  мен  сөз  сөйлеулері  "Мәңгілік  Ел"  жалпыұлттық 

идеясын жүзеге асыру жағдайындағы тәрбиенің тұжырымдамалық негіздері".   

2.     "Мәңгілік Ел" Оқулық.  М.Б. Қасымбеков, С.Ж. Пралиев, К.К.Жампеисова 

и т.б. – Алматы: Ұлағат, 2015 

3. 

Қазақстанның 

педагогикалық 

ойларының 

антологиясы. 

2-бөлім. 

Құрастырушылар: К.Жарыкбаев, С.Калиев. – Алматы: Рауан, 1998. 

 

 

 

 

 

184 

 

ГРАЖДАНСКО-ПАТРИОТИЧЕСКОЕ ВОСПИТАНИЕ НА УРОКАХ ИСТОРИИ 

 

 

Камешев Ерден Кайриденович, 

учитель истории 

Аккольской СШ №4 

Аккольского района  

 

На сегодняшний день изучение проблемы формирования гражданско-патриотического 

воспитания  учащихся  является  актуальным.  Формирование  же  подлинного 

патриотизма,  настоящей  гражданственности  предполагает  четкое  политическое 

самоопределение  личности,  осознанный  выбор  своей  Родины.  Следует  подчеркнуть 

что в нынешнее время идет возрождение патриотизма. Дело в том, что о патриотизме 

в первые годы независимости в нашей стране не задумывались, потому что у людей 

были  другие  цели  -  хорошо  жить.  «Тогда  государство  не  знало,  кому  оно  служит,  а 

граждане  не  знали,  для  чего  живут»  .  Сегодня  проблема  с  патриотизмом 

существует.  Причем  в  кризисном  состоянии  находится  не  только  чувство  любви  к 

Родине,  но  и  многие  другие  фундаментальные  ценности:  почитание  старших, 

скромность,  порядочность  и  др.  Современным  миром  правят  эгоизм,  прагматизм  и 

культ  материального  превосходства,  множатся  самоуничижение,  равнодушие, 

одиночество..  Современная  школа  и  призвана  решать  жизненно  важные  задачи 

реализации  ценностных  оснований  образования,  одним  из  которых  является 

гражданско-патриотическое  воспитание.  Среди  поставленных  на  современном  этапе 

перед  школой  задач  присутствует  задача  по  формированию  гражданско- 

патриотического  воспитания  школьников.  Гражданско-  патриотического  воспитание 

представляет  собой  комплекс  политического,  патриотического,  правового 

и  нравственного  образования,  которое  реализуется  через  учебное  время,  а  особенно 

внеклассную  работу.  Для  её  эффективного  решения  от  школы  требуется  создание 

целостной системы по формированию гражданско-правовых ориентиров у учащихся. 

Ученые выделяют конкретные формы в содержании патриотического воспитания.:  

-              словесные  формы  (собрания,  сборы,  линейки,  лекции,  доклады,  конференции, 

диспуты, встречи, ученические газеты);  

-        практические формы (походы, экскурсии, олимпиады, конкурсы работ, поисковая 

работа, экологическая деятельность, кружки, субботники);  

-                наглядные  формы  (школьные  и  классные  музеи,  галерея  героев,  выставки, 

тематические стенды).  

-        формы организации и руководства жизнью ученического коллектива (собрания, 

совещания, заседания актива, дежурства, отчеты); 

 -        информационно-массовые формы (уроки, доклады, беседы, тематические вечера, 

линейки, конференции, встречи); 

 -                действенно-практические  (агитбригада,  экспедиция,  туристический  поход); 

-                синтетические  формы  (школьный  клуб,  огонек,  просмотр  и  обсуждение 

кинофильмов, телепередач, книг); 

 -                формы  индивидуальной  работы  (консультации,  беседы,  выполнение  заданий 

и поручений).  

При  формировании  гражданско-правового  воспитания  необходимо  опираться  на 

соответствующие формы организации деятельности. Все они, несомненно, несут вклад 

в поднятии уровня гражданско-патриотического воспитания.  

185 

 

Так же при организации гражданско — патриотического воспитания можно опираться 

на классификацию методов воспитания, предложенной Ю. К. Бабанским: 

 -                методы  формирования  сознания  (понятий,  законов,  взглядов,  убеждений, 

идеалов), то есть словесные и наглядные методы;  

-        методы организации деятельности и формирования опыта поведения (постановка 

задач, предъявление требований, поручения, упражнения, приручения к выполнению 

норм поведения); 

 -        методы стимулирования и мотивации поведения (поощрение, наказание, создание 

ситуаций эмоциональных переживаний, игровых ситуаций); 

 -        методы контроля, самоконтроля, оценки и самооценки деятельности и поведения. 

Главной доминантой в формирована основ казахстанского патриотизма и гражданско-

патриотического воспитания  молодого поколения, бесспорно, является историческая 

наука.  Мощным  инструментов  воздействия  на  общественное  сознание  являются 

конкретные примеры из жизни выдающихся людей: деятелей науки культуры, образцы 

поведения  народа 

жүктеу/скачать 7,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: