Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы ақмола облысы бойынша педагогикалық
жүктеу/скачать 7,53 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ОСНОВЫ ФОРМИРОВАНИЯ ЛИЧНОСТИ ЮНОГО КАЗАХСТАНЦА В НАЧАЛЬНОЙ ШКОЛЕ ЧЕРЕЗ ИДЕЮ «МӘҢГІЛІК ЕЛ»
- Мы ее должны любить именно тогда, когда она слаба, мала, унижена».
- Василий Розанов (1919)
- Ценности «Мәңгілік ел» Ценности, определенные в Стандартах образования
- Казахстанский патриотизм и гражданская ответственность
- Образование в течение всей жизни
- ҚАЗАҚСТАННЫҢ МӘҢГІЛІК ЖЕРІ – ҰЛЫ ДАЛА ЕЛІ Утеулиева Гүльсайра Таукеевна
Қолданылған әдебиеттер: 1.
Қозыбаев М. Киелі тәуелсіздік.- Алматы, 2009 2.
Егемен Қазақстан.- 26 ақпан 2014ж. 3.
Арқа ажары.- 1 желтоқсан 2015ж.
ОСНОВЫ ФОРМИРОВАНИЯ ЛИЧНОСТИ ЮНОГО КАЗАХСТАНЦА В НАЧАЛЬНОЙ ШКОЛЕ ЧЕРЕЗ ИДЕЮ «МӘҢГІЛІК ЕЛ»
Торговкина Татьяна Алексеевна, учитель начальных классов СШ №3 города г.Атбасар
Мы ее должны любить именно тогда, когда она слаба, мала, унижена». Василий Розанов (1919) В современном Казахстане идет становление новой системы образования, ориентированной на мировое образовательное пространство. Этот процесс, соответственно сопровождается существенными изменениями в педагогической теории и практике. Мне, как педагогу с 20 летним стажем, хотелось бы поделиться своим видением происходящих изменений и преобразований. Современное развитие Казахстана показывает, что идеи патриотизма востребованы и вносят неоценимый вклад в обеспечение национальной безопасности, духовно- нравственного единства общества, сплочения народа. А потому, я думаю, работа школы должна быть направлена на совершенствование системы патриотического воспитания, на формирование у граждан высокого патриотического сознания, верности Отечеству, готовности к выполнению своих конституционных
обязанностей. Понятие «патриотизм» не является статичным, застывшим. Оно находится в состоянии постоянного исторического изменения, развития, обогащения в связи с изменениями в социальной действительности. Наверное, никогда в Казахстане, за всю его историю, слово «патриотизм» не было столь многозначным по смыслу, как в настоящее время. Однако для большинства казахстанцев оно полностью сохранило свое первоначальное значение. Это чувство гордости за свое Отечество, за его историю, свершения. Это стремление сделать свою страну краше, счастливее, богаче… Патриотическое воспитание подрастающего поколения – одно из основных направление воспитательной системы организаций образования
Почему сегодня особенно актуально говорить о патриотическом воспитании? С обретением Казахстаном статуса независимости произошло переосмысление многих ценностей, многие события и факты получили объективную историческую оценку, изменились идеалы.
229
Государство поставило цель возрождения духовных, нравственных устоев, поставило задачу бережного отношения к национальному наследию, сохранению исторических завоеваний народа, когда главными ценностями были объявлены – единство народа, многовековая история, традиции и обычаи, толерантность, конфессиональность.
Воспитание патриота, гражданина начинается с раннего возраста. В этом возрасте закладываются понятия «малая и большая Родина», «мой город-моя страна», «моя семья - моя родословная», «я и мои друзья». Президент страны Н.А. Назарбаев в Послании народу Казахстана «Стратегия «Казахстан-2050». Новый политический курс состоявшегося государства» так определяет понятие «казахстанский патриотизм»: «за 22 года суверенного развития созданы главные ценности, которые объединяют всех казахстанцев и составляют фундамент будущего нашей страны. Во-первых, это Независимость Казахстана и Астана. Во-вторых, национальное единство, мир и согласие в нашем обществе. В-третьих, это светское общество и высокая духовность. В-четвертых, экономический рост на основе индустриализации и инноваций. В-пятых, это Общество Всеобщего Труда. В-шестых, общность истории, культуры и языка. В- седьмых, это национальная безопасность и глобальное участие нашей страны в решении общемировых и региональных проблем. Благодаря этим ценностям, мы всегда побеждали, укрепляли нашу страну, множили наши великие успехи. В этих государствообразующих, общенациональных ценностях заключается идейная основа Нового Казахстанского Патриотизма».[1] Национальной идеей, воплощающей в себе патриотические качества граждан республики, является патриотический акт «Мәңгілік Ел». Это, по словам Лидера нации, «идея нашего общеказахстанского дома, мечта наших предков».[1]
Молодой гражданин Казахстана, по мнению Главы государства, должен быть образованным, открытым мировым инновациям и в то же время не забывающим о своих корнях, традициях, обо всем лучшем, что отличает жителей именно нашей страны. Молодежь должна остаться носителем своей родной культуры, ее нужно обогащать, но не обезличивать. В руках молодых — будущее общества. Ведь они будущие хозяева нашей Родины. И, думая о ней, считает Нурсултан Абишевич Назарбаев, нужно делать все для того, чтобы сегодня в молодежной среде не было места национализму, социальному нигилизму, пьянству, наркотикам и, главное, равнодушия по отношению к людям, обществу и государству.
Опираясь на имеющийся опыт по формированию патриотических качеств младших школьников, сложившийся в республике и нашего района, МО учителей начальных классов школы разработали собственную программу и модель патриотического воспитания младших школьников в контексте реализации национальной идеи «Мәңгілік Ел». Стержнем содержания данной программы стал акцент на категории ценностей определённых в новых Стандартах образования.
Преданность и патриотизм Независимость Казахстана и Астана
Казахстанский патриотизм и гражданская ответственность (уважение и соблюдение законов РК, служение интересам Казахстана, участие в развитии страны, преданность ценностям, идеям и общему делу народа и страны, социальная ответственность)
230
Трудолюбие Общество Всеобщего Труда Экономический рост на основе индустриализации и инноваций
(умение организовать свою работу, активность, инициативность, добросовестность, увлеченность в работе, достижение лучшего результата, честность, усердие) Гражданское равенство Толерантность Общность истории, культуры и языка
(толерантность, гуманизм, позитивное отношение к окружающему миру, теплые чувства и заботливое отношение к родителям, к семье, к старшим, к друзьям) Национальная безопасность и глобальное участие нашей страны и региональных проблем Сотрудничество ( стремление к согласованной, слаженной работе с людьми для достижения общих целей, готовность поддержать и оказать им помощь, доверие) Честность Светское общество и высокая духовность Национальное единство, мир и согласие в нашем обществе
(честность, транспарентность, искренность в личных и деловых отношениях, бескорыстное отношение к делу, способность воспринимать чужое мнение и выражать свою точку зрения) Культ учености и образования Образование в течение всей жизни (мотивация для обучения, уважение научного познания, развитие потенциала личности, ответственность за свое обучение, высокая мобильность )
Цель программы: формирование основ патриотизма у учащихся младшего школьного возраста в контексте реализации национальной идеи «Мәңгілік Ел» посредством развития национального самосознания, ценностного отношения личности ребенка к обществу, государству, к идеям и ценностям их возрождения и развития.
1. Приобщить подрастающее поколение к системе социокультурных ценностей, отражающих богатство и своеобразие истории и культуры своего Отечества, народа. Определить основные направления и содержание патриотического воспитания в контексте национальной идеи «Мәңгілік Ел». 2. Создать конкретные образовательные условия для проявления гражданственности, патриотизма, воспитания уважительного отношения к людям труда и положительного отношения к труду, включения в социально значимую деятельность. 3. Систематизировать планирование воспитательных мероприятий с учетом возрастных категорий учащихся: 1-е классы, 2-е классы, 3-е классы, 4-е классы. 4. Отследить результативность степени сформированности патриотических качеств у учащихся. С целью реализации данной программы было разработано научно-методическое сопровождение реализации. Цель научно-методического сопровождения: повысить уровень профессиональной компетентности педагогов в вопросах формирования патриотического воспитания в контексте национальной идеи «Мәңгілік Ел».Задачи научно-методического сопровождения: ‒ создать систему непрерывного образования педагогов по обозначенной теме посредством самообразования, посещения постоянно действующего семинара «Методы и формы формирования казахстанского патриотизма», участия в 231
технологических тренингах, практикумах, взаимопосещения занятий, мастер-классов, участия в курсовой подготовке и других формах повышения квалификации; ‒инициировать внедрение проектной технологии для разработки авторских программ патриотического воспитания; ‒ разработать систему мониторинга по отслеживанию степени сформированности патриотических качеств; ‒ проводить мероприятия по просвещению родителей в вопросах формирования основ патриотизма у детей. Ожидаемые результаты целенаправленной работы:
Для учащихся 1-4 классов
1.Повысится уровень профессиональной компетентности в вопросах формирования патриотических, духовно-нравственных качеств личности школьника
1. Овладеют знаниями об истории своего края, своей Родины. Познакомятся с важными историческими датами
2. Будут сформированы умения проведения психолого-педагогических диагностик; коррекционных мероприятий; отслеживания, в форме мониторинга, промежуточных и итоговых результатов
2. Научатся беречь историческое и культурное достояние. Будут стремиться внести свой посильный вклад в сохранение и укрепление достояний страны
3. Расширится методический арсенал по использованию методов, форм, приемов, техник воспитания
3. Разовьются коллективистские качества, взаимопомощь, взаимоподдержка
4. Овладеют навыками проектной деятельности 4. Научатся толерантности, уважительному отношению к людям разной национальности, умению ценить дружбу
5. Повысится аналитическая культура 5. Повысится мотивация к изучению истории своей семьи, сохранению и укреплению семейных традиций
6. Повысится уровень саморефлексии, самоактуализации
6. Будут развиты творческие способности детей
7. Повысится мотивация к изучению педагогического опыта и обобщению собственной практики. Будет создан банк методических разработок по патриотическому воспитанию младших школьников.
7. Осознают идейное и смысловое значение нравственных категорий: честь, долг, ответственность, мужество, героизм
Наши национальные ценности велики, они достойны гордости и уважения. У нас есть имена и идеалы, зовущий свет которых никогда не погаснет. Есть примеры несравненной доблести и отваги, стойкости духа и неодолимой любви к Отечеству. Аблайхан, Абай Кунанбаев и Ыбрай Алтынсарин, Ильяс Есенберлин и Мухтар Ауэзов, Т.Мусабаев, М. Жумабаев и С.Омаров, Г.Кастеев , панфиловцы, «чернобыльцы»… Этот список можно продолжать очень долго. Сущность любви к Родине определил когда-то очень хорошо М.Е. Салтыков- Щедрин: "Отечество есть тот таинственный, но живой организм, очертания которого ты не можешь для себя отчетливо определить, но которого прикосновение к тебе непрерывно чувствуешь, ибо ты связан с этим организмом неразрывной пуповиной. Он, этот таинственный организм, был свидетелем и источником первых впечатлений твоего бытия, он наделил тебя способностью мыслить и чувствовать, он создал твои
232
привычки, дал тебе язык, верования, литературу, он обогрел и приютил тебя, словом сказать - сделал из тебя существо, способное жить...". Во все времена у Казахстана были герои. Но героями не рождаются, героями становятся. Героев воспитывают. Ответственность учителя начальных классов всегда была исключительной. Ведь именно мы – учителя начальных классов, должны заложить нравственный фундамент для дальнейшего успешного воспитания казахстанца-патриота ! Используемая литература 1.
Назарбаев Н.А. Послание народу Казахстана «Стратегия «Казахстан-2050». Новый политический курс состоявшегося государства» от 14.12.2012г. Текст, 7 раздел
2. Бижанов А. Казахстанский патриотизм: проблемы и решения. Казахстанский патриотизм: Проблемы становления. – Алматы, 1997. 2.
Махин В. Уроки мужества и патриотизма. – Общенациональная ежедневная газета «Казахстанская правда».
Утеулиева Гүльсайра Таукеевна, тарих пәнінің мұғалімі Еленовка ОМ Зеренді ауданы
– Бәріміздің киелі атамекеніміз бар, ол – қазақтың Ұлы Даласы. Сол далада біз құрған қасиетті Отанымыз бар. Ол – Тәуелсіз Қазақстан. Тәуелсіздік – біздің маңдайға біткен бағымыз, аманатымыз. Қаһарман халықтың алға қойған ізгі мұраты бар. Ол – Ұлы Дала төсінде өзі құрған мемлекетті Мәңгілік Ел жасау.Біздің қасиетті жерімізді ерте замандардан Ұлы Дала деп, ал ата-бабаларымызды Ұлы Даланың ұрпақтары деп атаған. Біз Ұлы Даланың мұрагерлеріміз. Осынау кең байтақ Ұлы Даланың көгінде Жаңа Қазақстан дүниеге келді. «Біздің Қазақстанымыз – ұлы істердің ұйытқысы болған Ұлы Дала Елі! Бұл – біздің тағдырымыз! Бұл – біздің таңдауымыз!» – деп түйіндеді сөзін Елбасы.Мәңгілік ел – бұл қазақтың өткен тарихынан бастау алады. Тамыры тереңге жайылған тарихқа сүйенсек, біз қазақ не көрмеді, қанша қиын жағдайларды, ашаршылық, соғыс, елден жыраққа ауып кету, тілімізден айырылу, барлығын бастан кешірдік. Бірақ осының бәріне қарамастан бүгінгі күнге де аманшылықпен жетіп отырмыз. 550 жыл бұрын қазақ халқы Керей мен Жәнібектің ақ туының астына жиналып, Қазақ хандығының керегесін керіп, шаңырағын көтерді. Бұл мемлекет ешқандай жаулап алусыз, соғыссыз өмірге келген. Мен үшін Мәңгілік ел осы кезеңнен бастау алды. Әлемде жерінің кеңдігі жөнінен тоғызыншы орында орналасқан қазақ жерін, қазақ елін мәңгілік ел болып қалуы үшін батыр ұлдарымыз Қаракерей Қабанбай, Қанжығалы Бөгенбай, Шапырашты Наурызбай қазақтың ұлтарақтай жерін жауға бермей, халық қорғаны бола білді [1., 25 бет].Сонда да бізді қазақ деп ешкім мойындамады. 1991 жылы Қазақ елі тәуелсіздігіне қолын жеткізді. Бұл күн біз үшін, бүкіл қазақ халқы үшін ұмытылмас күн болды. Бұлт артынан күн шығады деп қазақ барлық қайғыны ұмытты да, осы күнге шүкірлігін айттып келеді. Ендігі күні біздің мәңгілік ел екенімізді бүкіл әлем мойындады. Мемлекетіміздің берік іргетасын 233
қалаған, тәуелсіздігімізді алған, тұрмысы бақуатты, ұрпағы ертеңіне сеніммен қарай білетін, дербес те тәуелсіз ұлтпыз. Алда да солай бола береді. Асанқайғының армандағанындай «қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған» заман қазақтың басына енді туды. Ол - «Тәуелсіздік». Біз армандарды ақиқатқа айналдырдық. Ол арман –Мәңгілік ел. Тәуелсіздікпен бірге халқымыз Мәңгілік Мұраттарына қол жеткізді. Қазақ елінің Ұлттық Идеясы – Мәңгілік ел! Ендігі ұрпақ – Мәңгілік қазақтың Перзенті. Біз еліміздің жүрегі, тәуелсіздігіміздің тірегі болған Астана қаламызды тұрғыздық. Ендеше, көз қарашығымыздай сақтау мәңгі мұратымыз!«Мәңгілік ел» идеясының тарихи негіздері Қазақстан Республикасының президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың кезекті халыққа жолдауында: «Ол — «Мәңгілік Қазақстан» жобасы, ел тарихындағы біз аяқ басатын жаңа дәуірдің кемел келбеті»,- деп бастады. Бұл орайда елең еткізген жаңалық — тұңғыш мемлекеттік ресми идеология, яғни «Мәңгілік Ел» идеясының жариялануы. Бұл — Қазақстан Республикасының ұлттық идеясынан келген түйін-тұжырым. Мәңгілік Ел отандастардың бірегей тарихи мақсаты мен қаһармандық ұраны. Елтеріс Құтлық қаған екінші Түрік қағанатын құрғаннан кейін Тоныкөк «Мәңгілік ел» идеясын қолға алды. Мәңгілік ел — мақсаты түрік елінің билігі деп осыдан XIII ғасыр бұрын мәңгілік идеясын ұсынған. Елдің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін мәңгілік ел саясатын Көк Түріктер іске асырды [2.,50 бет] Мәңгілік ел дегеніміз — мемлекеттің ғасырлар тоғысында, ірі державалар арасында бәсекеге қабілетті, өзіндік қорғаныс саясатын ұстанатын ел. Сазгер, қобызшы, ойшыл Қорқыт бабамыздың өлімге қарсы тұрып, мәңгі өмірге ұмтылуы, тек Қорқыттың ғана емес, сол замандағы билеушілердің еліміздің мәңгі өмір сүруін қалағандығының белгісі. Қазақ халқы арасында тараған аңыздардан Қорқытты бірде айтулы күй атасы ретінде көрсек, енді біразында ол бізге өлім атаулыға қарсы шара іздеген қамқоршы ретінде белгілі [3.,100бет]. Қорқытты мәңгі өмірді іздеген, бақилық болғысы келмеген деген түсінікті, халқына жерұйықты іздеген Асан Қайғымен түсіндіруге болады. Асан Қайғы өз халқы үшін ең қолайлы, ең құнарлы жерді іздегендігі белгілі. Асан қайғының мақсаты, халқының жайлы жерге қоныстанып, болашақта мәңгі ел болуын қалауы [4., 150бет]. Мәңгілік Ел идеясы — қазақ ұлтының мақсат-мүддесіне және елімізді ортақ Отан еткен жүз отыздан астам ұлттар мен ұлыстардың ұлттық идеясына негізделген идеология болатынына сенуге болады. Халықаралық аренада Қазақстанның беделі нығайған сайын, түрік мемлекеттерінің бірлігі идеясы ашық насихаттала бастады. Елбасы Н.Ә. Назарбаев өзінің «Тарих толқынында» атты еңбегінде: «Тарихтың алға қойып отырған өктем талабы әрбір түрік еліне әртүрлі салада саяси, экономикалық, мәдени және гуманитарлық тәсілдермен бірігу проблемасын шешудің бәріне бірдей тең институттық тетіктерін жаппай-тұрмай іздестіруді міндеттейді» [5., 120 б.], — дей отырып, түрік мемлекеттері интеграциясының тиімді жолдарын іздеу қажеттілігін көрсетті. Бұл жерде Тоныкөк негізін салған «Мәңгілік ел» идеясын қалпына келтіруші, жандандырушы Ұлт Көшбасшысы Н.Ә. Назарбаевтың «Тарих толқынында» атты еңбегінде: «Түркі халықтары жұмылған жұдырықтай болып біріккен кезде геосаяси өмірге тең құқықты субъект ретінде ықпал ете алады, мәдени әлемдегі өзара қарым- қатынастарда қайдағы бір енжар, ынжық элемент ретінде емес, өзгелермен терезесі тең тұлға ретінде бой көрсете алады.» — деп түрік бірлігінің болашағына зор үмітпен қарады [6.,121 б.] .Ел басына түскен үлкен қиыншылықтан Абылай хан бабамыз елді біріктіріп, жұмылдырып, соның арқасында қазақ елін аман сақтап қалды. Ендеше, Абылай хан елді біріктірген ұлы тұлға және «мәңгілік ел» идеясын жалғастырушы екендігін мақтанышпен айтуға болады. Мәңгілік Ел — жалпы қазақстандық ортақ
234
шаңырағымыздың ұлттық идеясы. Бабаларымыздың арманы. ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың бастамасымен Астанада асқақ рухымыз бен мәңгілік мұраттарымызды паш етіп тұрған «Мәңгілік Ел» салтанат қақпасының салынуы «Мәңгілік Ел» идеясының мелекеттік идеологияға айналғандығының дәлелі. Мәңгілік Ел ұлттық идеясының негізгі мәні — мәңгілік мақсат-мұраттарымыз бен мәдени-рухани құндылықтарымызға негізделген, мемлекет құрушы қазақ халқы мен өзге де ұлттардың ұлттық идеяларын бір арнаға тоғыстыратын идеология арқылы қалыптастырылатын қазақтың ұлттық мемлекеті. Мәңгілік Ел ұлттық идеясы дегеніміз — өткенімізден сабақ ала отырып, болашағымызды баянды ету!Бүгінгі күні Қазақстан әлем танитын мемлекеттер қатарына ілікті.Бұл, әрине, Елбасымыздың саясатының арқасы. Көшбасшымыздың әр Жолдауы Қазақстан халқының еңсесін бір көтереді.Халқымыз Нұрсұлтан Әбішұлының барлық бастамаларын қолдайды.Әсіресе,атом қаруынан бас тарту арқылы өзінің үлкен азаматтық ісін көрсетті.Астанамыз Ақмола қаласына көшіріліп, "Астана" деп аталғаны қуанарлық іс болды. Елордамыздың әр ғимаратынан, әр көшесінен көрініп тұратын ұлттық ерекшеліктер әр қазақтың патриоттық рухын көтереді. Мемлекеттің болашағы оның өсіп келе жатқан жалынды жастарына байланысты. Қазақ елі тарих сахнасында«Мәңгілік Ел» болып қалуы,әрине, жастардың қолында. «Елдің жиырма жылдан кейінгі өмірін оның он жасар баласына қарап бағалауға болады» деген сөз тегін айтылмаған. Бүгінгі күні Елбасымыздың игі бастамасының арқасында жастардың терең білім алуына, ғылыммен айналысуы үшін көптеген мүмкіндіктер жасалып жатыр. Мәселен, ешбір елдің тәжірибесінде жоқ «Болашақ» бағдарламасы бойынша шет елде білім алу- қазақ елінің жастарына мүмкін болып отыр. Сондай-ақ, елімізде дарынды балаларға арналған зияткерлік мектептер саны артуда. Жалпы білім беретін мектептердің оқушылары әр түрлі салаларда сан алуан байқаулар мен сайыстарға қатысып, бақтарын сынап, жүлделі орындар алуда. Сондықтан, жастарымыз терең білім мен саналы тәрбиенің арқасында қазақ елін «Мәңгілік» ете алады деп зор сеніммен айта аламын! Осы мақсаттарға жету жолында мектеп ұстаздарының атқарар еңбегі зор.
жүктеу/скачать 7,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|