№22 жаттығу
Қимыл-әрекеті тұйық етістік түріндегі сөйлемдерді аударыңыз.
1.
Dennis woke up next morning to find the sun shining, the sky serene.
2.
He returned ten minutes later to find Bridget ready for departure.
3.
One night he awakened to hear a light rain whispering on the slates and
splashing softly in the garden.
4.
The freshened warm night air blew into the room and the night had cleared
to reveal a star.
5.
He went to Africa to die there.
6.
But Skelton did not die. He woke next morning to find himself in a room,
in bed and under a mosquito net.
7.
She shut her eyes. When she opened them it was to see the polished fittings
of the bridge and to realize fu7lly that he was alone.
№23 жаттығу
Қаузальдық құрылымдарды аударуға ең тиімді тәсілді қолдану
арқылы келесі сөйлемдерді аударыңыз.
1.
“How could Will do that!” exclaimed Lane, in shock at the extent to which
Will had caused her life to be even unhappier and more difficult than it had to be.
2.
He is terrified by his father and has always let himself be bulled, but he’s
quite clever at getting his own way.
3.
He thought he had married a sex goddess. Instead he found himself in bed
with a woman who read herself to sleep with her bankbook.
4.
“Don’t be stupid, Elaine.” “I’m not stupid – and I’m not going to let you
scare me into letting you off the hook. What do you think I am, Jack? A substitute
wife you can use for a while until you decide to go back to the home-fires and
slippers routine? Well, I am not! I told you before; you can’t have your cake and eat
it. You walked out on me – I didn’t say you away! Just try to get a divorce on that
and see what it costs you.
№24 жаттығу
Тәуелсіз есімше құрылымы бар келесі сөйлемдерді аударыңыз.
1.
The president listened to her, standing at her fireplace, head bowed,
motionless.
2.
Miriam came up slowly, her face in her big loose bunch of flowers.
3.
After the war, his face severely disfigured by an accident, he lived in
Saxony with falsified papers
4.
No objection arising from any quarter, the resolution was adopted.
60
№25 жаттығу
Реальдер мен фразеологизмдерді жеткізуде ең тиімді тәсілдерді
қолдана отырып, келесі сөйлемдерді аударыңыз.
1.
Aman had everything handed to him on a silver platter.
2.
When it came to music, he had a tin ear.
3.
I feel like the proverbial ball and chain.
4.
She was ready to throw in the towel.
5.
People ready to bribe, people with the ready palm.
6.
Will Willy be on tap?
7.
Getting cold feet, Abby? – In a way. – Don’t worry. It’ll be all right on the
night.
8.
She looked at me as though I were something the cat brought in.
9.
A lot of people paid lip service to commitment and fidelity, but Ellie really
believed in those things.
10.
Ellie’s self-confidence took a nosedive.
11.
His hostile manner and subtle taunts made her long to reply in kind, but she
couldn’t afford the luxury of shooting off her mouth.
12.
He raked her over the coals in his office.
13.
This month his expenses would be cut to the bone. She would live on air if
needs be.
14.
For the past two days you’ve been snapping everyone’s head off.
15.
This love is dangerous! I’m swimming out of my depth.
16.
If she dissapproved of anyone she let them have it straight from the
shoulder.
№26 жаттығу
Неологизмдер мен басқа да эквивалентті емес лексикасы бар келесі
сөйлемдерді аударыңыз.
1.
My laboratory needs more sophisticated equipment.
2.
I went to a detox again ... and it’s been five years since I came out and
haven’t had a drink or pill since.
3.
Upmanship is the art of being one up on all the others.
4.
The workaholic drops out of human community, Oats says. He eats,
drinks and sleeps his job ... How does a workaholic know that he is one? Sometimes
when, as in Oats’ case, his five-year-old son asks for an appointment to see him.
5.
For all I know, people may exist who like to see their names in print. John
Lennon and Yoko Ono were said to be print junkies.
6.
Now we have a government of low profiles, grey men, who represent no
identifialbe place, no religion, no programme.
7.
That big hang-up for drivers caught in traffic line-ups – the overheated
engine – could soon become a thing of the past.
8.
It was the latest ‘in’ place.
9.
Remember you mentioned you’d like to do some modelling to earn a bit
of pin-money?
10.
Was it blackmail, bribe or hush money?
61
№27 жаттығу
Қарсылықты бағыныңқы мен қыстырынды сөйлемдерге назар
аудара отырып, клесі сөйлемдерді аударыңыз.
1.
In three months – he was a bank employer – she had married him.
2.
Admittedly the position of the country in the United Nations deteriorated.
3.
Emergency action, even if something belated, has been taken to get traffic
and trains moving.
4.
When she arrived at rehearsal that day she took another blow, ill prepared
as she was for more evil news.
5.
Yet, vital through this question is, the council evidently did no more than
touch briefly upon it.
6.
Whatever else about him was in doubt there could be none about his
genuine affection for his son.
7.
Yet Eden treated her as a contemporary if a young one.
8.
Good friends she had none to whom she spoke much of herself, except in a
gentle sardonic way that made them find her good if baffling company.
9.
Both of them would know what, if anything, was wrong.
10.
She was uneasy because Wally had been, if anything, too pleasant, too
smooth, too glad to hear from her, too willingly to take her to lunch.
№28 жаттығу
Аударма баламасын дәлелдеу арқлы келесі сөйлемдерді қазақ тіліне
аударыңыз.
1.
This was the real McCoy.
2.
At universities I worked all hours to get a first.
3.
When Emily left at five, there hadn’t been a phone call or a walk-in
customer for two hours.
4.
My cousin had already found his métier, which lay in the military field and
had amassed a formidable army of lead soldiers with which he was single-mindedly
preparing himself to become a second Wellington.
5.
He looked the type of man to whom others would rush instantly at his
behest.
6.
The last time that the four ambassadors met for joint talks was 1971.
7.
I enjoy piece and quiet, but I certainly don’t like a recluse.
8.
There were rumors that Helen Roffe was an advocate of the women’s
liberation movement. In fact, she despised the movement and had only contempt for
its concept of equality. She saw no reason why men should be allowed to become the
equal of women. Men were handy to have around, when required, they were not
particularly intelligent, but they could be taught to fetch and light cigarettes, run
errands, open doors and give satisfaction in bed. They made excellent pets, dressed
and bathed themselves and were toilet-trained. An amusing species.
62
№29 жаттығу
“er”жұрнақты сөздері бар сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз.
1.
That branch of the family had been reckless marries.
2.
‘Have you ever seen mother cry, Tom?’ – ‘No, not that I can remember.
No, she isn’t a crier.’ – ‘Well, she cried. Not much, but enough for me.’
3.
On the two previous mornings Newman had come to breakfast late, and I
didn’t fancy that at any time he was not an early riser.
4.
He was a mere sweeper of floors, duster of chairs, runner of errands.
5.
He shook hands with his mother, for he was never much of an embracer.
6.
She is a great, great faller in love, you know.
7.
She is a waiter – I can see that now and I guess she had at length last
grown weary of waiting.
8.
Did it matter that an opponent had once dubbed him the smiler with the
knife?
9.
The immediate bottle-orderer was often starting on a drink, and might not
intend to pay, or couldn’t.
10.
In business you sometimes were the pusher and sometimes the pushee.
11.
What a small eater you are!
12.
‘There are people who have much and those who have nothing.’ – ‘Well,
you see I’m among muchers.’
13.
You are a nice kisser.
14.
Rather than become eye-openers, these plays misguide people.
15.
In a very short while she knew her fellow-passengers. She was a good
mixer.
16.
At any rate beggars can’t be choosers.
17.
You are a giver and she is a taker.
18.
He himself had always been a worker and a saver, George a drone and a
spender.
№30 жаттығу
Атрибутивті тобы бар, керекті жерде ауысым, қосу мен ауыстыру
қолданылатын сөйлемдерді аударыңыз.
1.
Sentiment and expediency are uneasy bedfellows.(Dick Francies)
2.
‘It’s time to have a little sleep now, Mr. Rodger’, she said with a I’m
standing-no-nonsense-from-you expression. (J.Tey)
3.
I should have asked If you are quiche and salad type. (L.Michaels)
4.
Omar, the cat, is a spoiled baby and a picky eater. (L.Michaels)
5.
I won’t be such a weak-kneed female next time. (L.Michaels)
6.
I put through a collect call to Bertha Cool. (E.S.Gardner)
7.
He would be in his usual violent hangover temper, spewing out his bitter
resentment like untreated effluent. (Dick Francies)
8.
I finished the apple and lit a thoughtful cigarette. (P.G.Wodehouse)
9.
Alex was stretched out on a velvet chaise-longue, a butter-wouldn’t-melt-
in-my-mouth expression on his face. (Ch.Lamb)
63
10.
The Green Party will put sewage pollution notices on Britain’s beaches
next week to tell holiday-makers of health risks.
11.
His voice was cold and hard, like a picnic egg. (P.G. Wodehouse)
64
Тест
1. Питер Ньюмарк бойынша толық аудармаға аударманың қандай түрі
жатқызылды?
A) семантикалық және коммуникативтік
B) коммуникативтік және функциональдік
C) функциональдік және семантикалық
D) таңдап алатын және дәлме-дәл
E) дәлме-дәл және семантикалық
2. Питер Ньюмарк толық аударманың неше түрін көрсетеді?
A) бір
B) үш
C) екі
D) төрт
E) алты
3. Ағылшын тілінде негізінен рема сөйлемнің қай жерінде тұрады?
A) сөйлемде мүлдем жоқ
B) барлық жерінде
C) ортасында
D) басында
E) аяғында
4. Қазіргі тіл білімінде тіларалық қатынастар қызметінің лингвистикалық
аспектілерін зерттейтін сала қалай аталады?
A) аударма
B) морфология
C) фонетика
D) филология
E) философия
5. Аударма деген не?
A) тіл білімінің жеке аспектісі
B) фонетиканың негізгі бөлшегі
C) лингвистиканың теориялық бөлімі
D) әлеуметтік адамдар арасындағы тіл аралық қатынастар жасайтын
қызмет
E) дұрыс жауабы жоқ
6. Адамзат тарихында тілдерінде айырмашылықтары бар адам топтарын
қалыптастыру мен «әр түрлі тілдер» ұжымдарын қатынастыруға көмектесетін
кімдер еді?
A) лингвистер
B) журналистер
65
C) билингвистер
D) ақындар
E) дәрігерлер
7. Алғашқы аударма теориясының негізін қалаған кімдер?
A) лингвистер
B) билингвистер
C) тілшілер
D) әдебиетшілер
E) аудармашылар
8. Антик кезеңінен бастап аудармашылардың ең алғаш аударған
шығармалары қандай мәтіндерден алынған?
A) саяси мәтіндер
B) библия мен киелі мәтіндер
C) құқық мәтіндері
D) лингвистикалық мәтіндер
E) әдеби мәтіндер
9. Ежелгі аудармашылардың қателігі неде деп ойлайсыз?
A) мәтінді аударғанда
B) мағынасын аударғанда
C) дәлме-дәл аударғанда
D) сөйлемді аударғанда
E) дыбысты аударғанда
10. Қысқартылған аудармаға аударманың қандай түрлері жатады?
A) дәлме-дәл
B) семантикалық
C) коммуникативтік
D) сөзбе-сөз
E) таңдап алынатын және функциональдік
11. Аударма түрлерін талдау үшін негізінен қанша ереже ұсынылады?
A) 5
B) 7
C) 3
D) 4
E) 12
12. Таңдап алынатын аударманың ерекшеліктері:
A) негізгі мәтіннің аудару тілінің бірліктерінде контекстуальдік
мағынаны толығырақ жеткізу
B) негізгі мәтіннің қысқартылып басқа тілге жеткізілетін түрі
66
C) мәтіннің барлық компоненттерінің ақпараттық реттеуін нақты
жеткізуіне бағытталған
D) аудармашы көзқарасына байланысты тірек сөздерді таңдап алудан
тұрады
E) дұрыс жауабы жоқ
13. Француз гуманисі, ақын және аудармашы Этьен Доле аударманың
неше негізгі принциптерін сақтау қажет деп көрсеткен?
A) 5
B) 4
C) 3
D) 7
E) 6
14. 1790 жылы шыққан ағылшын аудармашысы А.Тайтлердің кітабы
қалай аталады?
A) «Аударма теориясы»
B) «Аударма негіздері»
C) «Аударма принциптері»
D) «Аударма сұрақтары»
E) «Аударма тәжірибесі»
15. Аударманың ғылыми негіздері нешінші ғасырда қалыптаса бастады?
A) XIX ғ. ортасында
B) XX ғ. басында
C) XVIII
D) XIX ғ. басында
E) XX ғ.ортасында
16. Кең түрде айтқанда «аударма теориясы» термині «аударма
тәжірибесі» нені зерттейді?
A) әр түрлі түпнұсқада, жанрда жазылған тілдік пішіндерін зерттейді;
B) әр түрлі концепцияларын, заңдарын, оны қандай әдістермен,
жолдармен жүзеге асатындығын зерттейді.
C) лингвистикалық заңдарын қамтиды.
D) дұрыс жауабы жоқ.
E) жеке бір тілден басқа бір жеке тілге ауысу аспектілерін зерттейді
17. Аударма жүргізуі нені зерттейді?
A) әдеби, этнографиялық түрлерін және әр түрлі мемлекеттердің аударма
тарихын.
B) этнографиялық түрлерін және әр түрлі мемлекеттердің аударма
тарихын.
C) әдеби мен этнографиялық түрлерін.
D) тек қана әр түрлі мемлекеттердің аударма тарихын.
67
E) дұрыс жауабы жоқ
18. Жалпы аударма теориясы нені зерттейді?
A) лингвистикалық аударманың жалпы заңдарын зерттейді
B) жеке бір тілден басқа бір жеке тілге ауысу аспектілерін зерттейді
C) әр түрлі түпнұсқада, жанрда жазылған тілдік пішіндерді зерттейді
D) лингвистикалық заңдарын қамтиды
E) дұрыс жауабы жоқ
19. Жеке аударма теориясы нені зерттейді?
A) лингвистикалық аударманың жалпы заңдарын зерттейді
B) жеке бір тілден басқа бір жеке тілге ауысу аспектілерін зерттейді
C) әр түрлі түпнұсқада, жанрда жазылған тілдік пішіндерді зерттейді
D) лингвистикалық заңдарын қамтиды
E) дұрыс жауабы жоқ
20. Негізгі аударма теориясы нені зерттейді?
A) лингвистикалық аударманың жалпы заңдарын зерттейді
B) жеке бір тілден басқа бір жеке тілге ауысу аспектілерін зерттейді
C) әр түрлі түпнұсқада, жанрда жазылған тілдік пішіндерді зерттейді
D) лингвистикалық заңдарын қамтиды
E) дұрыс жауабы жоқ
21. Лингвистикалық аударма теориясының құрылуының жолында қандай
түсінбеушілік пайда болған?
A) «лингвистикалық сөздер»
B) «аударма негіздері»
C) «эквиваленттік лексика»
D) «аударылмайтын аударма теориясы»
E) «аударма қызметі»
22. Лингвистикалық аудармада ең негізгі зерттеу әдісі қандай?
A) коммуникативтік
B) прагматикалық
C) функциональдік
D) салғастырмалы
E) салыстырмалы
23. Аудараманың ең басты мақсаты қандай?
A) мағынасын емес, сөзді аудару
B) тіларалық байланыстағы құрастырылған мәтін аудармасын негізгі
мәтінге сай келетіндей жеткізу
C) мәтінді басқа бір тілге аудару
D) мәтіннің аудармасын негізгі мәтінге жеткізу қажет емес
E) дұрыс жауабы жоқ
68
24. Семантикалық аударма процесі неше әсер ету стратегиясынан
тұрады?
A) 4
B) 3
C) 5
D) 2
E) дұрыс жауабы жоқ
25. Аударманың типологизациясы неше параметрлер арқылы жүйеленеді?
A) 10
B) 9
C) 8
D) 7
E) 6
26. Ішкі тілдің аудармасы қай параметрге кіреді?
A) субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша оның аударма мәтіне
авторға қарым-қатынасы
B) аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы
C) аударма сегментация түп бойынша мен аударма материалдарын қайта
қорытындылауы
D) аударған мәтіннен мен түпнұсқа мәтін формасының презентациясы
бойынша
E) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
27. Диахрондық (тарихи) аударма қай параметрге кіреді?
A) субъектінің аударма қызметінің мінезі бойынша және оның аударма
мәтін авторға қарым-қатынасы
B) аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы
C) аударма сегментация түп бойынша мен аударма материалдарын қайта
қорытындылауы
D) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасының презентациясы
бойынша
E) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
28. Транспозиция (бір жанрдың немесе функциональдік стильдің басқа
жанрға немесе функциональдік стильге мәтіндік аударма) қандай параметрге
кіреді?
A) субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша және оның аударма
мәтін авторға қарым-қатынасы
B) аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы
C) аударма сегментация түп бойынша мен аударма материалдарын қайта
қорытындылауы
D) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасының презентациясы
бойынша
69
E) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
29. Тіларалық аударма қандай параметрге кіреді?
A) субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша аударма мәтін
авторға қатысы
B) аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы
C) аударма сегментация түп бойынша және аударма материалдарын қайта
қорытындылауы
D) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасының презентациясы
бойынша
E) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
30. Бинарлық аударма қай параметрге кіреді?
A) субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша аударма мәтін
авторға қатысы
B) аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы
C) аударма сегментация түп бойынша мен аударма материалдарын қайта
қорытындылауы
D) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасының презентациясы
бойынша
E) аударған мәтін түпнұсқамен сай болуы
31. Интерсемиотикалық аударма қандай параметрге кіреді?
A) субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша аударма мәтін
авторға қатысы
B) аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы
C) аударма сегментация түп бойынша мен аударма материалдарын қайта
қорытындылауы
D) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасының презентациясы
бойынша
E) аударған мәтін түпнұсқамен сай болуы
32. Трансмутация (бір жасанды тілден басқа жасанды тілдің аудармасы)
қандай параметрге кіреді?
A) субъектінің аударма қызметінің сипаты бойынша аударма мәтін
авторға қатынасы
B) аударма мен түпнұсқа тілдерінің байланысы
C) аударма сегментация түбі бойынша аударма материалдарың қайта
қорытындылау
D) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
E) аударған мәтіннің түпнұсқамен біркелкі болуы
33. Негізгі аударма деген не?
A) аударылған мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған
B) түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған
70
C) аударма компьютер арқылы жасалған
D) бұл аударма адам арқылы жасалынады
E) аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық
аудармалар қолданылады
34. Авторлық аударма бұл....
A) аударма мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған
B) түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған
C) аударма компьютер арқылы жасалған
D) бұл аударма адам арқылы жасалынады
E) аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық
аудармалар қолданылады
35. Авторландырылған аударма бұл.......
A) аударма мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған
B) түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған
C) аударма компьютер арқылы жасалынған
D) бұл аударма адам арқылы жасалынады
E) аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық
аудармалар қолданылады
36. Машиналық аударма дегеніміз не?
A) аударма мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған
B) түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған
C) аударма компьютер арқылы жасалынған
D) бұл аударма адам арқылы жасалынады
E) аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық
аудармалар қолданылады
37. Аралас аударма дегеніміз не?
A) аударма мәтіннің түпнұсқасын автор орындаған
B) түпнұсқа аудармасының апробациясын автор жасаған
C) аударма компьютер арқылы жасалынған
D) бұл аударма адам арқылы жасалынады
E) аудармадағы, маңызды бөлшектерін аударуда негізгі және машиналық
аудармалар қолданылады
38. Сегментация арқылы жасалынатын аудармаға қандай бөлшектер
кіреді?
A) морфемдік бөлшектер
B) сөздік бөлшектер
C) фразалық және абзацтық-фразалық бөлшектері
D) толық мәтіндік бөлшектер
E) аталып кеткеннің барлығы
71
39. Жазба аудармасы қандай параметрге кіреді?
A) аударылған мәтіннің түпнұсқамен біркелкі болуы
B) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
C) стильдің жанрын айқындау мен аударма материалдарын жанрға
жатқызу
D) түпнұсқа мазмұнының толық мағынасы мен түп бойынша айқындалуы
E) негізгі функциялары арқылы
40. Жазбаша мәтіннің жазба аудармасы қандай параметрге кіреді?
A) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
B) аударған мәтіннің түпнұсқасымен сай болуы
C) стильдің жанрын айқындау мен аударма материалдарын жанрға
жатқызу
D) түпнұсқа мазмұнының толық мағынасы мен түп бойынша айқындалуы
E) негізгі функциялары арқылы
41. Ауызша мәтіннің жазбаша аудармасы қандай параметрге кіреді?
A) негізгі функциялары арқылы
B) аударылған мәтіннің түпнұсқамен біркелкі болуы
C) стильдің жанрын айқындау мен аударма материалдарын жанрға
жатқызу
D) түпнұсқа мазмұнының толық мағынасы мен түп бойынша айқындалуы
E) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
42. Ауызша аудармасы қандай параметрге кіреді?
A) түпнұсқасының мазмұны толық мағынасы мен түп бойынша айқындау
B) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
C) стильдің жанрын айқындау мен аударма материалдарын жанрға
жатқызу
D) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
E) негізгі функциялары арқылы
43. Ауыша мәтіннің ауыша аудармасы қандай параметрге жатады?
A) стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға
жатқызу
B) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
C) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы боынша презентация
D) түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түбі бойынша айқындау
E) негізгі функциялар арқылы
44. Синхрондық аудармасы қандай параметрге кіреді?
A) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
B) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
C) стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға
жатқызу
72
D) түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түбі бойынша айқындау
E) негізгі функциялар арқылы
45. Реттік аударма қандай параметрге кіреді?
A) түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түбі бойынша айқындау
B) аударған мәтін түпнұсқамен сай болуы
C) стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға
жатқызу
D) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
E) негізгі функциялар арқылы
46. Бір жақты аударма қандай параметрге жатады?
A) стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға
жатқызу
B) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
C) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
D) түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түбі бойынша айқындау
E) негізгі функциялар арқылы
47. Екі жақты аударма қандай параметрге кіреді?
A) негізгі функциялар арқылы
B) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
C) стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға
жатқызу
D) түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түбі бойынша айқындау
E) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
48. Жазбаша мәтіннің ауызша аудармасы қандай параметрге кіреді?
A) аударған мәтіннің түпнұсқамен сай болуы
B) аударған мәтін мен түпнұсқа мәтіннің формасы бойынша презентация
C) стильдің жанрын айқындауы бойынша аударма материалын жанрға
жатқызу
D) түпнұсқа мазмұнының толық мағынасын түбі бойынша айқындау
E) негізгі функциялар арқылы
49. Бос аударма бұл........?
A) бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі
B) ресми іс-қағаздарының аудармасы
C) түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетің кейбір бұзушылықтар –
қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы
жасалынатын аударма
D) түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс
дәлелдейтін аударма
E) дұрыс жауабы жоқ
73
50. Интерпретация аудармасы бұл........?
A) берілген ережелер бойынша бір тілдік жүйеге жататын көркемдеуіш
құралдары басқа тілдің жүйесіне жататын аударманың бір түрі
B) бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі
C) ресми іс-қағаздарының аудармасы
D) түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс
дәлелдейтін аударма
E) түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар –
қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы
жасалынатын аударма
51. Адекваттік аударма дегеніміз не?
A) бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі
B) ресми іс-қағаздарының аудармасы
C) түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс
дәлелдейтін аударма
D) түпнұсқаға сәйкес және түпнұсқаның коммуникативтік құралдар
негіздерін дәлелдейтін аударма
E) түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар –
қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы
жасалынатын аударма
52. Дәлдік (дұрыс) аударма дегеніміз не?
A) бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі
B) ресми іс-қағаздарының аудармасы
C) түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар –
қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы
жасалынатын аударма
D) түпнұсқаға сәйкес және түпнұсқаның коммуникативтік құралдар
негіздерін дәлелдейтін аударма
E) түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс
дәлелдейтін аударма
53. Аутентикалық аударма дегеніміз не?
A) ресми іс-қағаздарының аудармасы
B) бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі
C) түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар –
қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы
жасалынатын аударма
D) түпнұсқаға сәйкес және түпнұсқаның коммуникативтік құралдар
негіздерін дәлелдейтін аударма
E) түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс
дәлелдейтін аударма
74
54. Бекітілген аударма бұл.........?
A) ресми іс-қағаздарының аудармасы
B) бұл аударма заңды түрде түпнұсқаға сәйкес бекітіледі
C) түпнұсқаның негізгі ақпаратын жеткізетін кейбір бұзушылықтар –
қосулар, алып тастаулар және тағы басқалар мәтін деңгейі арқылы
жасалынатын аударма
D) түпнұсқаға сәйкес және түпнұсқаның коммуникативтік құралдар
негіздерін дәлелдейтін аударма
E) түпнұсқаның жоспар мағынасын толық семантикалық және дұрыс
дәлелдейтін аударма
55. Ғылыми-техникалық аудармаға қандай мәтіндерге жатады?
A) ғылыми-техникалық
B) саяси-қоғамдық
C) көркем
D) әскери
E) заң
56. Саяси-қоғамдық аудармаға қандай мәтіндер жатады?
A) ғылыми-техникалық
B) саяси-қоғамдық
C) көркем
D) әскери
E) заң
57. Көркем аудармаға қандай мәтіндер жатады?
A) ғылыми-техникалық
B) саяси-қоғамдық
C) көркем
D) әскери
E) заң
58. Әскери аудармаға қандай мәтіндер жатады?
A) ғылыми-техникалық
B) саяси-қоғамдық
C) көркем
D) әскери
E) заң
59. Заң аудармаға қандай мәтіндер жатады?
A) ғылыми-техникалық
B) саяси-қоғамдық
C) көркем
D) әскери
E) заң
75
60. Ауызекі аудармаға қандай мәтіндер жатады?
A) ғылыми-техникалық
B) көркем
C) ауызекі
D) заң
E) саяси-қоғамдық
61. Толық аударма қандай параметрге жатады?
A) адекваттік түрі бойынша
B) негізгі функциялар арқылы
C) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
D) түпнұсқасының мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын
айқындау
E) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
62. Толық емес аударма қандай параметрге жатады?
A) адекваттік түрі бойынша
B) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
C) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
D) негізгі функциялар арқылы
E) түпнұсқасының мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын
айқындау
63. Қысқартылған аударма қандай параметрге жатады?
A) адекваттік түрі бойынша
B) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
C) түпнұсқасының мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын
айқындау
D) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
E) негізгі функциялар арқылы
64. Фрагментарлық аударма қандай параметке жатады?
A) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
B) түпнұсқасының мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын
айқындау
C) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
D) адекваттік түрі бойынша
E) негізгі функциялар арқылы
76
65. Аспектік аударма қандай параметрге жатады?
A) адекваттік түрі бойынша
B) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
C) негізгі функциялар арқылы
D) түпнұсқасының мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын
айқындау
E) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
66. Аннотациялық аударма қандай параметрге жатады?
A) негізгі функциялар арқылы
B) түпнұсқасының мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын
айқындау
C) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
D) адекваттік түрі бойынша
E) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
67. Реферативтік аударма қандай параметке жатады?
A) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
B) адекваттік түрі бойынша
C) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
D) негізгі функциялар арқылы
E) түпнұсқасының мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын
айқындау
68. Практикалық (тәжірибелік) аударма бұл?
A) жазбаша аудармасы бұқаралық ақпараттық құралдар арқылы баспадан
шыққан тираждалған және кең тарату үшін арналған
B) редакциялық тексеруден өтпеген аударма, көбінесе тәжірибелік
қолдануға лайық, бірақ басылымға дайын емес
C) ғылыми мақсат бойынша орындалған аударма
D)
тәжірибелік қолдануддың ақпаратының қайнар көзі болып
есептелінетін аударма
E) мамандырылған аудармамен салыстыру үшін үлгілік аударма
69. Жұмыстық (ақпараттық) аударма бұл ..........?
A) ғылыми мақсат бойынша орындалған аударма
B) тәжірибелік қолдануддың ақпаратының қайнар көзі болып
есептелінетін аударма
C) редакциялық тексеруден өтпеген аударма, көбінесе тәжірибелік
қолдануға лайық, бірақ басылымға дайын емес
D) мамандырылған аудармамен салыстыру үшін үлгілік аударма
77
E) жазбаша аудармасы бұқаралық ақпараттық құралдар арқылы баспадан
шыққан тираждалған және кең тарату үшін арналған
70. Консультативтік аударма дегеніміз не?
A) мамандырылған аудармамен салыстырылатын үлгілік аударма
B) аударманы беретін адамның көзінше аударылатын, аударып жатқан
кезінде оны қызықтыратың түпнұсқа мазмұнының анықталады аспектісі
C) жазбаша аудармасы бұқаралық ақпараттық құралдар арқылы баспадан
шыққан тираждалған және кең таратыруға арналған
D) тәжірибелік қолдануддың ақпаратының қайнар көзі болып
есептелінетін аударма
E) ғылыми мақсат бойынша орындалған аударма
71. Баспасөз (басылған) аударма дегеніміз не?
A) жазбаша аудармасы бұқаралық ақпараттық құралдар арқылы баспадан
шыққан тираждалған және кең таратыруға арналған
B) бұл аударма көбінесе оқу процесінде аудармашыларды дайындау үшін
немесе шет тілің үйрету әдісінің бірі болып табылады
C) мамандырылған аудармамен салыстыру үшін үлгілік аударма
D)
тәжірибелік қолдануддың ақпаратының қайнар көзі болып
есептелінетін аударма
E) аударманы беретін адамның көзінше аударылатын, аударып жатқан
кезінде оны қызықтыратың түпнұсқа мазмұнының анықталады аспектісі
72. Басылып шыққан аударма дегеніміз не?
A) аударманы беретін адамның көзінше аударылатын, аударып жатқан
кезінде оны қызықтыратың түпнұсқа мазмұнының анықталады аспектісі
B) тәжірибелік қолдануддың ақпаратының қайнар көзі болып
есептелінетін аударма
C) мамандырылған аудармамен салыстыру үшін үлгілік аударма
D) бұл аударма көбінесе оқу процесінде аудармашыларды дайындау үшін
немесе шет тілің үйрету әдісінің бірі болып табылады
E) бұқаралық ақпараттық құралдар арқылы баспадан шыққан тәжірибелік,
немесе оқу аудармасы
73. Оқу аударма бұл.........?
A) жазбаша аудармасы бұқаралық ақпараттық құралдар арқылы баспадан
шыққан тираждалған және кең таратыруға арналған
B) мамандырылған аудармамен салыстыру үшін үлгілік аударма
C) бұл аударма көбінесе оқу процесінде аудармашыларды дайындау үшін,
немесе шет тілін үйрету әдісінің бірі болып табылады
D) тәжірибелік қолдануддың ақпаратының қайнар көзі болып
есептелінетін аударма
E) ғылыми мақсат бойынша орындалған аударма
78
74. Экспериментальдік аударма бұл ..........?
A) бұл аударма көбінесе оқу процесінде аудармашыларды дайындау
үшін, немесе шет тілін үйрету әдісінің бірі болып табылады
B) тәжірибелік қолдануддың ақпаратының қайнар көзі болып
есептелінетін аударма
C) мамандырылған аудармамен салыстыру үшін үлгілік аударма
D) ғылыми мақсат бойынша орындалған аударма
E) жазбаша аудармасы бұқаралық ақпараттық құралдар арқылы баспадан
шыққан тираждалған және кең таратыруға арналған
75. Эталондық аударма бұл...............?
A) мамандырылған аудармамен салыстыру үшін үлгілік аударма
B) ғылыми мақсат бойынша орындалған аударма
C) бұқаралық ақпараттық құралдар арқылы баспадан шыққан тәжірибелік
немесе оқу аудармасы
D) жазбаша аудармасы бұқаралық ақпараттық құралдар арқылы баспадан
шыққан тираждалған және кең таратыруға арналған
E) бұл аударма көбінесе оқу процесінде аудармашыларды дайындау үшін,
немесе шет тілін үйрету әдісінің бірі болып табылады
76. Тура аударма дегеніміз не?
A) негізгі түпнұсқадан бөлек бірақ оны аударған мәтіннен басқа тілге
аударудың аудармасы
B) негізгі түпнұсқаны дәлме-дәл аударуын орындайтын аударма
C) мәтінді түпнұсқа тіліне аударатын аударма
D) ғылыми мақсат бойынша орындалған аударма
E) дұрыс жауабы жоқ
77. Жанама аударма дегеніміз не?
A) мәтінді түпнұсқа тіліне аударатын аударма
B) негізгі түпнұсқаны дәлме-дәл аударуын орындайтын аударма
C) негізгі түпнұсқадан бөлек бірақ оны аударған мәтіннен басқа тілге
аударудың аудармасы
D) ғылыми мақсат бойынша орындалған аударма
E) дұрыс жауабы жоқ
78. Керісінше аударма дегеніміз не?
A) ғылыми мақсат бойынша орындалған аударма
B) негізгі түпнұсқадан бөлек бірақ оны аударған мәтіннен басқа тілге
аударудың аудармасы
C) негізгі түпнұсқаны дәлме-дәл аударуын орындайтын аударма
D) мәтінді түпнұсқа тіліне аударатын аударма
E) дұрыс жауабы жоқ
79
79. Семантика-стилистикалық аударма қандай параметрге кіреді?
A) адекваттік түрі бойынша
B) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
C) түпнұсқаның мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын айқындау
D) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
E) негізгі функциялар арқылы
80. Прагматикалық (функциональдік) аударма қандай параметке жатады?
A) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
B) негізгі функциялар арқылы
C) адекваттік түрі бойынша
D) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
E) түпнұсқаның мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын айқындау
81. Дезиративтік-адекваттік аударма қандай параметке жатады?
A) негізгі функциялар арқылы
B) түпнұсқаның мазмұны мен түбі бойынша толық мағынасын айқындау
C) стилистикалық-жанры бойынша аударған мәтіннің берілген жанр
стиліне жатуы
D) түпнұсқаның негізгі мәтіннің бірінші түріне
E) адекваттік түрі бойынша
82. Эквиваленттік лексика емес боп есептелінмейтін аударма
саласындағы окказиональдік біркелкіліктің неше түрлерін қолданады?
A) 4
B) 5
C) 3
D) 6
E) дұрыс жауабы жоқ
83. Эквиваленттік емес лексикаға қандай сөздер кіреді?
A) арнайы ұғымдар
B) ұлттық реальдер
C) фразеологизмдер
D) негізінен неологизмдер, фразеологизмдер, арнайы ұғымдар мен ұлттық
реальдер аталатын сөздер кіреді
E) неологизмдер
84. Берілген мысалдардан транскрипцияны қолданатын сөздерді
табыңдар?
A) New Mexico
B) Munich
C) Mexico City
80
D) Texas
E) The Pacific Ocean
85. Берілген мысалдардан транслитерацияны қолданатын сөздерді
табыңдар?
A) Conservative Party
B) BBC
C) London
D) Labour Party
E) Charles I
86. Берілген мысалдардан жалқы сөздерді аударғанда аударуды талап
ететін сөздерді табыңдар?
A) Mayflower
B) The Wall Street Journal
C) Black Hills
D) CNN
E) Lake Superior
87. Берілген мысалдардан жалқы сөздерді аударғанда аралас аударманы
талап ететін сөздерді табыңдар?
A) Rocky Mountains
B) North Dakota
C) U.S. Department of State
D) Downing Street
E) Bedford Square
88. Берілген мысалдардан транскрипцияны қолданатын сөздерді
табыңдар?
A) River Thames
B) Gulf of Mexico
C) Facts On File
D) Hilton Hotel
E) Mayflower Restaurant
89. Берілген мысалдардан транслитерацияны қолданатын сөздерді
табыңдар?
A) England
B) the English Channel
C) St. Petersburg
D) Illinois
E) the Hague
90. Берілген мысалдардан жалқы сөздерді аударғанда аударуды талап
ететін сөздерді табыңдар?
81
A) Subaru
B) Ford Mustang
C) New Press Quarterly
D) Novaya Gazeta
E) The Government of the United States
91. Берілген мысалдардан жалқы сөздерді аударғанда аралас аударманы
қолданатын сөздерді табыңдар?
A) The Queen Elizabeth
B) Florida
C) Washington
D) Beatles
E) Minnesota
92. Псевинтернациональдік сөздер дегеніміз не?
A) барлық тілдерде формасы мен мағыналары ұқсас сөздер
B) «аудармашының жалған достары»
C) жай сөздер
D) жаңа сөздер
E) неологизмдер
93. Интернациональдік сөздер бұл?
A) жаңа сөздер
B) синонимдер
C) тұрақты сөз тіркестері
D) «аудармашының жалған достары»
E) барлық тілдерде формасы мен мағыналары ұқсас сөздер
94. Негізінен псевдоинтернациональдік сөздер неше топқа бөлінеді?
A) 2
B) 5
C) 3
D) 4
E) 6
95. Берілген сөздерден псевдоинтернациональдік сөздерді табыңдар?
A) table
B) book
C) conductor
D) chair
E) sweet
96. Берілген сөздерден псевдоинтернациональдік сөздерді табыңдар?
A) record
B) book
82
C) computer
D) chair
E) sweet
97. Берілген сөздерден псевдоинтернациональдік сөздерді табыңдар?
A) table
B) book
C) bag
D) chair
E) auditorium
98. Берілген сөздерден псевдоинтернациональдік сөздерді табыңдар?
A) nation
B) advertisement
C) know-how
D) impeachment
E) pop-art
99. Берілген сөздерден интернациональдік сөздерді табыңдар?
A) division
B) decade
C) intelligence
D) chair
E) contrast
100. Берілген сөздерден интернациональдік сөздерді табыңдар?
A) replica
B) dialect
C) prospect
D) auditorium
E) sweet
101. Аудармашының жұмысына қандай лексикалық трансформациялар
жатады?
A) ауысымдар
B) алымдар
C) қосулар
D) қосулар, алынымдар, ауысымдар
E) дұрыс жауабы жоқ
102. Контекстуальдік ауысымдарға қандай ауысымдар жатады?
A) генерализация, антонимдік аударма, мағыналық даму
B) конкретизация, толығымен жаңа ұғым қалыптастыру, компенсация
C) қосулар, конкретизация, генерализация
D) қосулар, алынымдар, ауысымдар
83
E) A, B
103. Берілген сөйлемде контекстуальдік ауысымдардың қай түрі
қолданылған?
«He is at school.»
A) конкретизация
B) генерализация
C) антонимдік аударма
D) мағыналық даму
E) компенсация
104. Берілген сөйлемде контекстуальдік ауысымдардың қай түрі
қолданылған?
«When identity crises happen with them, they can make art out of it.»
A) антонимдік аударма
B) генерализация
C) мағыналық даму
D) компенсация
E) конкретизация
105. Берілген сөйлемде контекстуальдік ауысымдардың қай түрі
қолданылған?
«He didn’t say anything.»
A) генерализация
B) конкретизация
C) антонимдік аударма
D) компенсация
E) мағыналық даму
106. Берілген сөйлемде контекстуальдік ауысымдардың қай түрі
қолданылған?
«If there is one thing I hate, it’s the movies.»
A) мағыналық даму
B) конкретизация
C) генерализация
D) компенсация
E) антонимдік аударма
107. Берілген сөйлемде контекстуальдік ауысымдардың қай түрі
қолданылған?
«I bite down on one pesky little chunk of eggshell»
A) генерализация
B) конкретизация
C) антонимдік аударма
D) компенсация
84
E) мағыналық даму
108. Берілген сөйлемде контекстуальдік ауысымдардың қай түрі
қолданылған?
«Help yourself, please»
A) толығымен жаңа ұғым қалыптастыру
B) конкретизация
C) генерализация
D) компенсация
E) антонимдік аударма
109. Неологизмдер дегеніміз не?
A) жалған сөздер мен ұғымдар
B) сөз тіркестері
C) бұл жалпы сөздікте жоқ жаңа терминдік сөздер мен ұғымдар
D) ескі ұғымдар
E) жалпы сөздікте ескі сөздер
110. Берілген сөйлем қандай деңгейге жатады?
Достарыңызбен бөлісу: |