Ќазаќстан республикасы білім жјне єылым министрлігі
танылған Ақтамберді жырау
жүктеу/скачать 4,09 Mb. Pdf көрінісі
|
| танылған Ақтамберді жырау шығармашылығының қазақ халқының
педагогикалық мәдениетінен алар орны ерекше. Ақтамберді Сарыұлы 1675- 1768 жылдары өмір сүрген жырау, қолбасы, дипломат. Небары 17 жасынан бастап қазақтардың Орта Азия хандықтарымен арадағы соғыстарына қатысып, нағыз ерлік таныта білген жырау өзінің жалынды жырларымен ел тәуелсіздігін аңсап, ерлерді ерлікке шақырады. Ақтамберді толғаулары жастарды елін-жерін сүйуге, ерлікке, батылдыққа үндеп, ұлттық рухты оятатын жалынды күшке ие. Бұл орайда жырау: Ел шетіне жау келсе, Алдына сірә дау келсе, Батырсынған жігіттің Күшін сонда сынаса! - деп нағыз батырлықтың, ер жігіттің сыналар сәті елін, туған жерін жаулардан қорғаудағы көрсеткен ерлігінде екендігін сөз ете отырып, жастарды өз елінің нағыз ұлтжанды патриоты болуға үндейді [6, 60 б.]. Сондай-ақ Ақтамберді жырау шығармашылығы бүгінгі жас ұрпақты бірлікке, жолдастыққа, үлкенді, ата-ананы құрметтеуге, білімді, тәрбиелі болуға шақыруымен де құнды. «Тірліктің күші бірлікте», «Байлық байлық емес, бірлік байлық» деген ата-бабалар тағылымымен үндестік тауып жатқан жыраудың өмірдің мәні береке-бірлікте деген ойлары оның жырларынан айрықша орын алады. Кейінгі жастарға: Бірлігіңнен айрылма, Бірлікте бар қасиет. Татулық болар береке, Қылмасын жұрт келеке, Араз болсаң алты ауыз Еліңе кірген әреке... - деп бірлігі жарасқан туыстық қатынасты, ел ішіндегі ауызбіршілікті сақтау туралы терең философиялық ой толғайды [7, 146-147 б.]. Ал, ұрпағының білімді болуын армандаған жырау бірде: Білімді туған жақсылар Аз да болса көппен тең - десе, енді бірде: Білімді туған жақсыға Залал қылмас мың қарға, Жаман туған жігітке Рақатты күн бар ма - деп, жақсы азамат болудың шарты білікте, білімділікте екендігін Хабаршы №3-2015ж. 69 ескертеді [7, 146-147 б.]. Ақтамберді шығармашылығының негізгі идеясы адам өмірдегі өз бағы үшін күресуі тиіс, ал ол үшін адамға рухани қуат, білім, талаптылық, талпыныс, керектігін айтқан ақынның: «Әркім өзі талпынбақ, Басына бітер бағы үшін», - деген тұжырымы бүгінгі қоғамдағы жастарға да мақсатты еңбек пен тынымсыз тірлік, жан-жақты, терең білім арқылы ғана бақытқа қол жеткізуге болатындығын ескертіп тұрғандай. Тәлім-тәрбиелік, терең танымдық ойларға ие жыраулар поэзиясының дамып, өркендеуіне үлкен үлес қосқан, қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі – жүктеу/скачать 4,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|