Ќазаќстан Республикасы білім жєне ѓылым министрлігі
Дәрістік кешен (дәріс тезисі)
жүктеу/скачать 1,65 Mb. Pdf көрінісі
|
| 8. Дәрістік кешен (дәріс тезисі)
1- ші тақырып. Қазақстанның қазіргі заман тарихына кіріспе «Қазақстанның қазіргі заманғы тарихы» пәнінің рөлі мен маңыздылығы қазақстандық бірегейлікте, халықтың өзін-өзі тануын нығайтудағы, ұлттық білім беру жүйесін жетілдірудегі, жаңа замандағы зияткерлік серпіліс қажеттілігіне байланысты міндеттерді іске асырудағы мемлекеттік маңызы бар оқу пәні болып табылады. Қазіргі қоғамда қазіргі заманғы зияткерлік жеке тұлғаның қалыптасуы ұлттық тарих пен тарихи сабақтастықтың өзара іс- қимылы негізінде жүріп жатыр. Елбасы Н.Ә. Назарбаев өзінің «Қазақстан – 2050 Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында ХХІ ғасырдың басым мақсаттарын белгіледі, оның ішінде білім мен кәсіби дағдылар, мемлекеттілікті нығайту, жаңа қазақстандық патриотизм мен ұлттың тарихи санасын қалыптастыру. Қазақстан Республикасының Мемлекет Басшысы Қасым - Жомарт Тоқаев «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған өзінің «тәуелсіздік бәрінен қымбат» атты мақаласында алдағы онжылдыққа арналған басты міндеттерін көрсетті: «соңғы төртінші онжылдықтың міндеті-қуатты әрі кемел ұлт болу. Сонымен қатар, ұлттың заманауи талаптарға бейімделген жаңа бірегейлігін қалыптастыру үшін бізге саяси және экономикалық реформалар мен сананы жаңғырту үдерісін жалғастыру қажет». Біздің елімізде жүріп жатқан процестерді зерттеу және түсіну үшін Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың еңбектерінің маңызы зор. Онда мемлекет пен азаматтық қоғамның дамуы, ішкі және сыртқы саяси ахуал, проблемалар, тәуелсіздіктің қалыптасу үдерісіндегі жетістіктер туралы толық ақпарат беріледі. Елбасы Н. Ә. еңбектерінің ерекше өзектілігі. Назарбаев тек тарихи процестің қатысушысы ғана емес, КСРО-ның ыдырауы кезеңінде де, тәуелсіздіктің қалыптасуы кезеңінде де, қазіргі уақытта да маңызды шешімдер қабылдаған саясаткер болып табылады. Елбасы Н. Ә.Назарбаевтың жұмыстары тарихи фактілердің 20 орталығы ғана емес, олар аналитикалық және жалпылама сипатқа ие. Заңнамалық актілер және стратегиялық құжаттар: Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Заң (1991), Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясы, Президенттің «Қазақстан-2030: Барлық қазақстандықтардың гүлденуі, қауіпсіздігі және әл-ауқаты» атты Қазақстан халқына Жолдауы (1997) және Мемлекет басшысының кейінгі барлық жолдаулары болашақ дамудың негізін қалады және векторларын айқындады, елдегі іргелі өзгерістерді қамтамасыз етті. Қазақстанның қазіргі заман тарихы адамзат қоғамының, әлеуметтік-таптық қатынастардың қалыптасуы, дамуын, мемлекеттік бірлестіктер мен мемлекеттердің гүлденуі мен құлдырауын, әлеуметтік өмір мен экономикалық қатынастар, көрші халықтар мен мемлекеттермен өзара қатынасы, ұлт-азаттық көтерілістер, Қазақстанның әлемдік өркениетке қосқан үлесін қарастырады. Басқа қоғамдық ғылымдардан ерекшелігі (философия, саясаттану, әлеуметтану) Қазақстан тарихы тарихи заңдылықтың тарихи оқиғалар мен фактілерде, экономикалық саясатта көрінетін нақты түрлерін зерттейді. Бұнымен байланысты, Қазақстанның қазіргі заман тарихы курсы қандай міндеттерді атқаратынын түсіну маңызды. Тарихтың келесі міндеттері айқын көрінеді: танымдық, тәжірибелік-саяси, дүниетанымдық, тәрбиелік. Қазақстанның қазіргі заман тарихы курсы әлеуметтік – гуманитарлық пәндер циклінде дербес пән болып табылады және жоғарғы және орта оқу орындарының оқу жоспарларына енгізілген. Берілген Қазақстанның қазіргі заман тарихы курсының мақсаты оның жерін ерте кезден мекендеген, мыңдаған жылдардағы халықтардың, мемлекеттерді, мәдени құндылықтары мен дәстүрлерін игеру, ұлт тарихының өзекті мәселелерін ой елегінен өткізу (этногенез, мемлекеттілік, ұлтазаттық көтерілістер және т.с.с.) және басқалары табылады. Курсты меңгерудегі міндеттер: - біздің Отанымыздың өткен тарихының обьективті суретін тану; - адамзат тарихындағы көшпелі өркениеттің рөлін анықтау; 21 - Қазақстан жерін мекендеген ұлттардың тарихын білу; - Қазақстан Республикасы мемлекеттілігінің қалыптасу және даму жолдарын білу; -Қазақстан Республикасының саяси дамуының қазіргі кезеңдегі ерекшеліктерін білу; - деректанулық материалды талдай білу; - негізгі оқиғалар мен үрдістерді сын тұрғысынан ойлай білу; - тарихи түсініктерге сүйене білу; - дербес жұмыс дағдыларын меңгеру, конспект құру әдісін білу; - Қазақстан картасында еркін бағдарлай алу. Біздің республикамыздың барлық тарихи жолын жалпы қабылданған әлемдік кезеңдестіру теориясына сәйкес келесі кезедерге бөлуге болады: 1. Ежелгі дәуір (б.э.д. 2,6 млн. жыл – б.э.VI ғ.); 2. Ортағасыр (б.э.VI ғ.- ХVIII ғ. басына дейін); 3. Жаңа заман (Қазақстан Ресей империясы құрамында) - ХVIII ғ. басы – 1917 ж. Ақпан буржуазиялық-демократиялық төңкерісін қоса); 4. Қазіргі заман (1917 ж. қазанынан – бүгінгі күнге дейін). Қазіргі заманғы тарих ғылымында ғылыми тарихи зерттеудің келесідегі негізгі қағидалары қолданылады: объективтілік, тарихилық, тарихты оқытуда әлеуметтік көзқарас, мәселені жан- жақты зерттеу. Қазақстан тарихы бойынша деректанулық базасы толық бір кешен болып табылады. Академик М. Н. Тихомировтың жасаған деректерді жіктеу нұсқасы жалпыға қабылданған. Деректер келесідей жіктеледі: 1) заттай, 2) этнографиялық, 3) лингвистикалық, 4) ауызша, 5) жазбаша. Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев «Ұлытау төріндегі толғаныс» атты сұхбатында: «Біздің елдігіміз, қазақ жұртының арғы түбі ғұндардан басталады. Ғұндардан кейін көк түріктерге жалғасады. Одан кейін Алтын Орда орнығады. Сөйтіп, хандық дәуірге ұласып, кейін біртіндеп Тәуелсіздікке келіп тіреледі» деп Қазақстан тарихының тамырының тереңнен бастау алатынына ерекше мән берген болатын. Осы тұрғыдан Н.Ә. Назарбаев 2015 жылы Қазақ хандығы құрылғандығының 550 жылдық мерейтойының ел көлемінде атап өтілетіндігін мәлімдеді. 22 2015 жылы 7-8 қазан күндері Тараз қаласында Қазақ хандығының 550 жылдығы республикалық масштабта аталып өтті. Негізгі әдебиет: [1, 4, 7, 12, 13, 15, 16, 25, 26, 34] Қосымша әдебиет: [30, 33, 35, 38, 41, 45] жүктеу/скачать 1,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|