Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау министрлігі c. Ж
жүктеу/скачать 2,3 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бір жылда тірі туғандардың жалпы саны
| Тұрғындар динамикасы белгілі уақыт аралығында (әдетте 5-10 жыл) тұрғындар санының қозғалысы мен өзгеруі. Тұрғындар санының өзгеруі оның механикалық қозғалысының миграциялық үрдістер әсерінен болуы мүмкін.
Медицина қызмкерлері үшін тұрғындардың табиғи козғалысының көрсеткіштері, оның ішінде туушылық көрсеткішінің ең үлкен мағынасы бар. Туушылык жаңа ұрпақтардың жаңару үрдісі, оның негізінде, ағзаның ұрпақ өндіру (ұрықтану, ұрыктандыру, бала көтеру) қабілеттілігіне әсер ететін биологиялық факторлар жатыр. Адамдық қоғамда туушыпық туралы айтканда, берілген жағдайда ол биологиялық үрдістермен ғана емес, әлеуметгік-экономикалык үрдістермен, өмдр жағдайларымен, түрмыспен, салттармен, діндік қондырғылармен және баска факторлармен детерминацияланғанын есте үстау керек. Туу үрдісінің қарқындылығын анықтау үшін әдетге туушылык көрсеткіштерін пайдаланады. Туушылықгың жалпы коэффиценті формула бойынша есептелінеді: Бір жылда тірі туғандар саны Орташажылдық түрғындар саны Туушылықтың жалпы коэффициенті үрдістің қарқындылығы туралы толық көрініс бермейді, ол қүбылысты шамамен сипаттауға ғана жарайды. Туушылыкгың дәрілік сипаттамасын арнаулы көрсеткіш түқымдылық коэффициентін есептеуде туушылық коэффициентінен айырмасы түрғындарды жалпы санының орнына 15-49 жастағы әйелдер саны алынады. Осы жастар шамасының интервалы генеративтік, немесе әйелцің түқымды кезеңі аталады. Осы жастық интервалға дейін және кейін туу сандары өте аз, сондықтан оларды алмауға болады. Одан басқа, туушылық көрсеткіші жастар бойынша түқымдьшық көрсеткіштерімен дәлелденеді, ол үшін әйелдің тиеп генеративтік кезеңі шартты түрде бөлек интервалдарға (15-19, 20-24, 25-29, 30-39, 40-44, 45-49 жас) бәлінеді. Түқымдьшықгың жалпы коэффициенті мына формула бойынша есептеледі. Бір жылда тірі туғандардың жалпы саны––––––––––––––––––––––––––– * 1000 15-49 жастағы әйелдердің орташа саныБала тууға қабілетті жалпы коэффициетін есептегенде 15 жасқа дейінгі де, 49 жастан кейінгі де аналар туған барлық балалар екеріледі. Туушылықты есептеу үшін демогрфиялық көрсеткіштер қатарындағы есептер бойынша тірі немесе өлі туылғандар, жүктілік мерзімі, уақыты толық жеткен т.б. ескеріледі. 4 суретте көрсетілгендей Қазақстан Республикасында 1980 мен 2000 жж. Аралығында тұрғындарда туушылық көрсеткіші төмендеген, одан кейінгі жылдары туушылық біршама артқан. Сурет 4 - Қазақстан Республикасында туушылық көрсеткішінің динамикасы (1000 тұрғынға шаққандағы көрсеткіш) жүктеу/скачать 2,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|