Қазақстан республикасы ғылым және жоғары білім

35 
 
 
 
 
 
Сағынов Ә.С., Обухов Ю.Д., Кашиков Ш.К., 1978 ж. 
Алғашқы декандар Петр Иванович Кирюхин мен Алексей 
Николаевич Лебедев болды, онда сегіз жыл бойы, 1961 жылға дейін, 
қалыптасу, кадрлық әлеует, материалдық-техникалық база құру, оқу 
корпустары мен жатақханалар салу, сондай-ақ факультет пәндерін 
оқытудың әдістемелік негіздері бойынша алғашқы қадамдардың негізгі 
ауыртпалығы болды. 
Кейінгі жылдары Тау-кен факультетінің декандары: Кенжин З. М., 
Самсонов М. Т., Вальштейн Г. И., Смағұлов З. М., Самарцев Г. И., Исабек 
Т. К., Баймульдин М. К., Обухов Ю. Д., Арыстан И. Д., Ожигин С. Г. 2018 
жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін факультетті т.ғ.к. Жолдыбаева Г. С. 
басқарады. 
Факультеттің дамуында декан Геннадий Исаакович Вальштейн және 
ұзақ уақыт бойы белсенді және үлкен жауапкершілікпен жұмыс істеген 
орынбасарлары - Ибатолла Даирович Арыстан және Фарит Камалович 
Низаметдинов және т.б. елеулі із қалдырды, олар кейіннен алған 
тәжірибесі мен дағдыларын оқу, ғылыми және тәрбие жұмысын 
ұйымдастыруда, университеттің әртүрлі бөлімшелерін басқаруда тиімді 
пайдаланды. 
Осы кезеңде жаңа тау-кен корпусы салынды, оқу зертханалары жаңа 
стендтермен және оқу құралдарымен жабдықталды, көптеген ПОҚ 
докторлық және кандидаттық диссертацияларын қорғады. Институтта 
алғаш рет тау-кен инженерлерін мемлекеттік тілде оқыту басталды. 
Факультет әрдайым ЖОО факультеттерінің арасында жетекші орынға ие 
болды. 
Тау-кен факультетінің құрылуымен бір мезгілде Ә.С. Сағынов 
басқарған «Пайдалы қазбалар кен орындарын игеру» кафедрасы (ПҚКИ) 
ұйымдастырылды. Содан кейін «Маркшейдерлік іс және геодезия» 
(МІжәнеГ) кафедрасы ұйымдастырылды, ал 1955 жылы «Шахта және жер 
асты құрылысы» (ШжәнеЖҚ) кафедрасы құрылды. 

36 
Тау-кен факультетінің активі, 1980 жыл 
1-қатар – Гращенков Н.Ф., Обухов Ю.Д., Вальштейн Г.И., Суслов В.В., Ермеков 
М.А.
2-қатар – Саттибаев А.С., Борисенко Ю.Н., Подорванова Н.С., Фесенко А.А., 
Анисимов А.Н.
3-қатар – Роот Э.Г., Ходжаев Р.Ш., Мамонтов А.Я., Селиванов А.М., 
Ахметжанов Б.А. 
Кафедралар «Пайдалы қазбаларды жер асты өндіру» (1953 жылдан 
бастап), «Шахта және жер асты құрылысы» (1955 жылдан бастап), 
«Маркшейдерлік іс» (1957 жылдан бастап), «Геофизика» (1969 жылдан 
бастап), «Пайдалы қазбалар кен орындарын ашық түрде игеру» (1993 
жылдан бастап) «Қолданбалы геодезия» (1999 жыл), «Геодезия және 
картография» (2001 жылдан) мамандықтары бойынша инженерлер 
дайындады. Әр жылдары факультет құрамына «Геология» (1954 жылдан), 
«Кеніштік аэрология және еңбекті қорғау» (1958 жылдан) кафедралары 
кірді. 
Тау-кен инженерлерінің алғашқы түлектері 1958 жылы бітірді, ал 70 
жыл ішінде факультет 20 мыңнан астам тау-кен инженерлерін дайындады. 
Бүгінгі таңда Тау-кен факультеті – жоғары білімнің барлық 
талаптарына 
жауап 
беретін 
заманауи 
Қарағанды 
техникалық 
университетінің бөлімшесі. Факультетте 4 шығарушы кафедра бар: 
Пайдалы қазбалар кен орындарын өндіру (кафедра меңгерушісі, 
қауымдастырылған профессор, PhD Имашев Асқар Жанболатұлы), 
Маркшейдерлік іс және геодезия (кафедра меңгерушісі, ҚР ҰҒА 
корреспондент мүшесі, ҚарМТУ Құрметті қызметкері, т.ғ.к. Хмырова Е. 
Н.), Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау (кафедра 
меңгерушісі, PhD Исатаева Фарида Мұратқызы), Кеніш аэрологиясы және 
еңбекті қорғау (кафедра меңгерушісі, қауымдастырылған профессор, т. ғ. 
к. Жолмағамбетов Нұрбек Рысбекұлы). 
Факультет жұмыс істеген кезеңде экономиканы жақсарту және 
Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру үшін елдің халық шаруашылығы 
қажеттіліктеріне 
сәйкес 
мамандар 
даярлайтын 
білім 
беру 
бағдарламаларының тізбесі едәуір ұлғайды.

37 
Даярлау бакалавриаттың 9 білім беру бағдарламасы (ББ) бойынша, 
магистратураның 8 ББ және докторантураның 2 ББ бойынша жүргізіледі. 
6В07203 «Мұнай-газ ісі» бірлескен ББ бойынша Ташкент мемлекеттік 
техникалық университетімен және 6В11201 «Тіршілік қауіпсіздігі және 
қоршаған ортаны қорғау» Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды 
университетімен дайындық жүргізілуде. Т. Шевченко атындағы Киев 
ұлттық университетімен бірлесіп 6В07201 «Геология және пайдалы 
қазбалар кен орындарын барлау» білім беру бағдарламасының 
«Геофизика» бағыты бойынша мамандар даярлау жүргізілуде.
Факультет кафедраларына жаңа инновациялық білім беру 
бағдарламалары мен технологияларын енгізуге «Тау-кен ісі», «Мұнай-газ 
ісі», «Геодезия және картография», «Геология және пайдалы қазбалар кен 
орындарын игеру», «Экология» 5 ББ, оның ішінде халықаралық кәсіби 
аттестаттау және сертификаттау жүйесі бойынша инженерлік кадрларды 
дипломнан кейінгі сүйемелдеу ЮНЕСКО орталығының қолдауымен 
Санкт-Петербург 
тау-кен 
университетінің 
қашықтықтан 
онлайн 
бағдарламасын әзірлеу және жүзеге асыру арқылы қол жеткізіледі.
Ел басшылығының техникалық мамандықтарға гранттар санын 
ұлғайту жөніндегі саясаты факультет контингентінің өсуіне алып келеді. 
Факультетте 1961 студент білім алуда, оның ішінде: мемлекеттік білім 
гранты бойынша – 1527 студент, ақылы негізде – 434 студент. Мемлекеттік 
тілде оқитындар саны 1347 студент, орыс тілінде – 614 студент. 
Тау-кен өндірісі салалары үшін мамандарды даярлаудың жоғары 
деңгейі факультеттің және жалпы университеттің профессорлық-
оқытушылар құрамының сапалы құрамына тікелей байланысты. Тау-кен 
факультетінің профессорлық-оқытушылар құрамында 113 адам бар, оның 
ішінде 8 ғылым докторы, 35 ғылым кандидаты, 18 PhD, 44 магистр. ПОҚ 
орташа жасы 43 жасты құрайды, ғылыми дәрежелілік деңгейі 53%. 
Факультетте екі бағыт бойынша Диссертациялық кеңес құрылып, тиімді 
жұмыс істеуде: PhD доктор дәрежесін алуға арналған диссертация қорғау 
үшін «Тау-кен ісі» және «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын 
барлау». Жыл сайын диссертациялық кеңесте 10 PhD-ге дейін қорғау сәтті 
өтіп, Қазақстанның басқа да жоғары оқу орындарының, университеттің 
жастар кадрлық резервін толықтыруда. 
Факультетте халықаралық ынтымақтастық шеңберінде кафедралар 
жоғары h-индексі бар Острава техникалық университеті (Чехия), Познань 
технологиялық университеті (Польша), Тарас Шевченко атындағы Киев 
ұлттық университеті (Украина), Ресей және Орталық Азия минералды 
зерттеулер орталығы (Ресей) және т.б. шетелдік ғалымдарды шақырады. 
Кафедралардың студенттері, магистранттары мен докторанттары 
жыл сайын ҚарТУ-да «Қазақстан-2050» Стратегиясын іске асыруға жастар 
ғылымының үлесі» Республикалық студенттік ғылыми-техникалық 
конференциясында 100-ден астам баяндама жариялайды, сондай-ақ 

38 
кафедралардың ПОҚ-мен бірлесіп халықаралық конференцияларға, 
халықаралық форумдарға (Қазақстан Республикасы, Ресей, Чех 
Республикасы, Украина, Ұлыбритания және т. б.) қатысады. ), сондай-ақ Ә. 
Сағынов атындағы ҚарТУ-да өткізілетін Халықаралық «Сағынов оқулары» 
конференциясына қатысады.
Студенттердің 
кафедралардың 
бастамашыл 
ғылыми-зерттеу 
жұмыстарына үнемі қатысуының нәтижесі әртүрлі конкурстарда жүлделі 
орындар болып табылады. 2021-2022 оқу жылында БЖД-20-2 тобының 
студенттері Мейірхан Б., ЦАФ-19-2 тобының студенттері Исабаева Е. С.
(ғылыми жетекшісі,– асс., т.ғ.м. Аркабаев У.Б.) ҚарТУ өткізетін жастардың 
бизнес-жобалар конкурсында 2-орын алды. 
Сыртқы академиялық ұтқырлық аясында жыл сайын бірқатар 
студенттер Ресей (Томск, Санкт-Петербург, Новосибирск, Уфа және т.б.), 
Чехия (Острава қ.), Қытай (Пекин қ.), Өзбекстан (Навои қ.) жоғары оқу 
орындарына барады. Double Degree бағдарламасы бойынша ГПҚКБ 
кафедрасының докторанты Жұмабеков Арслан Пекин қаласындағы 
(Қытай) Қытай мұнай университетінде оқыды. 
Факультетте оқыту сапасын басқарудың жалпы жүйесінде пәндердің 
оқу-әдістемелік қамтамасыз етілуіне көп көңіл бөлінеді, бұл 
оқытушылардың алдында тұрған басым міндеттердің бірі болып табылады. 
Соңғы жылдары оқытушылар оқу жұмыс жоспарларының барлық пәндері 
бойынша мемлекеттік және орыс тілдерінде жылына 700-ден астам 
электрондық 
оқулық, 
1238 
цифрлық 
контентті 
(бейнедәрістер, 
бейнесеминарлар және т.б.) әзірлейді. Жыл сайын ҚР БҒМ және РОӘК 
мамандықтары бойынша 5 оқулық, 25 оқу құралы және 15 ғылыми 
монография шығарылады. 
Оқулықтар, оқу құралдары мен нұсқаулықтарды әзірлеуде 
оқытушылар 
өндірісте 
қолданылатын 
заманауи 
инновациялық 
технологияларды қолданады. Жыл сайын ПОҚ «Карагандагипрошахт» 
ЖШС, «АрселорМиттал Теміртау» АҚ КД, «Industrial Energy Alliance» 
ЖШС, «Taldykuduk – Gas» ЖШС, «Қазақмыс Корпорациясы» ЖШС, 
Қарағанды қ. «КарГеоЦентр» ЖШС, «Geokurs» ЖШС, «ГеоМарк» ҒЗО 
ЖШС, «ЭкоЭксперт» ЖШС, «Азимут Геология» ЖШС және т.б. сияқты 
кәсіпорындарда машықтандырудан өтеді. 
Факультет 
кафедраларында 
авторлық 
компьютерлік 
бағдарламаларды жасау бойынша жұмыстар үнемі жүргізіледі. Оқу 
процесіне BVR, «Тау-кен өндірісі», «Карьер қиябеттерінің орнықтылығы» 
бағдарламалары, 16 қолданбалы бағдарламадан тұратын «Кернеу мен ұзақ 
мерзімділікті есептеу» пакетін қамтитын жер асты және жер үсті 
құрылыстарының конструкцияларын есептеу бойынша интеграцияланған 
бағдарламалық кешен әзірленіп, оқу процесіне енгізілді. 
Факультетте ғылыми жұмысты дамытуға, оның тиімділігін 
арттыруға көп көңіл бөлінеді. ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың 

39 
2020 жылғы 1 қыркүйектегі ғылымды дамыту, атап айтқанда, ғылымды 
қаржыландыру үшін ірі кәсіпорындардың қаражатын тарту және Үкімет 
алдына қойылған міндеттерді орындау жөніндегі Қазақстан халқына 
Жолдауына сүйене отырып, Тау-кен факультеті «Корпоративтік 
университет» инновациялық-білім беру консорциумы туралы келісімді 
басшылыққа ала отырып, бакалаврларды, магистрлерді және PhD 
докторларын даярлау сапасын арттыруға бағытталған Қазақстанның ірі 
өнеркәсіптік кәсіпорындарымен бірлескен жұмысты регламенттейтін 
бірқатар меморандумдар әзірледі және оларға қол қойды. Консорциум 
шеңберінде «АрселорМиттал Теміртау» АҚ КД, «Жәйрем КБК» АҚ, 
«Қазмырыш» АҚ, «Соколов-Сарыбай өндірістік бірлестігі» АҚ және басқа 
да кәсіпорындардың тапсырыстары бойынша шаруашылық келісімшарт 
жұмыстары орындалуда. Жыл сайын Тау-кен факультетінің кафедралары 
250 млн теңгеден астам сомаға шаруашылық келісімшарттарды жасайды. 
Сонымен қатар, Тау-кен факультетінің кафедралары соңғы уақытта 
мемлекеттік бюджеттік және гранттық қаржыландыру конкурсына, 
гранттық қаржыландыру алу үшін «Жас ғалым» конкурсына (PhD 
Копобаева А.Н., Амангельдыкызы А., Асқарова Н.С., Блялова Г.Г. және т. 
б.), «Талантты жас ғалымдарға арналған мемлекеттік ғылыми 
стипендиялар» конкурсына (PhD Ожигин Д.С.), ҚР БҒМ 2022-2024 
жылдарға қаржыландыратын жас ғалымдарға (PhD Мадишева Р.К., 
Сүйімбаева А.М.) арналған «Жас ғалым» конкурсына қатысу нәтижелері 
бойынша 300 млн. теңгеден астам сомаға келісім-шарттар жасалды.
Шетелдік тау-кен өндіру бейініндегі жоғары оқу орындарымен 
ынтымақтастықты нығайту және дамыту мақсатында және қазақстандық 
ғылымды ғылыми-техникалық сараптама мен ақпараттың халықаралық 
жүйесіне одан әрі интеграциялау мақсатында біздің университетте 
Маркшейдерлік іс және геодезия кафедрасының бастамасы бойынша 
«BIM-технологиялар және маркшейдерлік-геодезиялық процестерді 
цифрландыру» атты Халықаралық ғылыми семинарлар өткізіледі, оларға: 
Германияның (Берлиннің жоғары техникалық мектебі), Ресейдің (Санкт-
Петербург тау-кен университеті, Кемерово мемлекеттік техникалық 
университеті) шетелдік ғалымдары, Сібір мемлекеттік университеті, РФ 
Сібір ҒА ТІИ), Өзбекстанның (Ташкент мемлекеттік техникалық 
университеті) және Қазақстанның (ҚарТУ, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, 
ҚазҰАУ) шетелдік ғалымдары маркшейдерлік іс, геомеханика және 
геодезия саласында қатысады. Геология саласында ПҚК Геология және 
барлау кафедрасы Киев ұлттық университетімен, Томск политехникалық 
институтымен ынтымақтастық аясында жұмыс жүргізуде. 
Ғылым мен білімнің тығыз байланысы құрылған ғылыми-білім беру 
кешендерінде, 
ғылыми-зерттеу 
зертханаларында 
және 
ғылыми 
орталықтарда студенттердің, магистранттардың және докторанттардың 
еңбектерінде жақсы байқалады. Сонымен, факультетте «Тау-кен ісі» 

40 
(ПҚКӘ), 
«Өнеркәсіптік 
қауіпсіздік» 
(КАжәнеЕҚ) 
инновациялық 
орталықтары, Лазерлік геосканерлеу орталығы (МІ жәнеГ) инновациялық 
білім беру бағдарламаларын енгізу және тау-кен ісі, өрт қауіпсіздігі және 
техногендік авариялар мен апаттардың туындау қаупін азайту саласында 
қолданбалы ғылыми зерттеулер жүргізу мақсатында құрылды және жұмыс 
істейді. 
Жыл сайын Ә. Сағынов атындағы Қарағанды техникалық 
университетінде тау-кен ісі саласындағы инженерлік кейстердің шешімі 
бойынша «Case-in» (Мәскеу қ.) ірі Халықаралық чемпионаттың студенттік 
лигасының іріктеу кезеңі өтеді. 
Факультет жұмысының дамуы мен жетілуіне Тау-кен факультетінің - 
2000 жылдан бастап көмір өнеркәсібінің дамуына қосқан зор үлесі және 
Қарағанды қаласының қоғамдық өміріне белсенді қатысқаны үшін 
Қарағанды қаласының Құрметті азаматы Презент Г.М., ҚР ҰҒА құрметті 
академигі, т. ғ. д., ҚарТУ құрметті профессоры, Ресей тау-кен ғылымдары 
академиясының 
толық 
мүшесі, 
Халықаралық 
Ақпараттандыру 
академиясының академигі Алиев С.Б., «Азимут Геология» ЖШС бас 
директоры Инкин Д.А., «Казпромгеофизика» ЖШС бас директоры 
Жунусов А.М., Қарағанды облысы ТЖ департаменті Дағдарыстық 
жағдайлар басқармасының бастығы, азаматтық қорғау майоры Муталлапов 
К.С., «Борлы» МЕҚАҚ бақ бас директоры Ю.А. Кубайчук – және басқа 
түлектері өте маңызды үлес қосып келеді. Біздің түлектеріміз кафедра 
филиалдарында сабақ өткізуді қамтамасыз ете отырып және практикаға 
бағытталған технологияларды пайдалана отырып, оқу процесіне белсенді 
қатысады, Оқу жұмыс жоспарларын, Элективті пәндер каталогын әзірлеуге 
және бекітуге қатысады, сондай-ақ Аттестаттау комиссияларының 
төрағалары ретінде шақырылады және т. б.
Факультетті дамыту білім беру сапасы саласындағы перспективалы 
бағыттарды белгілеусіз мүмкін емес, атап айтқанда: ғылыми-білім беру 
кешендерінде 
іске 
асырылған 
практикаға 
бағытталған 
оқу 
бағдарламаларын жасау арқылы оқыту сапасын арттыру; жоғары білім 
беру жүйесіндегі Болон декларациясының Қағидасын ескере отырып, 
студенттердің, жұмыс берушілердің, университет қызметкерлерінің, қоғам 
мен мемлекеттің талаптары мен үміттерін ескере отырып, білім беру 
процесін жетілдіру; тұлғаның шығармашылық тұрғыдан өзін-өзі 
танытуына және бүкіл еңбек өмірі бойы үздіксіз білім алу қажеттілігіне 
бағытталған академиялық ортаны дамыту; білім беру қызметтері 
саласында факультеттің бәсекеге қабілеттілігін арттыру; факультеттің 
материалдық-техникалық базасын нығайту; еңбек нарығында сұранысқа ие 
кәсіптік білім беру бағдарламаларының тартымдылығын арттыру, әлеуетті 
талапкерлер арасында басым мамандықтарды ілгерілету. 
Өте бай тарихқа ие бола отырып, тау-кен өнеркәсібі өндірістерінің 
қатарын жоғары білікті кадрлармен толықтыра отырып, үнемі жетілдіріле 

41 
және дами отырып, Тау-кен факультеті алдағы уақытта біздің орденді 
университетіміздің, сондай-ақ еліміздің басқа да техникалық жоғары оқу 
орындарының жетекші бөлімшелерінің бірі болады. 

жүктеу/скачать 1,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: