64
«Ұлы математика курсы» оқулық кітабын жазғанын тәуелсіздік таңы
атқанда ғана естідік. Кітапта жоғары математика элементтері аса
қарапайым, жеңіл тілмен түсіндіріледі, автор тілінің айқындығы,
теориялық топшылаулары,
есептердің шығарылу дәрежесі, келтірген
мысалдары үйренушіні баурап алады.
Әділбек Нұрсағат, Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті,
профессор:
– Ә.Ә. Ермековтың 100 жылдығы сол кездегі политехникалық
институтының
Жезқазғандағы
филиалында
атап
өтілді.
Сол
конференцияда мен Әлекеңнің 1935 жылғы
Латын әріптерімен жазылған
«Ұлы математика курсы» деген қазақ тілінде жазылған тұңғыш оқулығын
орталық архивтен тауып, академик А. Сағыновтың көмегімен қазіргі
қолданылып жүрген қазақ альфавитінде қалай аударғаным жөнінде
әңгімеледім. Қазақ топрағында алғаш ана тілімізде дүниге келген бұл
ғажап оқулық, әрине, еш уақытта өзіндік тарихи маңызын жоймайтын, ірі
оқиға болып табылады.
Тағы
бір ерекшелігі, кітаптағы жоғары математика элементтері аса
қарапайым, жеңіл тілмен және терең ұғымды, кең ауқымды түсіндіріледі.
Жаңа ұғым, ережелерді талдағанда, автор өз тәжірибесінен жинақталған
тәсілдерді молынан қолданады. Кітапты
жаңадан баспаға дайындаған
кезімізде, Советтік және әлемдік математика ғылымындағы қалыптасқан
терминдер, теңдеулер, формулалар тиісінше енгізілді. Бұрынғы латын
әрпінен бүгінгі алфавитімізге көшірілгенде,
оның мазмұнына ешқандай
нұсқан келмеуі ескертіледі. Бастапқы басылымдағы әріптен, емледен, жеке
сөздер мен сөйлемдерден кеткен қателердің баршасы түзетілді, кейбір
тұжырымдардың ғылыми ұғымдық жағы бір ізге келтіріледі.
Стилдік ерекшеліктері де жете сақталды. Мұның өзі қазіргі кезде, ана
тілімізде жазылған оқулықтарға зәру кеземізде, бұл оқулықтың аса
пайдалы екендігіне күмән келтірмейді. Сонымен қатар ана тілімізде
оқулықтар жазып жүрген оқымысты оқытушыларымыз үшін де үлгі бола
алады. Әлімхан Әбеуұлы Ермеков – білім
мен өнерге ерте қол созған,
әйгілі ғалым, парасатты педагог, ірі қоғам қайраткері әдебиет және
мәдениеттің үлкен жанашыры.
Әдебиеттер тізімі
1. Ермеков А. // Вестник АН РК – 1992 – 7 октября.
2. Ермеков А. Служение отчизне // Мысль - mysl.kz.
3. Кыдралина Ж.У., Ермеков А. – Алматы: Литера. - М., 2012. –320 с.
Достарыңызбен бөлісу: