Қазақстан республикасы ғылым және жоғары білім



Pdf көрінісі
бет15/49
Дата02.12.2023
өлшемі1,25 Mb.
#132663
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   49
 
МАШИНА ЖАСАУ ФАКУЛЬТЕТІ 
Машина жасау ел экономикасының барлық басқа салаларын 
дамытудың негізі болды және болып табылады, даму дәрежесі оның 
деңгейіне байланысты. Инженер-механиктерді оқыту тарихы Қарағанды 
политехникалық институтында металлургия факультеті ұйымдастырылған 
1959 жылдан басталады, онда «Қара металдар металлургиясы», 
«Металдарды қысыммен өңдеу» және «Машина жасау технологиясы, 
металл кесетін станоктар мен құралдар» мамандықтары бойынша 
инженерлерді даярлау жүргізілді, бұл елдің қара металлургия алыбы –
Қарағанды металлургия комбинатының оларға деген қажеттілігін 
қанағаттандыру қажеттілігімен шартталған. Факультеттің алғашқы деканы 
профессор Е. И. Шевцов болды.
Машина жасау және металлургия бағыты бойынша студенттерді 
алғашқы қабылдау мына мамандықтармен жүзеге асырылды: 
«Металлургиялық зауыттардың механикалық жабдықтары»
– 
МЗМЖ (1961ж.); 
«Құю өндірісі»
– ҚӨ (1961ж.); 
«Тау-кен машиналары»
– ТМ (1958 ж.); 
«Тау – кен автоматикасы»
– ТА (1962 ж). 
Елдің машина жасау кешенінің үздіксіз дамуына және өнеркәсіптік 
өндірістің өсіп келе жатқан қажеттіліктеріне, сондай-ақ ЖОО қайта 
құрылуына және машина жасау саласындағы мамандықтар тізімінің 
кеңеюіне байланысты металлургия факультеті алдымен - механикалық-
технологиялық, содан кейін механикалық-машина жасау, механикалық-
технологиялық және машина жасау, машина жасау болып қайта құрылды. 
1963 жылы Теміртау қаласында «Қармет-комбинат» жанындағы 
ЖТОО-зауыты ұйымдастырылды, осыған байланысты металлургия бейіні 
мамандықтары сол жерге көшірілді, ал металлургия факультеті механика-
технологиялық болып қайта құрылды, оның деканы ретінде, оны 1971 
жылға дейін басқарған Е.И. Шевцов тағайындалды.
Одан 
кейінгі 
жылдары 
факультетті 
доценттер, 
техника 
ғылымдарының кандидаттары А. Я. Горчаков (1971-1974 жж.), С. Н. 
Игнатов (1974-1975 жж.), А. Н. Петухов (1975-1983 жж.) басқарды. 
1963 жылға қарай Механика-технологиялық факультет құрамына: 
құю өндірісі, конструкциялық материалдар технологиясы, дәнекерлеу 
өндірісі технологиясы, теориялық механика және механизмдер мен 
машиналар теориясы, химия кафедралары кірді. Факультет деканы 


42 
профессор Д.Н. Ешуткин болды. «Металдар технологиясы» кафедрасының 
базасында «Металдар құю өндірісі және технологиясы», «Машина жасау 
технологиясы», «Дәнекерлеу өндірісі технологиясы» кафедралары 
құрылды, олар кейіннен факультеттің негізіне айналды. Факультет 
құрамына «Экономика және машина жасау өнеркәсібін ұйымдастыру» 
және «Көтергіш көлік қондырғылары мен машина бөлшектері» 
кафедралары кірді. 
1980 
жылы 
Қарағанды 
политехникалық 
институтының 
факультеттерін қайта құру туралы шешім қабылданып, механика-
технологиялық факультет механика-машина жасау факультеті болып 
қайта құрылды, оның деканы ретінде техника ғылымдарының кандидаты, 
доцент А.Н. Петухов тағайындалды. Факультет құрамына келесі 
шығарушы кафедралар кірді: «Машина жасау технологиясы» (кафедра 
меңгерушісі С.Н. Игнатов), «Құю өндірісінің машиналары мен 
технологиясы» (кафедра меңгерушісі Д.Д. Ізбембетов), «Экономика және 
машина жасау өнеркәсібін ұйымдастыру» (кафедра меңгерушісі Р. С. 
Каренов). 
1983 жылы механика-машина жасау факультетінің негізінде екі жаңа 
факультет құрылды: механика-технологиялық және машина жасау 
факультеті. 
Механика-технологиялық факультеттің деканы болып техника 
ғылымдарының докторы, профессор Д.Н. Ешуткин тағайындалды, ал 1985 
жылдан 1988 жылға дейін факультетті техника ғылымдарының докторы, 
профессор П.Б. Степанов басқарды. Факультет құрамына «Құю өндірісінің 
машиналары мен технологиясы» (кафедра меңгерушісі А.А. Смольнин) 
кафедралары кірді. кафедра меңгерушісі), «Дәнекерлеу технологиясы және 
конструкциялық материалдар» (кафедра меңгерушісі Т.Г. Шигаев), 
«Теориялық механика және механизмдер мен машиналар теориясы» 
(кафедра меңгерушісі Д.Н. Ешуткин), «Химия» (кафедра меңгерушісі 
Ахметов К.М.), «Дене тәрбиесі және спорт» (кафедра меңгерушісі B.A. 
Зубов) енді. 
Машина жасау факультетінің деканы болып техника ғылымдарының 
кандидаты, доцент А.Я. Горчаков тағайындалды, ол оны 1988 жылға дейін 
басқарды. Факультет құрамына «Машина жасау технологиясы» (кафедра 
меңгерушісі Г.Г. Ливень), «Экономика және машина жасау өнеркәсібін 
ұйымдастыру» (кафедра меңгерушісі Р.С. Каренов), «Көтеру-тасымалдау 
қондырғылары және машина бөлшектері» (кафедра меңгерушісі П.Б. 
Степанов), «Сызба геометриясы және графика» (кафедра меңгерушісі А.Я. 
Горчаков), «Шет тілдері» (кафедра меңгерушісі Л.Л. Тимохин) 
кафедралары кірді. 
1988 жылы механика-технологиялық және машина жасау 
факультеттері машина жасау факультетіне біріктіріліп, оның деканы 
болып техника ғылымдарының кандидаты, доцент В.А. Ткаченко 


43 
тағайындалды. 1995-2001 жылдар аралығында факультетті техника 
ғылымдарының кандидаты, доцент И.П. Манжурин басқарды. 
Факультет құрамына 11 кафедра кірді, оның ішінде 5 шығарушы 
кафедра: «Машина жасау технологиясы», «Құю өндірісінің машиналары 
мен технологиясы және конструкциялық материалдар», «Дәнекерлеу 
өндірісінің технологиясы», «Автоматтандырылған жобалау жүйелері», 
«Машина жасау өнеркәсібінің экономикасы және ұйымдастырылуы». 
2001 жылдан 2009 жылға дейін факультетті техника ғылымдарының 
кандидаты, доцент Д.З. Мухамедьяров басқарды, ал 2009 жылдың ақпан 
айынан 2013 жылға дейін оны техника ғылымдарының кандидаты, доцент 
О.А. Шарая басқарды. 2013 жылдан бастап машина жасау факультетінің 
деканы педагогика ғылымдарының кандидаты И.И. Ерахтина болып 
табылады.
Факультет құрамында сол кезде үш шығарушы кафедра болды: 
«Машина жасау технологиясы» (кафедра меңгерушісі Г.С. Жетесова), 
«Металлургия, материалтану және нанотехнология» (кафедра меңгерушісі 
В.Ю. Куликов), «Дәнекерлеу және құю өндірісі» (кафедра меңгерушісі 
И.А. Бартенев) және жалпы білім беретін шетел тілдері кафедрасы 
(кафедра меңгерушісі Д.Д. Жантасова). 
2015 жылдан 2020 жылға дейін факультет құрамына меңгерушілері 
С.М. Ударцева мен В.В. Готтинг болған «Кәсіптік оқыту» кафедрасы 
кірді, ол бірге екі педагогикалық бағыт – «Кәсіптік оқыту» және «Бастапқы 
әскери дайындық» бойынша бакалаврлар мен магистрлерді даярлады. Осы 
кезеңде Инженерлік педагогика орталығы құрылды, ол бүгінде п.ғ. д., 
профессор В.В. Егоровтың есімімен аталады және оны п. ғ. к., доцент Г.М. 
Смирнова басқарады. Орталық кәсіптік педагогика саласында ҚарТУ-дың 
оқытушылар құрамының біліктілігін арттырумен және қайта даярлаумен 
айналысады.
Машина жасау факультеті еліміздің өнеркәсібінде, қоғамдық және 
коммерциялық қызметінде табысты еңбек ететін 12000-нан астам жоғары 
білікті мамандарды дайындады.
Үздік түлектер қатарында: С.Ж. Жалмағамбетова – ҚР Парламенті 
Сенаты жанындағы сенаторлар Кеңесінің мүшесі; ҚР Тұңғыш Президенті – 
Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың серіктестері: Т.И. Сүлейменов – ҚР бұрынғы 
Сыртқы істер министрі; К.З. Сарекенов – ҚР ҒЗА академигі, ҚР 
Мемлекеттік сыйлығының лауреаты; К.Б. Қызыров – профессор, техника 
ғылымдарының кандидаты; В.И. Свистунов – «Целинсельмаш» ӨБ 
парторгы; В.А. Никонов – еңбек ардагері; К.Б. Бішкенов – БГТК 
директоры; А.И. Дедуренко – «Караганданеруд» АҚ Директорлар 
кеңесінің төрағасы; Е.И. Шац – «Каргормаш» ЖШС өндіріс жөніндегі 
директоры; С. А. Жакенов – «КарГорМашМ» ЖШС Басқарма төрағасы; 
В.Ф. Ан – Навои қаласындағы (Өзбекстан) машина жасау зауытының 
директоры; К.О. Омашев – еңбек ардагері, Қарағанды облысының 


44 
Құрметті азаматы; А.И. Виипп – Карметкамбинат зертханасының 
меңгерушісі; М.Д. Түсіпбеков – ҚПТИ Жезқазған филиалының директоры; 
Б.Г. Тополь – «Каргормаш» ӨБ бас директоры; Қарағанды облысы әкімінің 
1-орынбасары, О.И. Ильин – Қарағанды металл бұйымдары зауытының 
директоры; Т.Н. Түменов – «Инструмент-Ресурс» ЖШС директоры және 
басқалар.
Бүгінгі күні Машина жасау факультеті екі – «Нанотехнология және 
металлургия» және «Технологиялық жабдық, машина жасау және 
стандарттау» бітіруші кафедрада «Металлургия», «Машина жасау», 
«Материалтану және жаңа материалдар технологиясы», «Стандарттау және 
сертификаттау (салалар бойынша)», «Технологиялық машиналар және 
жабдық» (салалар бойынша) білім беру бағдарламалары бойынша 
бакалаврлар мен магистрлерді даярлауды жүзеге асырады. «Металлургия» 
және «Машина жасау» білім беру бағдарламалары бойынша PhD 
докторантурасы ашылды. Диссертациялық кеңестер жұмыс істейді. 
Факультетте әр жылдары көрнекті ғалымдар, ғылым докторлары А.З. 
Исағұлов, С.Б. Кузембаев, В.В. Егоров, Е.В. Максимов, Ж.О. 
Нұрмағамбетов, Г.М. Никитин, Ж.М. Қуанышбаев, А.В. Иванайский, В.А. 
Иванова, А.А. Смолькин, О.А. Шарая, Ю.М. Климов, Л.С. Ушаков, А.С. 
Павлов, Д.Н. Ешуткин, А.А. Митусов, М.С. Нерубай жұмыс істеп
жалғастыруда. 90-нан астам түлектер техника ғылымдарының және PhD 
кандидаттары болды.
Факультеттің дамуында Е.И. Шевцов, А.В. Этель, Г.Г. Пивень, А.П. 
Чуриков, И.Л. Деревинский, П. Ольштынский, Я.Н. Отений, В.Ф. Швоев, 
В.Ф. Макеев, И.П. Падиарова, И.П. Манжурин, Л.С. Кипнис, Т.Ж. 
Жукебаева, С.Г. Канунникова, И.Л. Белостоцкая, Ф.А. Вагнер, Б.К. 
Шаяхметов, Н.А. Муштоков, Н.К. Столбов, М.Ж. Есентаев, О.Г Рукабер., 
У.К. Қапжаппаров, С.С. Квон, А.М. Ақжолов, С.М. Абилова, В.Г. Гусев, 
В.А. Бауман, В.А. Эттель, Т.Г. Шигаев, Ч.А. Сагинов, А.А. Эпов, Ю.А. 
Евстефеев, Б.К. Балбекова, Ю.И. Эрминиди, К.А. Зайцев, Ю.Ф. 
Фабричный, Ж.К. Альсенов; оқытушылар: В.К. Ишмухамедов, У.С. 
Джагпаров, Э.А. Крумхольц, М.М. Пилипенко, В.К Столбов, О.Э. 
Гурлебаус, В.И. Касаткин, Н.К. Манжурина, Г.М. Кузембаева, А.Ш. 
Жунусова, Ю.А. Никонов және тағы басқалар үлкен рөл атқарды. 
Факультеттің білім алушылары 6 филиалда сабақтарға қатыса алады: 
«Maker» ЖШС ҚҚМЗ, «КЗМК-ИМСТАЛЬКОН» ЖШС, «Сантехпром» 
ЖШС, Қазақстан стандарттау және метрология институты, Ж. Әбішев 
атындағы ХМИ, «Пархоменко атындағы ҚМЗ» ЖШС. 
Факультетте Қазақстан дәнекерлеу институты, Қазақстан-Беларусь 
машина жасау орталығы, Ыстыққа төзімді материалдар орталығы, 
Халықаралық материалтану орталығы (ХМО) құрылды. Факультетте 
Интернетке шығатын компьютерлік кластар, заманауи техникалық оқу 


45 
құралдарымен жабдықталған дәріс аудиториялары, жаңа аспаптар мен 
жабдықтары бар оқу зертханалары, лингофон кабинеті бар. 
«Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» мемлекеттік грантының 
иегері әр жылдары факультетте оқытушылар Г.С. Жетесова, О.А. Шарая, 
К.Б. Қызыров, С.С. Жетесов, Д.К. Исин, К.Т. Шеров, М.Р. Сихимбаев, И.И. 
Ерахтина, В.Ю. Куликов, Д.Д. Джантасова, С.С. Квон, А.К. Турсунбаева, 
О.П. Муравьев, В.В. Юрченко, О.М. Жаркевич, Т.М. Бузауова, Ж.Д. 
Жолдубаева, А.Р. Төлеуова, Г.И. Султамурат, А.М. Достаева, Е.П. 
Щербакова, А.К. Нарембекова, Е.А. Сидорина, Т.Ю. Никонова, М.М. 
Мусаев лайықталды. 
Кафедраларда оқу процесін жетілдіру оқытудың жаңа ақпараттық-
коммуникациялық және қашықтықтан-кредиттік технологияларын енгізу 
негізінде жүзеге асырылады, барлық негізгі курстар бойынша қазіргі 
өндірісте 
сұранысқа 
ие 
қолданбалы 
бағдарламалар 
пакеттері 
пайдаланылады. 
Факультет 
Қазақстанның 
жетекші 
кәсіпорындарымен 
ынтымақтасады. Жыл сайын түлектер жәрмеңкесі өткізіледі, оның жұмыс 
нәтижесі бойынша түлектердің 90% дейін жұмысқа орналасады. Түлектер 
төмендегі бойынша бөлінеді және келесі ұйымдарда жұмыс істейді:
Университетте 1998 жылдан бастап «Үздік факультет» атағына жыл 
сайынғы конкурс өткізіле бастады, онда ғылыми, оқу, әдістемелік және 
тәрбие жұмыстарының қорытындысы бойынша Машина жасау факультеті 
факультеттер арасында жоғары деңгейді көрсетеді. 
Көп жылдық тәжірибеге сүйене отырып және үнемі дамып келе 
жатқан машина жасау факультеті бүгінде тәжірибе мен инновацияның 
бірігуін ұсынады. Студенттер машина жасау және металлургия саласында 
іргелі білім алады, бұл оларға кепілді жұмысқа орналасуды және жылдам 
мансаптық өсуді қамтамасыз етеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   49




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет