Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығына арналған «ЖАҢА Қазақстанды қалыптастырудағЫ Қр тұҢҒыш президенті н.Ә. Назарбаевтың тағдыркешті шешімдері»

178 

 

производство сократилось вдвое, в аграрном секторе спад составил треть. 

В стране наблюдалось резкое падение уровня населения и безработица. В 

этой  сложной  ситуации  в  Казахстане  велась  подготовка  к  введению 

собственной  национальной  валюты  -  тенге.  Обмен  старых  денег  на 

казахстанский  тенге  был  начат  в  8  часов  15  ноября  1993  года  и  успешно 

завершен в 20 часов 20 ноября. Как подчеркнул Глава государства в своих 

воспоминаниях:  «Строя  свою  государственность,  нельзя  обойтись  без 

собственной  валюты.  Рано  или  поздно  нужно  было  ее  вводить.  Валюта  - 

кровеносный сосуд всей экономики». 

Благодаря  усилиям  Президента  укрепился  международный  авторитет 

нашей  страны.  В  системе  международных  отношений    Казахстан  занял 

достойное  место  на  политической  карте  мира.  Наше  государство 

представлено  в  ООН,  ОБСЕ,  СВМДА,  ОИС,  ШОС,  ЮНЕСКО,  МВФ  и 

многих других международных организациях. 

В 2010 году Казахстан стал председателем ОБСЕ. Более того, впервые 

в  новейшей  истории  Казахстана  и  евразийского  пространства  1  декабря 

2010 года в Астане состоялся уникальный Саммит глав государств ОБСЕ. 

Президентом страны был создан уникальный институт – Ассамблея народа 

Казахстана.Нурсултан  Назарбаев  –  главный  стратег  и  архитектор 

интеграционных процессов на евразийском пространстве. Свидетельством 

чего  является  создание  по  его  инициативе  Таможенного  союза  и  ЕЭП 

Казахстана,  России,  Беларуси  и  запуск  с  января  2015  года  Евразийского 

экономического союза (ЕАЭС). 

Выбор Астаны как центра проведения Всемирной выставки «ЭКСПО-

2017»  в  очередной  раз  подтвердил,  что  Казахстан  занимает  достойную 

позицию в мировом сообществе [3]. 

Особо следует отметить, что Н.А. Назарбаев предложил новый формат 

международного диалога - G-Global, который позволит объединить усилия 

всех стран в деле создания справедливого и безопасного миропорядка. 

Выступая в апреле 2013 г. на 12-й сессии Боаского азиатского форума, 

Президент Казахстана заявил, что Азия - центр экономической активности 

который задает тон мировым рынкам. Поэтому следующим этапом станет 

становление  континента  как  ключевого  источника  идей  и  моделей 

развития.  Здесь  будет  формироваться  международная  повестка  дня  не 

только в экономике, но и во многих других сферах. 

Все  обозначенные  в  Стратегии  «Казахстан-2050»  цели  еще  раз 

наглядно свидетельствуют, что в основе казахстанской внешней политики 

лежит  философия  неконфронтационности,  это  значит  наша  страна  не 

противник соседних государств, не враг государствам мира и любые шаги 

многостороннего  и  двустороннего  сотрудничества  -  есть  нормальность 

международных отношений  на основе  равноправия,  учета  интересов друг 

друга,  взаимной  выгоды.  Казахстан  демонстрирует  понимание  проблем 

179 

 

своих  международных  партнеров,  следуя  необходимой  для  нахождения 

взаимопонимания открытости предпринимаемых шагов сотрудничества.  

Само  собой  понятно,  что  при  всей  неконфронтационности  внешней 

политики  Казахстана  в  случае  появления  реальной  угрозы  нашей 

национальной безопасности нашего государство не может не реагировать и 

не  отстаивать  своих  позиций  до  конца.  Поэтому  в  Послании  Президента 

РК  -  Лидера  Нации  Н.А.  Назарбаева  народу  Казахстана  Стратегия 

«Казахстан-2050»:  новый  политический  курс  состоявшегося  государства 

указывается,  что  «Казахстан  должен  укреплять  свою обороноспособность 

и 

военную 

доктрину, 

участвовать 

в 

различных 

механизмах 

оборонительного сдерживания. 

Сегодня Казахстан приступает к осуществлению политики социально-

экономической  модернизации,  предложенной  Главой  государства.  Цель 

модернизации  -  подготовка  общества  к  жизни  в  условиях  новой 

индустриально-инновационной  экономики,  поддержание  баланса  между 

форсированным  экономическим  развитием  Казахстана  и  широким 

обеспечением граждан общественными благами. Утверждение социальных 

отношений, основанных на принципах права и справедливости. И внешняя 

политика  Казахстана  призвана  обеспечить  внешнеполитические  условия 

способствующие  эффективной  реализации  этих  величественных  задач, 

безусловного выполнения Стратегии «Казахстан-2050» [4]. 

Считаю  и  убежден  как  студент,  что  будущие  поколения  казахстанцев 

назовут великое время Президента Нурсултана Назарбаева золотой эпохой 

нашей государственности. 

   

Список использованных источников 

 

1.Мысль. 2013 (Сулейменов А.К.) - №1 - С. 24. 

2.Токаев К.А. Свет и тень. - Астана, 2007 - С. 95. 

3.Казахстанская правда.(Статья Бекежанова А.К.) 19 апреля 2013 г. 

4.Казахстанская правда. (Статья Халилов Р.И.) 15 декабря 2012 г. 

 

 

180 

 

ӘОЖ 9-05(574):32.019.5=512.112                                     

Канафина А.Ж. (ҚарМТУ студенті, ПСК-15-2 т.) 

Мергенбаева И.Ж.

 

(ҚарМТУ студенті, ПСК-15-2 т.) 

Ғылыми жетекші - аға оқутышысы Сарсенбеков Н.Ж. 

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТҰҢҒЫШ ПРЕЗИДЕНТІ 

Н.Ә. НАЗАРБАЕВТЫҢ ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІЛІГІНІҢ 

ҚАЛЫПТАСУЫНДАҒЫ РӨЛІ 

 

Мемлекет  басқаруындағы  қазақи  моделінің  ең  басты  құрамдас  бөлігі, 

бұл  мемлекет  лидерінің  рөлі  болып  табылады.  Күмәнсіз,  қазақ 

мемлекетінің  және  саяси-қоғам  мен  әлеуметтік-экономикалық  өмірінің 

қалыптасуына  жалпы  негіз  болған,  елбасымыз,  Нұрсұлтан  Ә.Н.  Осыған 

байланысты, 

тәуелсіз 

мемлекеттің 

қалыптасуына 

негіз 

болған, 

елбасымыздың  алатын  тарихи  рөлін  теориялық  тұрғыдан  түсіну  маңызға 

ие болып тұр. Қазақстан Республикасының президентінің өмірбаяны, қазақ 

мемлекетінің  және  халқының  қазіргі  тарихымен  тығыз  байланысты.  Ел 

басымен  жүргізіліп  жатқан  саясат,  Қазақстан  Республикасының  кеңес 

үкіметінің  тарихын  қайталамауына  және  қазақ  мемлекетінің  моделінің 

жасампаздығының    негізі  болып  табылады.  1990  жылдың    сәуір  айында 

Н.Ә.  Назарбаевтың  Қазақстан  Республикасының  президенті  болып, 

мемлекет  және  оның  азаматтары  үшін  улкен  жауапкершілікті  алды.  Ол 

идеялардың  генераторы  және  қоғам  үшін  қажет,    қиын  мемлекеттің 

процестерінің  модераторы  болды.  КСРО-ның  ыдырауынан  Қазақстан 

мемлекетінің тәуелсіздікке қол жеткізуі, қазақ тарихындағы бетбұрыс сәті 

болды.  1991  жылы  әлемнің  саяси  картасында,  жаңа    мемлекет,  Қазастан 

Республикасы  пайда  болды.  Кеңес  Одағы  ыдырағаннан  кейін  тәуелсіздік 

алған  Қазақстан  Республикасының  алдына  қойған  мақсаты  -  өз 

мемлекеттілігін  құру,  нарықтық  экономикаға  көшу,  демократиялық 

қоғамды    нығайту  және  ұлттық  сана-сезімді  ояту  болды.  Елбасымыздың 

алдында реформа жүйелілігін таңдау және басымдықтарды дамыту секілді 

қиын  таңдау  міселелері  тұрды.  Біз  білетіндей,  елбасымызыдың,  Н.Ә. 

Назарбаевтың  бірден-бір  дұрыс  жолы,  экономикалық  дамуды  саяси 

өзгерістерден алдын қойды. Өмір, мемлекет басшысының таңдауы, дұрыс 

екенің көрсетті.  

Н.Ә. Назарбаевтың формуласы "алдымен – экономика, сосын – саясат" 

деген  классикалық  әдіснамасы  посткеңестік  кеңістікте  саяси  өзгерістер 

ішінде, ең табысты әдіснама болып табылды. Мемлекетіміздің табысының 

арқасында,  "қазақстандық  даму  моделі"  деген  ұғым  кең  етек  алды,  алға 

нақты  берілген  бағамы  негізінде  байыпты  және  терең  ойластырылған 

стратегиясы  арқылы  үдемелі  қозғалыс  жасалды.  Қысқа  тарихи  уақыт 

аралығында Қазақстан дербес, саяси және экономикалық тәуелсіз мемлекет 

ретінде  расталды,  қаржы-экономикалық  дағдарыс,

 

табысты  салдарын 

181 

 

еңсеруге  қол  жеткізді,  ал  әлеуметтік-экономикалық  жағдайын  дамыған 

елдерде қатты нашарлатты. 1991 жылдың 16 желтоқсаны, қазақ мемлекеті 

үшін  өте  ұлы  оқиға.  Бұл  күні  Жоғарғы  Кеңес  және    мемлекет  президенті 

Н.Ә.  Назарбаевтың  шешімі  бойынша  «Қазақстан  Республикасының 

мемлекеттік  тәуелсіздігі  Туралы"  Конституциялық  заңға  қол  қойды,  бұл 

егеменді  мемлекеттіліктің  құрылысының  бастауы  болып,  мемлекеттің 

қоғамдық, саяси және мәдени тұрғыдан бағдарлап, оны қорғап, жетілдіріп, 

саяси 

ұйымдардың 

дамуында 

жаңа 

жол 

болды. 

"Қазақстан 

Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі Туралы" конституциялық Заңы 

республиканың саяси-конституциялық дамуының жаңа кезеңі болды және 

ұлттың  өзін-өзі  таңдау  басымдықтары  мен  жеке  бостандықтары,  саяси 

тұрақтылық,  биліктің  бөлінуі,  ұлтаралық  келісім  секілді  демократиялық 

принциптердің негізін қалады. Егеменді мемлекеттің қалыптасу және даму 

жылдары  Қазақстан  Президенті  өзін  талапкер  және  батыл  көшбасшы 

ретінде көрсете білді [1]. 

Куәгерлердің  айтуынша,  Н.Ә.  Назарбаев  қарапайым  халықтың 

мәселелерін және сезімін  жақсы түсініп, өз бастамаларының орындалуына 

қатты  алаңдады.  Тұңғыш  президент  өзінің  еңбексүйгіштігімен  және 

жүргізіп 

отырған 

саясатының 

арқасында 

миллиондаған 

қазақстандықтардың,  мемлекеттің  ұлы  болашағына  деген  сенімді  ұялата 

білді.  Сол  жылдары  еліміздің  конституциясы,  ұлттық  валютасы  және 

егеменді  мемлекеттің  басқа  да  атрибуттары  енгізілді,  оның  ішінде:  Ту, 

Елтаңба  және  Гимн.  Тәуелсіздіктің  қуатты  тұғыры  –  Қарулы  күштер 

құрылды.  Елдің  барлық  периметрінде,  көрші  достас  мемлекеттермен  заң 

жүзінде рәсімделген мемлекеттік шекара бекітілді. Айта кетерлік тағы бір 

маңызды  сәт  –  Қазақстан  дамуының  басты  стратегиялық  шешімдері 

Қазақстан  Республикасының  президентімен,    Н.Ә.  Назарбаевтың  тікелей 

қатысуымен  және  бастамасымен  орын  алды.  Аумағы  бойынша  әлемде 

тоғызыншы орындағы  Қазақстан,

 

сындарлы көпғасырлы саясатты өткізуі 

керек  болатын,  оның  мәні

 

әлемдік  қоғамдастықтар  арасында  өзара  тиімді 

ынтымақтастықты дамытуға қол жеткізу. Еліміздің көшбасшысы, қоғамда 

болып  жатқан

 

процестерде,  белсенді  қатысып  және  қолдай  отырып,  өз 

алдына  үлкен  мақсат  қойды,  яғни  мемлекетті

, 

әлемдік  аренада  танымал 

қылдыру.  Қазіргі  таңда  Қазақстан,  мәртебесі  бар,  ірі  аймақтық  держава 

ретінде  Еуразия  кеңістігінде  мәртебелі  орынға  ие,    халықаралық 

қатынастар  жүйесінде  белсенді  қатысып  және  әлемнің  саяси  картасында 

лыйықты  орын  алап  отыр.  Елбасымыздың  саясатында,  этникааралық 

қатынастар  саласы,  ерекше  етек  алады,  өйткені  Қазақстан  көпұлтты 

мемлекет.  Қазіргі  таңда  мемлекетімізде  130  аса  басқа  ұл  өкілдері  өмір 

сүреді.  Н.Ә.  Назарбаев  өзінің  қазақ  халқына  жолдауларында,  әрдайым 

тұрақтылықты пен бейбітшілікті сақтауға шақыратын. Мемлекет дамуына 

және  өркендеуінде,  мемлекет  басшымыздың  өте  үлкен  және  көп  қырлы 

қызметі  әсер  етті.  Н.Ә.  Назарбаевтың  салиқалы,  сындарлы  және  икемді 

182 

 

саясаты  арқасында,  біздің  мемлекетіміз  транзиттік  кезеңдегі,  еңсере 

қиындықтарды  және  этносаралық  жанжалдардан  құтыла  алды.  Бүгінгі 

таңда, 

Қазақстан 

Республикасы, 

халықаралық 

саясаткерлердің, 

сарапшылардың, 

саясаттанушылардың, 

мәдениеттанушылардың, 

журналистердің,  ғалымдардың  назарында,  бейбітшілік  және  келісімнің 

эталоны.

 

Шетелдік сарапшылар мен көрнекті саяси қайраткерлердің айтуы 

бойынша, Н.Ә. Назарбаев - уақыт талаптарына сай  таңдалған халықаралық 

ауқымдағы  үлкен  стратег.  Осыған  дәлел,  мемлекет  басшымыздың  қазақ 

халқына жолдаған соңғы жолдауы, «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол». 

Осы  жолдауында,  біздің  елбасымыз,  таяудағы  жылдар,  жаһандық  сынақ 

уақыты  болатының  және  де  осындай  күрделі,  қиын  кезеңдерден,  тек 

мықты мемлекеттер, жұдырықтай жұмылған халықтар өте алатының айтты 

[2]. 

Қазіргі таңда, біз – тәуелсіз, өзінің ерекшеліктері мен өзіндік ұстанымы 

бар,  басқа  мемлекеттерге  эталон  бола  алатын  мемлекет  болдық. 

Елбасымыз  Н.Ә.  Назарбаев  тәуелсіздік  жылдарында  еліміздің,  сана-

сезімін, ойлау қабілетін, адамгершілік және рухани құндылықтарын, салт-

дәстүрін,  мәдени-тарихи  мұрасын  сақтап,  әрдайым  халықтын  рухын 

көтеріп  отырды.  "ЭКСПО-2017"  харықаралық  көрмесі  мемлекетіміздің 

әлемдік  қауымдастықтар  арсында  лайықты  орын  алатының  кезекті  рет 

растап  отыр,  ал  біздің  данышпан  ұлт  көшбасшымыз  Н.Ә.  Назарбаев- 

жаһандық  ауқымдағы,  жалпыға  танылған  саясаткер  [3].  Қазақстан 

азаматтары үшін, еліміздің тұңғыш президенті Н.Ә. Назарбаев,  Қазақстан 

тарихында  ең  беделді  мемлекеттің  реформаторы,

 

қазіргі  заманның  саяси 

көшбасшысы  және  әлемдік  деңгейдегі  XXI  ғасырдың  ірі  ойшылы  болып 

табылады.  Қазақстан  Республикасының  Тұңғыш  Президенті,  Н.Ә. 

Назарбаев  –  Қазақстан  Республикасының  дамуына,  өркендеуіне  үлкен 

үлесін қосқан, қазақ елінің тұңғыш президентіне алғысымыз шексіз!!! 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 

1.

 

Жақып,  Б.Ө.  Нұрсұлтан  Әбiшұлы  Назарбаев  -  тәуелсiз  мемлекеттiң 

негізін қалаушы, Алматы.қ: Қазақ энциклопедиясы,2010 ж, 228 бет. 

2.

 

Президентіміздің, Н.Ә Назарбавтың  

"Нұрлы  жол  –  болашаққа 

бастар  жол"атты,  қазақ  халқына  жолдауы.  Казахстанская  правда, 

13қараша, 2014 жыл.   

3.

 

«Қазақстан  Республикасының  президенті  Нұрсұлтан  Назарбаевтың 

Қазақстан 

халқына 

«Қазақстан-2050» 

Стратегиясы- 

қалыптасқан 

мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты жолдауы, Астана қ., 2012 жылғы 14 

желтоқсан; сайт: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1200002050. 

 

 

183 

 

УДК 9-05(574):323.2(574)  

 

Карсакова Н.Ж. (Караганда, КарГТУ) 

Токанова А.Т. (Караганда, КарГТУ) 

Ордабаева А.А. (Караганда, КарГТУ) 

 

СТАНОВЛЕНИЕ И РАЗВИТИЕ НЕЗАВИСИМОГО КАЗАХСТАНА 

 

В  этом  году  мы  будем  праздновать  25-летие  Независимости  нашей 

страны – это очень важная веха в истории Казахстана и, в то же время, это 

повод  для  осмысления  пути,  пройденного  республикой  за  эти  годы. 

Сегодня  Казахстан  -  полноправный  член  мирового  сообщества,  страна  с 

сильной  экономикой,  сплоченным  народом  и  большими  планами  на 

будущее.  Мы  избежали  социальных  и  политических  потрясений,  от 

которых  страдают  многие  страны  со  схожей  историей  -  бывшие 

республики  СССР.  И  сегодня  с  особенной  яркостью  высвечивается  роль 

Первого  Президента  Республики  Казахстан  -  Лидера  нации  Нурсултана 

Назарбаева  в  успешном  решении  сложнейших  задач,  стоявших  перед 

нашим  государством  в  годы  суверенного  развития.  Мудрость, 

дальновидность,  решительность  и  неутомимость  –  именно  эти  качества 

личности  Первого  Президента  Республики  Казахстан,  а  также  призыв  к 

возрождению  и  подъему  Казахстана  способствуют  сегодня  особому 

отношению многих казахстанских граждан к Н.А.Назарбаеву 



1



.  

После  распада  Советского  Союза  и  обретения  независимости. 

Казахстан,  как  другие  республики,  поставил  перед  собой  цель 

строительства  собственной  государственности,  перехода  к  рыночной 

экономике,  создания  демократического  общества  и  укрепления 

национального  самосознания.  Перед  руководством  нашей  страны  стоял 

трудный вопрос выбора последовательности реформ, выбора приоритетов 

развития.  Как  мы  знаем,  Президент  Н.  Назарбаев  выбрал  путь 

постепенного 

реформирования 

экономики, 

поставив 

задачу 

экономического развития впереди политических изменений.  

Жизнь  показала,  что  выбор  Главы  государства  был  верным.  Формула 

Н. Назарбаева «сначала - экономика, затем - политика» стала классическим 

выражением  методологии  успешных  реформ  на  постсоветском 

пространстве.  Благодаря  успеху  нашей  страны,  получило  широкое 

распространение  такое  понятие,  как  «казахстанская  модель  развития», 

которое  заключается  в  поступательном  движении  вперед  по  четко 

заданному  курсу  -  на  основе  взвешенной  и  глубоко  продуманной 

стратегии.  

Первый  президент  Республики  Казахстан  Нурсултан  Абишевич 

Назарбаев  является  основателем  нового  независимого  государства, 

обеспечивший  единство  Казахстана,  защиту  Конституции,  прав  и  свобод 

человека  и  гражданина.  Историческая  миссия  в  создании  и  укреплении 

основ суверенного Казахстана принадлежит первому Президенту, под его 

184 

 

руководством осуществлены масштабные экономические, политические и 

социальные  реформы.  Основатель  казахстанской  государственности,  был 

автором глобальных инициатив, получивших признание всех казахстанцев 

и уважение международного сообщества 



2



.  

Казахстан за 25 лет Независимости прошел трудный, но славный путь 

становления  государственности,  укрепления  единства  нации,  создания 

рыночной  экономики.  У  нас  появились  свои  национальные  праздники, 

широко отмечаемые всей страной. 

Государство  –  это,  в  первую  очередь,  определенная  общность  людей, 

осознающих  себя  гражданами  данного  государства,  и  в  силу  чего 

пребывающих  с  ним  в  устойчивых  политических,  правовых  и 

нравственных  связях.  В  первые  годы  государственной  независимости 

фундаментом  интеграции  Республики  Казахстан  стало  политическое 

самоопределение  людей  в  их  стремлении  объединить  свои  судьбы  с 

судьбами  казахстанской  государственности.  Казахстан  как  другие 

республики,  поставил  перед  собой  цель  строительства  собственной 

государственности,  перехода  к  рыночной  экономике,  создания 

демократического общества и укрепления национального самосознания.  

Перед  руководством  нашей  страны  стоял  трудный  вопрос  выбора 

последовательности  реформ,  выбора  приоритетов  развития-Президент 

Н.Назарбаев  выбрал  путь  постепенного  реформирования  экономики. 

Особо  необходимо  отметить,  что  по  мере  продвижения  экономических  и 

политических  факторов  общего  развития  государства  продвигаются 

вопросы социальной, духовной и культурной сфер 



3



.  

Если  с  первым  направлением,  то  есть  социальным,  практически  не 

возникает  разночтений  –  с  ростом  экономики  в  арифметической 

прогрессии  будут  укрепляться  социальные  отрасли,  то  другие  вектора 

развития  представляют  собой  глубинные  и  тонкие  материи.  Речь  идет  о 

наших  общих  духовных  ценностях  и  культурных  достижениях,  которые 

мы должны сохранить, поддерживать и всемерно продвигать в глобальном 

масштабе.  Сегодня  происходит  невероятная  конкуренция  всего  и  вся,  а 

основой  всех  этих  процессов  выступает  прежде  всего  конкуренция 

общественных ценностей и идей. 

 

Список использованных источников 

1.

 

Базарбаев  А.  Сила  страны  —  в  единстве  //  Индустриальная 

Караганда. — 2015. — № 132.  

2.

 

Нурадил Г.Н. Строительство новой модели управления для создания 

прочного мира // Казахстан-Спектр. — 2016. — № 2 (36). 

3.

 

Назарбаев Н.А. Рост благосостояния граждан Казахстана — главная 

цель государственной политики. Послание Президента народу Казахстана 

// www.akorda.kz 

 

185 

 

ӘОЖ 94 (574):3232 = 512.122  

жүктеу/скачать 5,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: