Қазақстан Республикасының Білім және Ғылы Министрлігі
Сұйықтыққа енгізілген дененің қысымы мен осы деннің күі. Архимед заңы
жүктеу/скачать 5,28 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Архимед заңы
| 8. Сұйықтыққа енгізілген дененің қысымы мен осы деннің күі. Архимед заңы
Сұйықтыққа енгізілген денедегі сұйықтықтың қысым күшін қарастырайық (2.7 сурет). Призма пішініндегі дене һ биіктіктен және w төменгі, жоғарғы негізді ауданнан тұрады. Жоғарғы негіз сұйықтыққа тереңдікте енгізілген, ал төменгіге - тереңдікте. Сурет 2.7 –Сұйыққа батқан денеге күштің әсері сұлбасы Сондықтан да денеге келесілер әсер етеді: а) жоғарғы негізге әсер етеін сұйықтықтың гидростатикалық қысымының күші; б) төменгі негізге әсер етеін сұйықтықтың гидростатикалық қысымының күші; в) бүйір беттерге (призманың шектері) әсер ететін сұйықтықтың қысым күші есептелмейді, өйткені олар өзара теңестірілген. Гидростатикалық қысымның тең әсер етуші күші және күштерінің айырымына тең және жоғарыға бағытталған (үлкен күштің бағытына) . , ал , онда (2.20) Осылайша, сұйықтыққа енгізілген денеге, денемен шығарылған сұйықтықтың салмағына тең итеруші күш әсер етеді – бұл Архимед заңы. Архимед заңы кез келген пішіндегі денелер үшін қолданыла береді, өйткені призма пішіні мен одан да күрделі пішіндегі басқа денелерді шексіз көптеген қарапайым тік призмалардан тұрады деп болжауға болады. Көлемді су ығыстырымы – бұл денемен шығарылған сұйықтық көлемі. Жаппай су ығыстырымы – бұл денемен шығарылған сұйықтықтың салмағы (итеруші күшке тең). Сұйықтыққа біртіндеп немесе толығымен енгізілген денеге (2.8 сурет) екі күш әсер етеді: а) төменге бағытталған С оның ауырлық центріне бекітілген дененің салмағы . б) жоғары бағытталған, және D су ығыстырымының центрі деп аталатын қысым центрінде бекітілген итеруші (көтеруші) күш Р. Шығарылған сұйықтық көлемінің ауырлық центрі су ығыстырымының центрі болып табылады. Сурет 2.8 – Сұйықтықта батқан және онда қалқып жүрген денеге күштің әсері сұлбасы және кұштерінің қатынастарын байланысты сұйықтыққа енгізілген дененің үш жағдайы болуы мүмкін: а) егер > , онда дене батады; б) егер = , онда дене бату жағдайында жүзеді; в) егер < , онда дене шығарылған сұйықтықтың салмағы салмағына тең болмайынша қалқып жүреді (яғни итеруші немесе көтеруші күш). Бос беттікте қалқып жүрген дененің тепе теңдігі үшін, ауырлық центрі мен қысым центрі бір вертикальда жатуы керек. Шынымен 2.9 суретте көрсетілгендей, дененің ауырлық центрі мен қысым центрі бір вертикальда жатпайды, және күштері пайда болады да, денені айналдыруға тырысады. Сурет 2.9 – Сұйықтықта батқан және онда қалқып жүрген денеге күштің әсері сұлбасы жүктеу/скачать 5,28 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|