6. Гидромеханикалық процесстерді модельдеу және ұқсастықтар . Ұқсастық теориясы және модельдеу – әрбір зерттелетін процесс үшін жалпылама өзгеріс сипаттамаларын зерртеу. Жалпылама өзгерістер .
Модельдеудің негізгі міндеті модельдік зерттеулер негізінде натурлы шарттардағы зерттелетін құбылыс немесс процесстердің ағуы жөнінде негізгі мәліметтерді алып , оларды біріктіру .
Гидрогазодинамикалық модельдеу негізінде салыстырылатын ағыстардың ұқсастықтарын елестетуге болады.
Егер біреуінің сипаттамасы бойынша ұқсастық коэффициенті (ұқсастық критерийі ) деп аталатын кейбір тұрақты коэффициенттерді модельдік сипаттамаға көбейту арқылы басқаларын анықтауға болса онда екі ағыс ұқсас болып есептеледі.
Cұйық және газ механикасында ұқсастықтарды геометриялық , кинематикалық және динамикалық деп бөледі .
Егер ұқсас дене бөліктері пропорционалды және ұқсас бөліктер өзара тең болса онда екі дене геометриялық ұқсас .
Егер жылдамдық ұқсастық нүктелерде пропорционалды және жылдамдық векторының бұрыштары барлық нүклерде бірдей болса кинематикалық ұқсас болады .
Динамикалық ұқсастық үшін ұқсас элементтерге және күш векторына сәйкес келетін бұрыштар теңдігіне әсер ететін күштердің пропорционалдығы қажет.
Соған сәйкес механикалық және физикалық ұқсастықтар туралы сөз болатын болса , зерттелетін нысанның геометриялық ұқсастығы, күштің және жылдамдық өрістерінің ұқсастығы есепке алынады.
Модельденетін ағыс немесе құбылыстарды ұқсастықпен қамтамасыз ету үшін кейбір өлшемсіз комплекстарды теңестіру қажет ( ұқсастық критерийлерін ).
4.1 кестеде ағынның физикалық параметрлері және сәйкесінше ұқсастық критерийлері. I индексімен натурлы ағынның параметрлері , ал II индексімен – модельді ағынның параметрлері белгіленген . Тәуелсіз ретінде моделінің геометриялық масштабы және температура масштабы алынған .