Тақырыбы:Құбырлардағы сұйық қозғалысы
Дәріс жоспары:
1 Құбырлардың гидравликалық кедергісі
2 Ағыстың кенеттен ұлғаюы мен тарылу кезіндегі ағын шығыны.
3 Ағыстың біртіндеп ұлғаюы мен тарылу кезіндегі ағын шығыны
4 Дөңгелек құбырдағы сұйықтың ламинарлы қозғалысы
5 Дөңгелек құбырдағы сұйықтың турбулентті қозғалысы
6 Құбырдағы гидравликалық соққы
1Құбырлардың гидравликалық кедергісі
Құбырлардың гидравликалық кедергісі ағын шығындарына алып келеді.Бұл шығындар екі кедергімен анықталады::
а) ұзындығы бойынша кедергі үйкеліс күшімен шаррталған
Ұзындығы бойынша кедергіні жалпы гидравликалық шығын формуласымен анықтауға болады
, (5.1)
Мұнда -құбыр бойымен сұйық қозғалысының кедергі коэффициенті.
Мұндай энергия шығын түрі тік құбырлы қималарда болады ,яғни сұйықтың қозғалысыбірқалыпты болған кезде және ұзындығы бойынша пропорционалды өседі .
Құбыр бойымен сұйық қозғалысының кедергі коэффициенті мына формуламен анықталады:
, (5.2)
Мұндағы - Құбыр ұзындығы , м;
-құбыр диаметрі, м;
- Гидравликалық үйкеліс коэффициенті
Ұзындығы бойынша ағын шығының Дарси Вейсбах формуласы арқылы анықтауға болады:
. (5.3)
Өлшемсіз гидравликалық үйкеліс коэффициенті берілген формула арқылы анықталады
. (5.4)
где - Жанама кернеу
Ағынның орташа жылдамдығымен есептегенде құбыр бетіндегі үйкеліс кернеуінің динамикалық қысымға пропорционалды қатынасы гидравликалық үйкеліс коэффициент шамасынбереді.
б) жергілікті кедергілер ағын қимасының өлшемі мен жергілікті құрылыс өзгерістерімен шартталған.яғнижергілікті кедергілер арқылы ағын деформациясы
Мысалы ілмектер,бұрмалар, тетіктер және басқа қондырғылар құбырда қондырылатын.
.Жергілікті ағын шығыны ағын ұзындығын байланысты емес,Вейсбах формуласы арқылы анықталады.
, (5.5)
мұнда - жергілікті үйкеліс коэффиценті;
- құбырдағы сұйық қозғалысының қима бойымен орташа жылдамдығы
Әрбір жергілікті кедергі коэффициент өзіндік белгісімен сипатталады .Құбырдағы сұйық қозғалысының қима бойымен орташа жылдамдығы жергілікті кедергіге дейін алынады немесе кейін бұл жерде коэффициент бірдей мәнге ие болады.
Есептеуге көбінесе үлкен жылдамдықты алады,яғни құбырдың кіші диаметрлі бөлігін.
Жалпы ағын шығыны ұзындық бойымен шығын және жергілікті шығын суммасына тең.
. (5.6)
Егерде құбырда бірнеше жергілікті кедергі болатын болса,онда жалпы шығын келесі формуламен анықталады
. (5.7)
Достарыңызбен бөлісу: |
