Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі КӘсіби педагогика
жүктеу/скачать 1 Mb. Pdf көрінісі
|
| –
нақты кәсіби қызмет атқару қабілетін негіздейтін жалпы және арнайы білім мен білік жүйесі; — әлеуметтік-педагогикалық әлеует – азаматтық сананың деңгейі, еңбек пен мамандыққа қарым-қатынасы, қызығушылықтары, еңбек тиімділігін арттыруға ықпал ететін мәдениет деңгейі. Жеке тұлғалық әлеует болашақ қызметкердің даму үдерісіне кәсіби бағытталғанын байқаймыз. Сонымен қатар, ол жас адамның дамуының бір бөлігі ғана бар, өйткені оның өмірі кәсіби қызметпен шектелмейді. Қызметкердің жеке әлеуетін дамытуға кәсіптік тәрбие, кәсіптік білім беру, Кәсіптік оқыту арқылы қол жеткізіледі. Бұл үш ұғым бұрын зерттелген – тәрбиелеу, білім беру, оқыту болып табылады. Специфика болашақ маманның еңбек әлеуеті ретінде жеке потенциалын дамытуға бағытталуынан тұрады. Сондай-ақ кәсіби өзін-өзі тәрбиелеу, кәсіби өзін-өзі білім беру, кәсіби өзін-өзі оқыту сияқты ұғымдарды қолдану заңды. Олар да бұрын зерттелген – өзін-өзі тәрбиелеу, өзін-өзі оқыту, өзін-өзі оқыту. Олардың өзіндік құралдарымен қызметкердің жеке әлеуетін дамытуға бағытталған ерекшеліктері. Бұл кәсіби тәрбиемен, біліммен, оқытумен бірге жүзеге асырылатын, жеке тұлғалық әлеуетті дамытуға бағытталған кәсіби өзін-өзі тәрбиелеудің, өздігінен білім алудың, өзін-өзі оқытудың күрделі үдерісі қызметкердің кәсіби қалыптасуы деп аталады. Маманның кәсіби қалыптасуы барысында оның кәсіби шеберлігі артып келеді[8]. Кәсіби шеберлік – бұл тәжірибе үдерісінде пайда болатын және кәсіби білімді, дағдыларды, іскерлікті және шығармашылық қызмет элементтерін меңгерудің жоғары деңгейін білдіретін жеке тұлғаның 16 қасиеті. Шеберліктің даму деңгейіне байланысты жұмысшылардың біліктілігі ерекшеленеді. Кәсіби біліктілік – бұл белгілі бір сапада және белгілі бір күрделілікте белгілі бір еңбек түрін орындауға қызметкердің кәсіби дайындығының сатылары. Жұмыс мамандықтарында біліктілік разрядтарда анықталады. Олар алтыдан астам, бірақ 6-разрядты тор жұмыс істейді. Кәсіптік мектептерден көбінесе 3-4-разрядтағы жұмысшылар шығады. Қарай разрядты біліктілігі жұмыс болып бөлінеді төмен, орта, жоғары және премиум. Жоғары және ең жоғары жұмыс біліктілігі жұмысшының кәсібилігін сипаттайды. Кәсібилік – бұл кәсіпті (мамандығын) шебер меңгеріп қана қоймай, сонымен қатар азаматтық жоғары жетілу, жауапкершілік және кәсіби борыш сезімі болуы. Сонымен, сіз кәсіби оқыту педагогы мен технология пәнінің мұғалімі жасөспірімдер мен жасөспірімдердің жалпы дамуымен ғана емес, ең алдымен олардың кәсіби дамуымен ғана жұмыс істеуге тура келетініне көз жеткіздіңіз. Бұл экономика, өндіріс, қоғам және білім алушылардың өздері алдындағы жауапкершілік. Кәсіби дайындық нәтижелері кәсіпке қатысты еңбек өнімділігінен, қызметте шығармашылық компоненттің бар болуынан көрінеді. Нәтижесінде бәсекеге қабілетті қызметкердің жаңа түрі қалыптасады. Бәсекеге қабілетті қызметкер – бұл еңбек және жұмыс күші нарығында өзінің шебер қолдарын, ақылды басы мен тәрбиелі жан, яғни тауар ретінде, оның және оның отбасының әл-ауқатын қамтамасыз ететін лайықты баға үшін өз сапасын ұсына алатын адам. Бәсекеге қабілетті қызметкер – бұл бүгінгі күні мемлекеттік және мемлекеттік емес кәсіпорындардың (және мекемелердің) нақты қажеттілігі бар, нақты қажеттілігі бар өнім шығара алатын адам. Әйтпесе, қызметкер оңай жұмыссыз болады. Жұмыссыз – жұмыспен қамту қызметінде (еңбек биржасында) жұмыс іздеуші ретінде мынадай жағдайларда тіркелген адам: қолда бар кәсіптік білімге, дағдыларға және іскерлікке жауап беретін жұмыстың болмауы; тиісті кәсіби даярлықтың болмауына, бұрынғы мамандығы бойынша жұмыстарды орындауға қабілеттерінің жоғалуына байланысты лайықты жұмысты таңдаудың мүмкін еместігі; қолда бар кәсіптер (мамандықтар) бойынша жоғарылатудың қажеттілігі. [8]. Көріп отырғанымыздай, кәсіптік білім беру педагогына негізгі 17 және қосымша кәсіби маңызды ұғымдарды білу қажет. Оларсыз, мысалы, өндірістік оқыту шеберінің қызметі өзінің бағыттылығы мен мақсаттарын жойар еді. жүктеу/скачать 1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|