Бақылау сұрақтары 1.Дәнекерлеушіні жеке қорғауға қандай талаптар қойылады?
2.Дәнекерлеу кезіндегі өрт қауіпсіздігі туралы ережелер нені түсіндіреді?
Электр тогының соғуынан дәнекерлеушіге не беру керек?
Доға сәулелерімен көздің зақымдануынан қандай іс-шаралар жүргізу керек?
Дәнекерлеушінің жұмыс алаңы туралы нормативтік мәліметтерді атаңыз.
1.7 Жұмыс орнын ұйымдастыру. Құрылымды дәнекерлеуге арналған құралды дайындау Дәнекерлеушінің жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру сапалы дәнекерлеу мен жоғары өнімділіктің кепілі болып табылады. Дәнекерлеушілердің стационарлық және стационарлық емес жұмыс орындары бар. Тұрақты дәнекерлеу орындарында, әдетте, үстелге оңай орналастырылатын ұсақ бөлшектердің дәнекерлеу жұмыстары жүргізіледі. Тұрақты орындар өнеркәсіптік кәсіпорындарда дәнекерлеушіні өндіруге арналған: шеберханаларда, шеберханаларда. Тұрақты жұмыс орны трансформатормен қоректенетін бір постты (тек бір дәнекерлеуші үшін жұмыс орнының болуын болжайды), сондай-ақ бөлмеде бір ток көзінен қоректенетін бірнеше кабина қарастырылған көп постты болуы мүмкін. Бөлшектерді слесарьлар немесе басқа жұмысшылар бере алады, ал дәнекерлеушінің өзі негізінен кабинада болады. Дәнекерлеу трансформаторы көрсетілген жағдайда бөлек бөлмеде орналасуы керек. Жалпы немесе жеке қалқан өлшеу құралдарын, әртүрлі қорғаныс құралдарын, сигнал шамдары мен ажыратқыштарды, қысқыштарды және т.б. қамтамасыз етуі керек. Уақытша мобильдік жұмыс орындарын бекетке ауыстыруға жол берілмейтін жабдықтар мен қондырғылардағы жұмыстарды орындау үшін пайдаланады. Мобильді дәнекерлеу орны немесе стационарлық емес, әдетте, қозғалыссыз жатқан үлкен өлшемді бұйымдарды дәнекерлеуді қамтиды. Бұл жағдайда дәнекерлеуші периметрдің айналасында қозғалуы керек. Мобильді орынды дайындау кезінде процеске ештеңе кедергі келтірмейтін жағдайлар жасау керек. Ашық ауада дәнекерлеу жұмыстарын орындау кезінде жұмыс орны атмосферадан қорғалуға тиіс. Осы мақсаттар үшін шатырлар, портативті шатырлар немесе шатырлар және т.б. қолданылуы мүмкін. дәнекерлеушінің жұмыс орнын жоспарлау оған дайындамаларға кедергісіз қол жеткізуді және қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз етуі керек. Атап айтқанда, жанғыш және жарылғыш заттардың жоқтығына назар аудару керек, ал дәнекерлеу баллондары ашық жалыннан жеткілікті түрде алынып тасталуы керек. Дәнекерлеушінің жұмыс орны МЕМСТ 12.3.003-86 бойынша ұйымдастырылады. Стандартты жұмыс орны: дәнекерлеу аппаратымен; металл щеткамен; дәнекерлеушінің үстелі мен орындығымен; кескішпен және балғамен; электрод ұстағышпен; бұрандалы қысқышпен; дәнекерлеу маскасымен жабдықталған (1.28-сурет).
1 - дәнекерлеуші; 2 - қапталған балқитын электрод; 3 - дәнекерленген бөлшектер; 4 дәнекерлеу үстелі; 5 - дәнекерлеу трансформаторы; 6 - электрмен жабдықтау желісі; 7 - ауа сорғыш; 8 - тұйықталған кернеу; 9 - дәнекерлеу кабельдері
1.28-сурет - Электрлі доғалық дәнекерлеу посты:
Бекеттердегі дәнекерлеу жұмыстары тек желдеткіш жұмыс істеп тұрған кезде ғана орындалады. Жұмыс кезінде жылжымалы немесе стационарлық ауа сорғыларын қолдану керек. Мобильді орындарда жұмыстарды орындау кезінде олар отқа төзімді экрандармен, қалқандармен қоршалады, сондай-ақ өрт сөндіргіштермен және өрт сөндіру құралдарымен жарақталуы тиіс. Дәнекерлеу агрегаттары мен қондырғылары арасындағы өту жолдары 1,5 м – ден, дәнекерлеу агрегаты мен қабырға арасында – 0,5 м-ден, стационарлық агрегат, қабырға мен колонна арасында-0,5 м-ден кем болмауы тиіс. Кабиналардың өлшемі 2*2 немесе 2*3 метр, ал биіктігі 2 метрге дейін. Желдетуді жақсарту үшін қабырғалар еденнен 25 см бос орын болатындай етіп орнатылады. Дәнекерлеу үстелдері Бөлшектерді дәнекерлеу және құрастыру үшін қолданылады. Олар дәнекерлеу кабинасының ішінде 50-60 см биіктікте орналасады, егер пост дәнекерлеуді отыратын жерде немесе 90 см биіктікте – егер жұмыс тоқтап тұрса. Үстелдің ауданы кемінде шаршы метрді құрайды. Дәнекерлеушінің жұмыс орнына қойылатын талап дәнекерлеу машинасынан сымдар бекітілген арнайы болттарды қолдануды қамтиды. Үстелде электродтарға арналған ұялар болуы керек. Тағы бір талап бар: дәнекерлеушінің аяғының астында резеңке төсеніш болуы керек. Дәнекерлеушінің қолдары қатты шаршамауы үшін электр ұстағыштардың салмағы 0,5 кг-нан аспауы керек. Бұл ретте ұстағыш жұмыс кезінде қызуға ұшырамауы тиіс. Қысқыштардың барлық түрлерінің ішінде ең оңтайлы-бұл қысқыштар. Электр ұстағыштардың үш түрі шығарылады:
125 а дейінгі ток және 25 мм сым қимасы үшін; - 315 а дейінгі ток және 50 мм сым үшін; - 500 а дейінгі ток және 70 мм сым үшін.
Дәнекерлеушінің киімінде куртка, қолғап, шалбар, аяқ киім және т.б. болуы керек, жеке қорғаныс құралдарының арасында Қалқан мен дулыға маңызды. Олар МЕМСТ 12.4.035-78 сәйкес келуі керек. Маска 0,5 кг-нан ауыр болмауы мүмкін. Масканы таңдағанда оның материалына назар аударыңыз. Ең дұрысы, бұл жоғары температура мен ылғалдылыққа төзімді пластик. Мұндай маска металл шашырауының әсерінен нашарламайды және қызметкердің электр тогымен зақымдалуын болдырмайды. Егер жұмыс сорғышты пайдалану мүмкін емес тығыз және жабық бөлмелерде орындалса, онда ауа беруді қамтитын арнайы маскаларды қолдану керек. Дулыға 120*60 өлшемдері бар жақтаумен ұсталатын жарық сүзгісі салынған. Сондай-ақ, дәнекерлеушінің жұмысын жеңілдететін келесі қосымша құралдар туралы ұмытпаңыз. Бұл:
жиектер мен тігістерді тазартуға арналған тар және кең болат щетка;
кескіштер, таңбалар және балғалар-ақаулары бар жерлерді кесуге, шашырауды жоюға, таңбаны орнатуға және т. б.;
қожды ұруға арналған ұшы үшкірлеу балға;
– тігістердің көлемін өлшеуге арналған шаблондар жиынтығы; брезент сөмкелер немесе стақандар-электродтарды сақтауға арналған. Дәнекерлеушіге шығын материалдары оңай қол жетімді болуы керек: электродтар, сымдар, флюс және т.б., сондықтан жұмыс кезінде оларды оңай ауыстыруға болады. Дұрыс ұйымдастырылған орын өндірістегі жарақаттану мен жазатайым оқиғаларды азайтады. Кезде пісіру аяқталды, керек өшіру барлық электр құралдары мен ауласын тазалауға жұмыс орнында. Дәнекерлеу аппараты бұзылған жағдайда дәнекерлеуші арнайы білім мен дағдылар болмаған жағдайда оны жөндеуге кіріспеуі керек.