Ќазаќстан Республикасыныњ Білім жєне

1. 
   Қызметкерлер құрамын басқару объектісі ретінде сипаттау
   

Кәсіпорын жұмысшылары туралы сөз болғанда – «кадрлар» «қызметкерлер құрамы», «еңбек қоры» дегенді бір бірінен ажырату қажет.

1. 
   Жұмыс берушімен осы “Қазақстан Республикасының еңбек туралы Заңында” белгіленген тәртіппен жеке еңбек шартын жасасуға, өзгертуге және бұзуға;
   
2. 
   Тең еңбегі үшін қандай да болсын кемсітусіз тең ақы алуға;
   
3. 
   Қауіпсіздік пен гигиена талаптарына сай келетін еңбек жағдайына;
   
4. 
   Егер басқа заң актілерінде өзгеше көзделмесе, кәсіптік одақтарға немесе басқа да қоғамдық бірлестіктерге өз еркімен мүше болуға;
   
5. 
   Демалысқа;
   
6. 
   Өзінің еңбек міндеттерін атқаруына байланысты денсаулығына немесе мүлкіне келтірілген зиянды өтеттіруге;
   
7. 
   Кетілдіктемелер мен өтемақылар алуға;
   
8. 
   Еңбек дауларын тараптардың келісуімен немесе сот тәртібімен шешуге;
   
9. 
   Жұмыс берушіден жеке еңбек шартында тараптардың атынан өкілдік ететін лауазымды адамдардың өкілеттігін растауды талап етуге;
   
10. 
    Ұжымдық шартын және жұмыс берушінің актілерімен танысуға;
    
11. 
    Өзінің кәсіби біліктілігін арттыруға құқығы бар.
    

1. 
   Жеке еңбек, ұжымдық шарттарында және жұмыс берушінің актілерінде жазылған еңбек міндеттерін адал оындауға;
   
2. 
   Еңбек тәртібін сақтауға;
   
3. 
   Жұмыс процесінде жұмыс берушіге мүмкіндік зиян келтіруге жол бермеуге;
   
4. 
   Еңбектік қорғау, өрт қауіпсіздігі және өндірістік санитария жөніндегі ережелердің талаптарын орындауға;
   
5. 
   Жеке еңбек шартына сәйкес өзіне сеніп тапсырылған, қызметтік, коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария етпеуге;
   
6. 
   Адамдардың өмірі мен денсаулығына жұмыс беруші ме қызметкерлер мүлкінің сақталуына қатер төндіретін ахуал туындағаны туралы хабарлауға;
   
7. 
   Міндетті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы шартының көшірмесін ұсынуға;
   
8. 
   Зейнетақы жинақтайтын бір жинақтаушы зейнетақы қорынан басқасына аударған кезде, міндетті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақымен қамсыздандыру туралы жинақтаушы зейнетақы қорымен шарт жасасқаны жөнінде жұмыс берушіні хабардар етуге міндетті.
   

1. 
   Ресми басшыны.
   
2. 
   Кәсіби - біліктілікті құрылымды – мамандар бойынша, атқаратын кәсібәі, біліктілік деңгейі, білімі, жұмыс стажы бойынша құрылатын әртүрлі кәсіби жұмысшылар тоы.
   
3. 
   Демографиялық құрылым. Бұл құрылым жұмысшыларды жасы, жынысы бойынша бөледі. Осы демографиялық құрылым ұйым үшін ең маңыздысы. Өйткені ұйымда жастар ұжымы немесе үлкен тәжірибесі мол адамдар ұжымы олуы мүмкін. Әр демографиялық құрылымда психология әр түрлі болса, онда ұйым алға жылжиды, ал егер қрылым дрыс орналаспаса, онда қақтығыс пайда болуы мүмкін.