Қазақстан республикасының денсаулық сақтау

Табиғи жолмен өмір сүру ұзақтығына жоғарылатуға

жүктеу/скачать 240,45 Kb. бет 67/69 Дата 30.03.2023 өлшемі 240,45 Kb. #77596

Бұл бет үшін навигация:

• . Тағамдық рационның емдік-алдын алу шарасына үлкен мағына берілген. Оның құрамына

Табиғи жолмен өмір сүру ұзақтығына жоғарылатуға:  геродиетиканың қағидаларын ұстау;  қозғалыс белсенділігі;  жасының өзгеруіне байланысты әлеуметтік психикалық бейімделуі;  күшейген еңбек;  герогигиенаның ережесін сақтау жатады. Қозғалыс белсенділігі Қозғалыс - бұл өмір! Қимыл белсенділіктікке мүмкіндік бергендіктен, қарт жастағы адамдар үшін төмендегілерді білу өте маңызды:  моторлы-висцеральдық рефлекстер қағидасы бойынша зат алмасу үдерістерін, вегетативті мүшелер мен жүйелер қызметін ынталандыру;  бас ми қыртысындағы қозу және тежелу үрдістерінің тиімді қатынасын ұстау;  резервті капиллярлардың ашылуына орай бастағы мидың қанайналымын жақсарту, миокардтың қысқарту қабілетін жоғарылату, коронарлық қанайналымды жақсарту;  өкпелік желдендіруді және өкпедегі газ алмасу қарқындылығын жоғарылату;  асқазан – ішек жолындағы тегіс салалы бұлшықеттің жиырылуын қамтамассыз ету;  тінде майдың көп жиналып қалғанын ескертіп қанда липидтердің деңгейін төмендетіп,тамыр қабырғаларында холестерин пайда болуының алдын алу;  эндокриндік жүйені белсендендіру.  бұлшықеттерді нығайту, байланыс аппараттарын, буындар қимылын сақтау, остеопороз көрінісін төмендету;  жасы келген адамның эмоционалдық жағдайының жақсаруына ықпал ету;  өмірге деген қуанышын арттыру;  өзін сергек сезінуге мүмкіндік беру;  ағзаның бейімделу мүмкіндігін жоғарылату. Осындай мақсатпен, қимылдың белсенділік үдерісін ынталандырып, өмір ұзақтығына әсер етіп қана қоймай, оның сапасының жоғарлауына да әсер етеді. Жасы келген адамдар дене жаттығуларын жасап тұру керек. Бірақ олар кәрі ағзадағы өзгерістерді ескерулері керек, себебі ауыр жүктемелер ағзаның функциясының декомпенсациясын дамытып ынталандыруы мүмкін. Жасы келген адамдар физикалық жаттығулар жасағанда төмендегілерді сақтау керек:  қимыл белсенділігін арттырар алдын емдеуші дәрігерден кеңес алуы керек;  қатты бірден қимыл жасамау, ауыр заттар көтермеу.  тыныстың тоқтауына алып келетін жаттығулардан бас тарту (бұл кіші қан айналымдағы қысымды жоғарылатады, бастағы мидың тамырларына, жүрекке қанның келуін қиындатады, өкпе эмфиземасының дамуына әсер етеді);  жаттығуларды баяу темпте орындау;  жас адамдарға қарағанда қарттардың ауыртпалықтарға бейімделуі өте баяу жүреді, сондықтан да жүктемелерді біртіндеп көтеру тағайындалады (5-10% аптасына);  жасы келген адамдардың жағдайын жүйелі түрде бақылап отыру қажет: әр жаттығу кезінде пульсті анықтау (максималды жиілігі 180-200) ,дәрігерге жылына 2 рет қаралу, жағдайы туралы ақпараты бар күнделік арнау;  жаттығу кезінде қимылдарды мұқият жасау. Жаттығу жүйелі түрде жасалуы тиіс. Физикалық ауыртпалықтың келесі түрі тағайындалады, мысалы: таңертеңгілік және кешкілік гигиеналық гимнастикалар әр бұлшықет тобына арналған жаттығулардың 8 -10 түрлерін қарастыру керек, серуендеу, жаяу жүру, би, жүзу үйірмелеріне қатысу, тенниспен ойнау, велосипед айдау (жаттығулар 45-60 минуттан,аптасына 2-3 рет). Егде жастағы адамдардың рациональды тамақтануы (геродиетика)Қарт жастағы адам ағзасының және асқорыту жүйесінің өзгеруі, әлеуметтік және физикалық белсенділігінің төмендеуіне байланысты тамақтану қағидалары да өзгереді. Ас мәзіріндегі ең басты қағидалардың бірі энергетикалық теңдестіру болып табылады. Ағзаның қанша энергия жұмсауына байланысты, сонша каллорияны тағаммен қабылдау. Ол әр адамда әрқалай, бірақ орта жағдайда әйелдерде 1900, ерлерде 2000ккал/тәулігіне құрайды. Тағамдық рационның емдік-алдын алу шарасына үлкен мағына берілген. Оның құрамына: • холестеринге бай жануар майын қабылдауды азайту (35% аспау қажет). Бұл жануар және құс еттерін балық етімен алмастыру арқылы іске асырылады; • рацион құрамына липотропты затты: холин, метионин, лецитин көп мөлшерде қосу ; • 1кг адамның таза салмағына 0,8г ақуыз қабылдау. Ол көбіне жануар ақуызының есебінен(ірімшік пен сүзбенің майлы емес түрлері, басқа да сүт тағамдары,майсыз ет) болуы тиіс; •өсімдік пен жеміс-жидектерде кездесетін өсімдік клетчаткалары мен пектинді қажетті мөлшерде қолдану; • тез сіңірілетін көмірсуларды азайту: тәуліктік қант мөлшерін (50г) балмен (2 шәй қасықтан көп емес) болмаса фруктозамен алмастыру; • көп мөлшерде кальцийді йогурт және ірімшікпен, балықтар, көкөністерді қабылдау; • рационды йод, селен, мыс, цинк, магний микроэлементтерімен байыту; жүктеу/скачать 240,45 Kb. Достарыңызбен бөлісу: