3. Атлах шайқасы болған аумақты карта бойынша белгілеңіз және сол шайқастың маңызын түсіндіріңіз
751 жылы Таразға жақын жердегі Атлах қаласы маңында араб әскерлерімен түргештер бірлесе отырып, қытай әскерлеріне күйрете соққы берді. Аман қалған қытайлар Жетісудан біржолата кетуге мәжбүр болды.
23 - Билет
1. XX ғ. басында қазақ халқының ұлттық сана-сезімінің оянуындағы «Айқап» журналының рөлі.
2. «Қайта құру» жылдарындағы Қазақстанның саяси жағдайына талдау жасаңыз.
3. Кестені салыстыра отырып, толтырыңыз:
Жауаптары:
1. XX ғ. басында қазақ халқының ұлттық сана-сезімінің оянуындағы «Айқап» журналының рөлі.
1911 жылы Орынбор губерниясының Троицк қаласында алғашқы қазақ журналы «Айқап» жарық көрді. Оның баспагері әрі бас редакторы белгілі ақын, прозашы және журналист Мұхамеджан Сералин болды. Журналды басып шығаруда қазақ халқының көрнекті өкілдері Б. Қаратаев, Ж.Сейдалин, Б.Майлин, С.Торайғыров және басқалары елеулі рөл атқарды. Қазақ елінің түкпір-түкпіріне жетіп, жалпыұлттық дәрежеде мойындалған басылым- «Айқап» журналы болды. Журналдың қоғамдық пікірге ықпалының зор болғаны соншалық, журнал оқырмандары «онымен бірге қазақққа жаңа заман – «Айқап заманы» келді деп жазды. Журнал қызметіне мұндай бағаның берілуі оның беттерінде сол тарихи кезеңдегі қазақ қоғамы үшін ең өзекті деген мәселелердің арнайы көтеріліп, ал олардың қайсыбіреулерінің пікірталас тақырыбына айналуы еді. Онда үкімет тарапынан қарқынды түрде отарлау саясаты жүргізіліп жатқан жағдайда қазақ жерін қайткенде ел иелігінде сақтап қалу, ресейлік отарлауға байланысты қазақ қоғамы тарапынан берілетін жауап қандай мазмұнда болуға тиіс және ортақ стратегияны анықтау үшін Жалпы қазақ құрылтайын шақыру, әйел теңдігі сөз болды. Журналда жарияланған материалдарда қазақ халқының отырықшы өмір салтына көшуінің, өлкедегі халықтың білім деңгейін көтерудің көкейкесті мәселелері қозғалды. Патша өкіметінің қазақ даласында жүргізіп отырған отаршылдық саясатын әшкереледі. Сонымен қатар қазақ даласында тауар-ақша қатынастарын дамыту, аграрлық мәселені шешу проблемалары қарастырылды. «Айқап» журналы отырықшы өмір салтын қалыптастыруды жақтады, аграрлық мәселеге зор мән берді. Алайда журнал 1915 жылы жабылып қалды. Соған қарамастан, ол қазақ халқының ұлттық сана-сезімін оятуда, жаңадан қалыптасып келе жатқан зиялы қауымның басын қосып, топтастыра түсуде орасан зор рөл атқарды.
Достарыңызбен бөлісу: |