Қазақстан тарихы жол карта

Басқару жүйесі:
Патша - билеушісі
Жоғары саты: 
тайпа көсемдері, 
шонжарлар, абыздар, 
жауынгерлер
Төменгі саты: малшылар, 
қызметшілер, құлдар
Сақ қоғамының мүшелері:
Абыздар (ерекше баскиім,
тостаған, ақ киім); Діни 
салт-жоралғылардың жүргізуші, 
құрметті адам болып есептелді. 
Жауынгерлер (иран тілінде 
«арбада тұрғандар» немесе 
«ратайштар», қызыл киім)
Қауым мүшелері (иран тілінде 
«сегізаяқтылар», сары, көк киім
Тайпалық одақтың билеушісі
Тайпалар бірігіп, көсемдер арасынан патша сайлады.
Соғыс пен бейбітшілік мәселелерін шешті, елшілер тағайындап, әскерді басқарды.
Билік монархиялық жолмен қалып отырды.
Дәстүр бойынша көктемде жерге алғаш соқа салушы патша болды.
Барлық тайпалардың қорғанысын ұйымдастырды, бүкіл ел салық жинау, басқа да барлық мәселелерді шешті.
Патша
Тайпа мүшелері өз жиналыстарында көсемін сайлады
Бас қолбасшылық қызметін атқарды
Тайпалар мен рулардың арасындағы даулы мәселелерді шешті, қақтығыстарды реттеп отырды
Өз тайпасының қарумен, азық-түлікпен қамтамасыз етілуін қадағалап, тайпа атынан келіссөздер жүргізіп отырды.
Жайылым және көші-қон мәселесін реттеді. Қауымдық жер мен суды пайдалануды реттеді.
Сақ әйелдері тайпа көсемі болып сайлана алды.
Тайпа көсемі
Тайпаның барлық ересек ер адамдары жиылысының рөлі күшті болды.Көсемдерге ықпал жасады
Халық жиналысына ерлермен бірге әйелдер де қатысуға құқылы болған. Әскери демократия әйелдерге де қатысты 
болды.
Халық жиналысы
Парсы деректері
Авеста
Грек-рим авторлары
Парсы патшаларының тасқа қашалған 
суреттері мен жазбалары. 
Ахеменидтік сына жазбалар: бұл екі жазбада 
тиграхауда сақтары бейнеленген.
Бехистун жазбасы - б.з.б. 516 жылы І Дарий-
дің бұйрығымен жазылған.
Персеполь жазбасы б.з.б. 486 жылы патша 
Ксеркстің бұйрығымен жазылған.
Заратуштра ілімінің қасиетті кітабы («Арийлер
мемлекетін» толық сипаттаған «географиялық
тарау» бар) 
Авестада сақтардың турлар болып отырықшы 
арий тайпаларымен соғысы туралы айтылған 
кітап.
Деректерде Грекияда, Рим империясында, 
Персияда, Египетте, Үндістанда көшпелілерді 
жақсы білген.
Грек тарихшылары «Сақтар дұшпанға-қатал,
досқа-адал. Олар батыр жауынгерлерді 
ардақтап, құрмет тұтқан» деп жазған
43

жүктеу/скачать 9,16 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: