«Қазақстанның қазіргі заман тарихы» пәніне жалпы сипаттама

1. 
   Қазақстан дербес мемлекет ретінде халықаралық қауымдастық құрамына енді.
   
2. 
   Республика экономикасы нарық қатынастары негізінде экономикалық өрлеуге бағыт алды.
   
3. 
   Қазақ халқы ұлт ретінде жойылып кетуден құтылды, ұлттық нышандар қайта жаңғыра бастады.
   
4. 
   Халық еркіндікті, теңдікті сезінді, демократизмге жол ашылды.
   
5. 
   Жазықсыз жазаланғандар ақталды.
   
6. 
   Шетелдердегі отандастарымызға елге қайта оралуға жол ашылды.
   

2. 
   Әлемде президенттік басқаруды таңдаған көптеген дамыған елдер бар. Қазақстанда президенттік институт КСРО – ның құлауынан біраз бұрын қалыптаса бастады. 1990 жылғы 24 сәуірде Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі «Қазақ КСР – ының президенті лауазымын белгілеу және Қазақ КСР – ының конституциясына тиісті өзгерістер енгізу» туралы Заң қабылдады. Заң мемлекеттік биліктің Жоғарғы органдарының жүйесінде президенттің мәртебесін, сондай – ақ оның өкілеттіктерін белгіледі. Қазақ КСР тұңғыш президентін Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің жасырын дауыс беру жолымен сайлады. Президент болып Н.Ә. Назарбаев сайланды. Президент, көбнесе, Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесіне тәуелді болды. 1991 жылы 1 желтоқсанда Қазақстан халқы бірінші рет бүкілхалықтық сайлауда ел Президентін сайлады. Сайлаушылардың 88,2% - ы келіп, 98,7% дауыспен тұңғыш Президент Н.Ә. Назарбаев жеңіске жетті. 2012 жылы 1желтоқсанда Қазақстан халқы алғаш рет жаңа мемлекеттік мереке – тұңғыш Президент күнін атап өтті.
   

1. 
   Президент – мемлекет басшысы;
   
2. 
   Үкімет өзінің бүкіл қызметінде Президентінің алдында жауап береді, тек конституцияда көзделген ретте ғана парламентке есеп береді;
   
3. 
   Президент Үкімет мүшелерін тағайындайды;
   
4. 
   Президент өз қалауы бойынша, үкімет мүшелерін қызметтен босатады;
   
5. 
   Президенттің Парламент қабылдаған заңдарға тыйым салуға құқығы бар;
   
6. 
   Конституцияда көзделген ретте Президент заңдар, сондай – ақ заң күші бар жарлықтар шығарады;
   
7. 
   Президент Парламентті тарата алады;
   
8. 
   Президент лауазымы бойынша, қарулы күштердің жоғарғы бас қолбасшысы болып табылады;
   
9. 
   Президент мемлекеттің, демек, үкіметтің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарын өз қалауынша айқындайды;
   
10. 
    Президенттің өз қалауынша Парламенттің кезектен тыс сессиясын шақыруға құқығы бар;
    
11. 
    Президент өз қалауынша референдум өткізуге құқығы бар;
    
12. 
    Президенттің елде төтенше жағдай енгізуге, оның бүкіл аумағында немесе жекелеген жерлерінде әскери жағдай енгізуге;
    
13. 
    Президент кешірім жасауға, марапаттауға, азаматтық беруге құқығы бар.
    

3. 
   Қазіргі Қазақстан парламенті бір палаталы өкілдік органның – алғаш рет Қазақ КСР – дың 1937 жылы Конституциясы, ал содан кейін Қазақ КСР – дың 1978 жылғы Конституциясы мен Қазақстан Республикасының 1993 жылғы Конституциясы негізінде құрылған Жоғарғы Кеңестің орнына келді.
   

Осы дәріске ағымдық, аралық, қорытынды бақылау бойынша тест тапсырмалары және сұрақтар