Қазақтан республикасы білім және ғылым министрлігі
Тұлғааралық коммуникация деңгейлері
жүктеу/скачать 1,27 Mb. Pdf көрінісі
|
Бердібаева С.Қ. ... Психология оқу құралы Рухани жаңғыру
| Тұлғааралық коммуникация деңгейлері
: 1. Әлеуметтік-рөлдік - қарым-қатынас кімдердің арасында өтсін мейлі жақын адамдармен, мейлі таныстармен немесе таныс емес адамдармен соларға қарамастан комммуникация анонимді сипатта болады, себебі бұл деңгей адамның орындайтын рөліне қарай оның орындалуынан бастап күтулерімізге дейін байланысты болады. 2.Іскер деңгей-бірлескен ынтымақтасу, бірлескен іс-әрекеттің тиімділігін көтеру жүзеге асады. 3.Жеке бастық деңгей-адам коммуникацияны өзін түсінетін, бірге қайғыра алатын, бірге әсерленетін қажеттіліктерге бағыттайды, мысалы психологиялық жақындық, эмпатия, сенім орнайды. Енді біз міндетті түрде вербалды емес коммуникацияға тағы токталамыз, себебі вербалды коммуникацияға қарғанда адамның ішкі ойынан нағыз шынайылықты осы вербалды емес белгілер береді. Ол біздің өмірімізде қажетті факторлардың бірі, міне осы айтылғандар психология ғылымының практикалық, қолданбалы сипатын дәлелдейді. Оларға жататындар кыскаша айтсак, дене тілі, экстра және паралингвистикалық құралдар, кинесика, такесика, окулесика, проксемика, ым-шаралар, бет қимылы, тактилді коммуникациялар, хронемика, сенсорика, киімдер мен әшекейлер. Вербалды емес коммуникацияға толығырақ тоқталайық. Дене тілі адамның сезімдері мен ниеттері туралы хабарлайды. Ым-шаралар: дененің, қолдың тілдік коммуникацияда косымша жүруі, адамның сізге, оқиғаға деген қатынасын сөзбен емес, осы тілдік емес сигналдармен хабарлайды, олар ерікті немесе еріксіз, физиологиялық және мәдени шарттанған болуы мүмкін. Олардың көптеген түрлері бар: конвенциалды ым шаралар-олар тікелей сөзге ауыстырылады, мысалы, естіртіп айтуға ыңғайсыз сондықтанда сөздің орнына пайдаланады, саналы қолданылады және шартты қимыл мен қозғалыстар болып табылады. Модалды ым-шаралар-адамның эмоциялық күйін білдіреді, қоршағандарды бағалайды, коммуникация барысында белсенділіктің өзгерісінен хабар береді. Бет қимылы: бет кимылдарын көрсету арқылы қатынасты білдіреді. Психологияда қолданбалы дәстүрлі емес әдістер бар соның бірі физиогномика, тіпті сонау ежелгі уақытта Аристотель де айтқан болатын. Сіздерге көптеген төменде практикалық ұсыныстар беріледі, жақсылап қабылдап, түсіне аласыздар. Бет қимылында екі түр болады: табиғи және мәдени. Тактилді коммуникация- жанасу, қағу қимылдары. Ерекше бағыт пайда болып оны такесика деп атайды, кәсіби такесика мысалы дәрігердің сізді қарауы, ритуалды мысалы қол алысу, дипломатиялық, мысалы, достық ниетте сүю, махаббат. Проксемика кеңістіктегі қимылдармен байланысты, коммуникациядағы кеңістікті қатынастар, бұл терминді американдык психолог Э. Холл ендірді, коммуникацияның кеңістікте ұйымдасуын талдау үшін қолданды. Коммуникацияда мекен-жай, арақашықтық, аралық аса маңызды, әр мәдениетте әртүрлі. жүктеу/скачать 1,27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|