меңгеруі, мұнді оқытушы проблемалық жағдаяттарды шешу процесін басқарады және
бағыттайды. Дербестікке байланысты алынған білімдер студенттермен меңгеріледі, ал
оқушылар жағынан үлкен қызығушылықты тудырудың есебінен оқыту процесі
белсендіріледі. Сонымен, проблемалық оқыту оқу материалының құрылысы мен оқыту
әдістемесі жетілген оқыту түріне айналады.
Проблемалық оқыту дамыта оқыту технологиясына жақын болып келеді, егер оның
негізгі міндеті – оқушылардың ақыл-ойын дамыту болса, проблемалық жағдаяттарды
шешу барысында оқушылар дербестігінің ұлғаюы есебінен белсенді танымдық әрекеті
қалыптасады. Осы мақсаттардың барлығы проблемалық оқытуда қолданылады, бірақ
оқытушы тәжірибеде оқу материалын құру барысында, оның әдістемесін ӛңдеуде және
оқу процесін жүзеге асыруда сол немесе басқа да иерархияны керегінше қолданады.
Проблемалық оқыту – студенттердің жаңа білім мен білікті меңгеретін және жалпы
қабілеттерін, сонымен бірге зерттеу белсенділігін дамытатын, шығармашылық
іскерліктерін қалыптастыратын салыстырмалы ӛз бетінше іздену әрекеті, мұғалімдер
ұйымдастыратын оқытудың түрі.
Проблемалық оқытудың негізгі идеясы мынада: білімнің негізгі бӛлігі студенттерге
дайын күйінде ұсынылмайды, керісінше олар білімді проблемалық жағдаяттар
жағдайында дербес танымдық іс-әрекет процесінде жинақтайды. Проблемалық оқыту
теориясын құру дәстүрлі дидактиканың принциптері мен жағдайларының жай ғана
жетілдіру немесе оларға жаңа анықтамалар беруді ғана білдірмейді.
Проблемалық оқытудың мақсаты –жеке тұлғаның қасиеттерін қалыптастыру мен
оларды дамыту болып саналады. Бұл мақсатқа оқытудың сапалы технология мен
әдістемені ӛңдеу және оны ұйымдастыру жолымен, сонымен бірге оқушылардың түрлі
шығармашылық әрекет барысындағы қабілеттерін дамытуға мүмкіндік беретін кӛптеген
сұрақтар мен тапсырмаларды қосу арқылы қол жеткізуге болады.
Проблемалы міндет дегеніміз – осындай жағдайдағы іздену, зерттеу барысында
шешілетін мәселе.
Проблемалық оқытудың міндеті – объективті қажеттілік ретінде жеке тұлғаның
қасиеттерін дамыту болып табылады, оның шешімі оқушылардың барлық кӛлемін қамту
қажет. Оқытудың бұл түрі оқушылардың алдына жаңа, стандартты емес міндеттерді
немесе олардың алдына қойған белгілі бір мәселені шешу қажеттігін қояды.
Проблемалық оқыту процесінің құрылысы келесідей:
Проблемалық жағдаяттардың пайда болуы және мәселені қою;
Проблемалық сұрақты қою, проблемалық есеп қою және оның қиыншылық мәнін
жете түсіну;
Болжам жасау арқылы шешім тәсілдерін табу;
Проблема шешімінің дұрыстығын тексеру;
Болжамды дәлелдеу, нәтижелерін қорытындылау және оларды теория мен
практикаға енгізу.
И.Я.Лернер проблемалық оқыту аймағын неғұрлым белсенді зерттеушілердің бірі болды.
Ол проблемалық оқытуды жалғыз немесе үстем оқыту жүйесі деп толық негізімен атап
кӛрсетеді.
И.Я.Лернер проблемалық оқытуды құрудың бірнеше кезеңдерін белгіледі:
І кезең – бұл оқу материалын, оны эмоционалды баяндау жолдарын түрлендіру әдістерін
неғұрлым тиімді қолдану мен баяндалған материалдың жаңа элементтерін күшейту
жолымен оқу процесін белсендіру кезеңі. Бұл кезең қазіргі дамыта оқытудың теориясы
мен практикасын дамытуда үлкен түрткі берді.
Достарыңызбен бөлісу: |