Б. Адамбаев апық

Қ ар н ы т о қ қ а с а н ад а н ұ қ п ас сөзді,
Сөзді ұ ға р көкірегі болса көзді...1.
деп д ұ р ыс сөзді де түсіне білу үші н «көкірегі көзді» б о л ­
сын, есті, с а н а л ы болсын дейді.
Ат а - б а б а д а н қ а л ғ а н сөз-үлгі, өнеге, әрі өсиет са на л- 
ған, о л а р д ы ң а т а л ы сөз а т а л у ы да тегін емес. 
Сондай 
ата л ы, жү й е л і сөздерді көп білетін жә не ж а д ы н д а сақ- 
тап, қ а ж е т т і ж е р д е ж а ң а р т ы п , ж а ң ғ ы р т а а л а т ы н кісілер 
акын, шешен ретінде з а м а н д а с т а р ы н ы ң қ ұр меті не бөлен- 
ген. Сәкен Сей фу л ли н н і ң сөзімен а й т қа н д а : «Үстем тап- 
тың жә не үстем т ап ы қ п а л ы н д а ғ ы елді ң санасын, тәжі ри -
бесін билеген, ескілік с а на ға күзет болған, елді ң заны- 
ның, е ре же л е рі ні ң б ұ з ы л м а у ын а күзет болған, елге «үл- 
гілі, өнегелі» сөз ай тқ а н билер и сл ам дінінің дәуі рлеп 
түрғ ан з а м а н ы н д а мүс ылма н елінің түрмысын, санасын,
тәрбиесін билеген, ша риғ ат , пәтуа а й тқа н ғ а л ы м д а р тә- 
різді болған; не қазіргі з а м а н д а ғ ы өзі мі здің зан, үгіт-на- 
сихат, білім о р ы н д а р ы м ы з тәрізді б о л ғ а н » 2. Д е ме к, ж а -
зуы, б аспасөзі д а м ы м а й т ұ р ғ а н д а б а й т а қ қ а з а қ
елінде 
көркем сөз, ауыз 
әдебиеті 
ж а з б а - б а с п а
мәдениеттің, 
әдебиетті ң орнына жүрген.
Ел ді ң тарихы, үл ыл ы- к і ші л і ел басынан өткен уаки- 
ғ ал ар , т ар и хи қ а й р а т к е р л е р т у р а л ы деректер,
о л ар д ан
қ а л ғ а н а қ ы л д ы - а т а л ы сөздер мен өнеге-өс.иеттер — осы- 
л а р д ы ң б а р л ығ ы қ а ғ а з д а емес, х а л ы қ ж а д ы н д а , өлең- 
жыр, аңыз-әңг і ме түрі нде с а қ т а л ғ ан , ел 
ау зы н да өмір 
сүрген. Көп ж а с а ғ а н , көпті 
көрген 
ш е жі р е
ше шендер 
шын м а ғы н ас ы н да , қазіргі тар и хшы , әдебиетші , з а ң ш ы
т. б. ғ а л ы мд а рд ы ң , оқ ы т у шы ұ с т а з д а р д ы ң
міндеттерін, 
қызметтері н а т қ а рғ а н . «Тілге ү ста рып а л ға н шешен би- 
лерді ң жырмен, т а қ п а қп е н айтпайтын 
сөзі 
б ол м ағ ан » 
дейді С. Сейфуллин.
Өнер-білім — өмі рдің сәулесі, бейнесі; қ а з а қ ша руа- 
сының т ү рмыс- салтының, кә шпел і өмірінің өзі ақынд ық -
шешендік, әнші лі к-күйші лі к өнердің өркендеуі не себеп- 
ші, же те к ш і болған.
Көшпелі қ а з а қ ш а р у а л а р ы ал ты ай ж а з ғ а жері от, 
суы мол ж а й ы л ы м қуып кең с а х ар а н ы кезіп, көшіп жү- 
ріп д а л а л ы - т а у л ы , о р ма нд ы - т оғ ай л ы, өзенді-көлді 
жер- 
суының қ а ді р- қ аси еті н же ті к 
білген, ж е р ш і л
болған.

жүктеу/скачать 4,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: