Б. Ж. Рыскалиева тамақтану гигиенасы



Pdf көрінісі
бет48/64
Дата15.11.2023
өлшемі1,26 Mb.
#123553
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   64
Proteus 
тектес 
бактериялар 
тудыратын 
тағамдық 
токсикоинфекциялар

Proteus 
vulgaris 
және 
Proteus 
mirabilis 
микроорганизмдері қоршаған ортада кең таралған сапрофиттік
бактерияларға жатады. Proteus түрлі факторлардың әсеріне төзімді: 30 мин 
бойы 65 °с дейін қыздыруға және ас тұзының жоғары концентрациясына 
(бірнеше тәулік ішінде 17% дейін) шыдайды. Proteus тектес бактериялар 
тамақ өнімдері ластанған кезде тез көбеюге қабілетті (әсіресе бөлме 
температурасында) және ағзаға еніп, тағамдық токсикоинфекцияны 
тудырады. Аурудың негізгі бөлігі жаз мезгілінде тіркеледі. Инкубациялық 
кезең 4-36 сағатты құрайды. Клиникалық көрінісі іштің ауырсынуы, жүрек 
айнуы, құсу, диарея (кейде қан араласқан). Ауру 2-5 күнге созылады. 
Proteus туындаған тамақтан улануды басқаларға қарағанда жиі тудыратын 
тағамдардың ішінде ет өнімдері (тартылған ет, қан және бауыр 
шұжықтары, желе, ет салаттары), балық және көкөніс (әсіресе картоп) 
тағамдары ерекшеленеді. Тамақ өнімдерінде көбейген кезде олардың 
органолептикалық көрсеткіштері өзгермейді. 
Proteus жойылуы 75 
0
С жоғары температураны құрайды. Алдын алу 
шаралары, ең алдымен, тамақ өнімдерін өндіруде санитарлық нормалар 
мен ережелерді (оның ішінде жеке гигиенаны) міндетті түрде сақтауды 
бақылауға бағытталуы керек. 
 Streptococcus 
(энтерококктар) 
тудыратын 
тағамдық 
токсикоинфекциялар.
Тамақ өнімдерінде жиналып, тамақтан улануды 
тудыратын стрептококктар-токсикоинфекциялар антигендік, биохимиялық 
және гемолитикалық сипаттамалардың әртүрлі комбинациялары бар грам-
позитивті бактериялардың көптеген топтарына жатады. Олардың ішінде 
тек А және D топтары ағзаға тамақ арқылы ене алады.
Стрептококктар адамның, жануарлар мен құстардың ішектерінің 
тұрақты микроорганизмдеріне жатады. Олар сыртқы әсерлерге өте жоғары 


101 
төзімділікке ие: олар 85 °C температураға 10 минут төтеп береді, ас 
тұзының концентрациясын 6,5% - ға дейін көтереді, төмен температураға 
төтеп береді. Стрептококктар 10-нан 45 
0
С-қа дейін және рН 4,8- 
9,2 аралығында өсуге қабілетті. 
А тобындағы стрептококктар 1 г өнімде 1000 бірлік мөлшерде 
тамақпен бірге келіп, инкубациялық кезеңі 12-72 сағатты құрайтын өткір 
ауруды тудырады. Клиникалық көрініске жұтқыншақтың тітіркенуі мен 
қызаруы, жұтылу кезіндегі ауырсыну, тонзиллит, ринит, бас ауруы
жоғары қызу, жүрек айну, құсу, кейде бөртпе пайда болады. Симптомдар 
1-3 күнге созылуы мүмкін және әдетте асқынусыз өтеді. D тобының 
стрептококктары 1 г өнімде 10
6
-10
7
микроб жасушалары болған кезде 
жедел тамақтан улануды тудырады. Инкубациялық кезең 2-36 сағатты 
құрайды. Улану белгілері диарея, ішек, безгег, кейде жүрек айнуы мен 
құсу қосылады.
Стрептококктар тез бұзылатын көптеген өнімдерде сақтаудың 
температуралық режимі (10 *С жоғары) дұрыс болмағанда: сүт, балмұздақ, 
жұмыртқа, шұжық, ірімшік, картоп, жұмыртқа және салаттарда, дайын ет 
жартылай фабрикаттарында, желе, пудинг, кремдерде қарқынды көбейе 
алады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   64




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет