Пікір (рецензия)
– бұл әдеби немесе көркем шығарманы немесе ғы-
лыми-зерттеу жұмысын – реферат, мақала, монография, эссе, магистрлік
диссертация, курстық немесе дипломдық жоба т.б. объективті кәсіби тал-
дауға негізделген сыни шолу, сараптамалық қорытынды. Recensio тер-
минінің латын тілінен шыққан түбірлері бар және «бір нәрсені қарастыру,
қайта қарау» дегенді білдіреді, сондықтан рецензенттің негізгі міндеті -
жұмысты, оның артықшылығы мен кемшіліктерін бағалау. Жазу кезінде ең
бастысы - объективтілік, әділдік және бейтараптық[20].
Пікір жазудың болжалды жоспары:
1. Автор туралы мәлімет, тақырып т.б. Мазмұнын қысқаша қайталау
(бір-екі сөйлем).
2. Оқығанды қайталау-ескерту.
3. Сын тұрғысынан талдау: шығарманың формасын, мазмұнын, құры-
лымдық ерекшеліктерін, автор шеберлігі мен баяндау стилін бағалау.
4. Артықшылықтар мен кемшіліктерді оқшаулау.
5. Бүкіл жұмысты дәлелді бағалау.
Егер
ғылыми жұмыс рецензияланатын
болса, онда жоспар келесі
тармақтардан тұруы керек:
1.
Библиографиялық сипаттама – атауы, авторы, оқу орны немесе
жұмысы.
2.
Негізгі бөлім:
тақырыптың өзектілігін және оны ашудың толықтығын бағалау;
мәтінді логикалық құрылым тұрғысынан талдау, мәселенің терең
теориялық зерттелгенін дәлелдейтін дәйексөздер санының жеткіліктілігі;
қолданылатын әдістердің зерттеу мақсатына сәйкестігі;
қойылған міндеттердің орындалу дәрежесі және мақсатқа жету.
3.
Артықшылықтары мен кемшіліктері.
4.
Жұмыстың ғылыми-практикалық құндылығы.
36
5.
МЕМСТ жобалау стандарттарына немесе әдістемелік ұсыныстарға
сәйкестігі, сауаттылығы.
6.
Ұсыныстар: қорытынды баға бойынша–курстық жұмыстарға, бақы-
лауға немесе дипломдарға, рефераттарға және т.б.; жариялау мүмкіндігі
туралы–мақалалар, тезистер, баяндамалар және т.б. үшін; ғылыми дәреже
беру туралы–кандидаттық және докторлық диссертациялар үшін.
7.
Рецензент туралы мәліметтер: аты-жөні, лауазымы, ғылыми атағы,
жұмыс орны [20].
Пікір жазу кезінде тілдік клишелерді–мәтіннің осы түріне тән жиі
қолданылатын сөз тіркестерін пайдалануға болады.
Бітіру біліктілік жұмысының тақырыбы ...
Дипломдық жоба аяқталды ... тақырыбы бойынша ...
Тақырыптың өзектілігі назар аударады ...
Ұсынылған теорияның маңыздылығы ...
Мәселе егжей-тегжейлі сипатталған ...
Практикалық материал көрсетеді ...
Теориялық деректерді мұқият талдау бізге ...
... туралы өз көзқарасымды нақты дәлелдей алдым ...
Көп көңіл бөлінеді…
Маңызды факт ретінде атап өтуге болады ...
… қорытындыларды тексеру қажеттілігін атап өтеді…
Дипломдық жұмыста талқыланған мәселелер өзекті, себебі ...
Тақырыптың маңыздылығы дәлелденді ...
... тарауда ... қарастырылады.
Теориялық тарау .... зерттеуге арналған.
... бөлімінде ... практикалық аспектілерін ашады және талдайды ...
Материал ... көмегімен ұсынылған.
Автор келесі теорияларды талдаған...
… келесі мәселелерді анықтады…
… практикалық ұсыныстар әзірлеп, оларды…
Біз пікір бөлісеміз...
Біз автормен келісеміз...
... туралы мәлімдемені сөзсіз қабылдау мүмкін емес.
Ол үшін дәлел кемшіліктер атап өткен жөн ...
Айта кету керек, ... саласында өзін кәсіби маман ретінде көрсетті ...
… нәтижелер бойынша өз пікірін тұжырымдау қабілетін көрсетті…
Айырықша ерекшелігі –…
Жобада тақырып бойынша зерттеу деңгейіне аз әсер ететін шағын ес-
кертулер бар.
Кемшілікті саладағы толық емес зерттеулер деп санауға болады ...
Дипломдық жоба талаптарға сай, қорғауға ұсынылған, бағалауға
лайық ...
37
Қорытындылар көпжақты талдау нәтижелері негізінде тұжырым-
далған...
... туралы қорытындылар ерекше қызығушылық тудырады.
Мәселеге мүлдем жаңа көзқарас ұсынылады ...
Бастапқы тұжырымдаманы көрсетті ...
...көбірек өңдеу қажет, себебі...
Кітап ... оқырмандарға ұсынылады, себебі ...
… үшін де пайдалы… және…[20].
Достарыңызбен бөлісу: |