Бағдарламасы мазмұнының құрамдас бөлігі ретінде «Гендерлік лингвистика»

1.What does gender linguistics research?

2.In which directions is researched the relation between gender and language?

3.Which methods are used in gender researches?

1.Воронина О.А. Теоретико­методологические основы гендерных исследований // Теория и методология гендерных исследований: Курс лекций / Под общ.ред. О.А.Ворониной. ­ М.: МЦГИ­МВШСЭН­МФФ, 2001. ­ С. 13­95.

2.Городникова М.В. Гендер в коммуникативной интеракции // Гендер: язык, культура, коммуникация: доклады второй международной конференции. ­ М., 2003. ­ С. 70­77.

3.ГорошкоЕ.И. Интегративная модель свободного ассоциативного эксперимента (Монография). ­ М.: Харьков: Ра­Каравелла, 2001.

4.Йокояма О.Т. Языковые модели половых различий в языке русских детей младшего возраста // Социолингвис­тические проблемы в разных регионах мира: материалы междуна­родной конференции. ­ М., 1996. - С. 191­195.

5.Каменская О.Л. Гендергетика − междисциплинарная наука // Гендер: язык, культура, коммуникация: Доклады Второй Международной конференции. ­ М., 2002. ­ С. 62­63.

6.Кирилина А.В. Гендер: лингвистические аспекты. ­ М.: Институт социологии РАН, 1999.
6.Дәріс

Тақырыбы: Features of the development of gender direction of the Kazakh linguistics

Сағатсаны: 1

Тақырыптыңнегізгісұрақтары/ жоспары:

1.Gender perspective ethnographic conception of Kazakh language.

2.Gender aspect of the Kazakh language, its gender linguistic perspectives.

Дәрістезисі

In linguistics the gender direction did not appear immediately, signs of Kazakh gender linguistics appeared in the first half of the twentieth century. In formation of Kazakh gender direction scientific heritage of Ahmet Baitursynov and Kudaibergen Zhubanov have their own place.

In A.Baitursynov’s works there were not described gender namings, he researched male and female gender specific language features, namely, “ғұрып”, “қалып”. Including opinions about “жар-жар, беташар, жоқтау, бата (ғұрыпсөзі), бесікжыры (қалыпсөзі)” were researched by the gender point of view. Opinions about the gender perspective are approved. According to scholarly research, one group of traditional songs (бесікжырыменжоқтау) are performed by only women and others (беташар, бата) by men. For example, “жоқтау - to bewail the dead person”. “Жоқтау” is often referred to the famous people. The deceased person's daughter of the deceased or wife or daughter-in-law mentions deceased person's deeds, the tragic words of bliss in the song. Бата (blessing) is the word spoken when someone expresses his gratitude. Blessings are given by elders, after eating “бешбармақ” [Baitursynov 1991, pp. 428-433].

Some of old trends between men and women language are used nowadays under the influence of social, economic and religious factors, traditions. They are reflected to language system. Gender units, signs were written on the researches of anthropologists, ethnographers of the eighteenth century, nineteenth century, twentieth century in the works of K.Zhubanov.

B. Hassanuly was the first researcher who found gender linguistic ideas in works of K. Zhubanov, in his work “general linguistics” conceptions man and woman's language were firmly established. There are a few scientists who focused on it [1992, p.74] , the specialities of women language by gender perspective were researched in the works of K.Zhubanov [2005, pp.18-23].

Бекітусұрақтары

1.Explain the formation and development specialties of the gender direction in kazakh linguistics

2.Say about gender factors in scientific, scientific and ethnographic works of Kazakh educators, intellectuals Sh.Ualikhanov, Y.Altynsarin.

3.Analyze gender linguistic deductions in A.Baitursynuly and K. Zhubanov scientific heritage.

4.Determine the current level of development of the gender of the Kazakh linguistics.
Әдебиет:

1.АлтынсаринЫ. Таңдамалышығармалар / Құрастырып, баспағадайындағанБ.С.Сүлейменов. ­Алматы: ҚазақССРҒылымАкадемиясыныңбаспасы, 1955.

2.АлтынсаринЫ. Таңдамалыпедагогикалықмұралары. ­Алматы: Рауан, 1991.

3.АхметовӘ. Түркітілдеріндегітабуменэвфемизмдер.­Алматы: Ғылым, 1995.

4.БайтұрсыновА. Ақжол: Өлеңдерментәржімелер, публ. мақалаларжәнеәдебизерттеу / ҚұрастырғанР. Нұрғалиев. ­Алматы: Жалын, 1991.

5.ЖұбановҚ. Қазақтіліжөніндегізерттеулер.­Алматы: Ғылым, 1999.

6.ХасанұлыБ. Анатілі − атамұра (Қазақтілініңжержүзітілдеріжүйесіндегіалатынорны). ­Алматы: Жазушы, 1992.

7.ХасанұлыБ. Қыздыңсөйлеуәдебі − анатілініңажары // "Қазаққызы: өткені, бүгіні, ертеңі: халықаралықғылыми­практикалықконференцияматериалдары. ­Алматы, 2003. ­ 1­том. ­ 98­107­б.

8.ХасанұлыБ. Қазақтілбіліміндегендерлікбағыттықалыптастырудыңөзектімәселелері // Психолингвистикажәнеәлеуметтіктілбілімі: қазіргікүйіжәнеболашағы: Халықаралықконференцияматериалдары. ­Алматы, 2003. ­ 284­288 бб.
7.Дәріс

Тақырыбы: Typology of gender asymmetry in language

Сағатсаны: 1

Тақырыптыңнегізгісұрақтары/ жоспары:

1.Gender assymetry

2. Androcentrity in language

3.Ethnocultural specialties

Gender (gender system) within the framework of the social norms of the time changes, has different look in every society, but at what stage gender asymmetry is preserved. For example, the “man”, masculine signs are positive, understood as a matter of priority, “feminine” signs are understood as the second, as subject. The structural nature of gender is also comparable to this opposite.