1963 жылы Македонияның Скопье қаласында ✔ 1988 жылы Арменияның Спитак қаласында ✔ 1999 жылы Түркияның Измир қаласында ✔ 2004 жылы Оңтүстік-шығыс-Азияның Малайя архипелагында болды Жер сілкінуді өлшейтін құрал: Сейсмограф Жер сілкінудің күші 12 балдық Рихтер шкаламен өлшенеді Жер шарында екі үлкен сейсмикалық белдеу таралған.Олар: 1. Тынық мұхит (80%) (Камчатка түбегі, Куриль аралдары, Сахалин аралы, Жапон және Филиппин теңізі, Жаңа Зеландия аралы, Оңтүстік және Солтүстік Америка жағалауы) 2. Жерорта теңіз-Гималай(15%) (Португалия жағалауындағы Жасыл мүйіс аралынан бастан шығысында Жаңа Гвения аралына дейін 15 мың км) Шығыс-Африкалық сейсмикалық белдеуі Қызыл теңіздің солтүстігінен бастап, оңтүстігіндегі Замбези өзеніне дейінгі аралықта Ұлы Шығыс Африка тектоникалық жарығы) Орта-Азиялық сейсмикалық белдеу Тянь - Шань таулы жүйесі, Моңғол Алтайы, Хангай таулы үстірті, Байкал маңы және сырты таулары, Кунь-Лунь, Нань-Шань жоталары) Жер шарында 1000-ға тарта сейсмикалық стансалар бар Цунами (жапонша үдемелі толқын): Теңіз жағалауында жер сілкінісі кезінде болатын апатты толқындар(400-800км/сағ)
Жанартау: көмейінен ыстық газ, бу, күл, тас т,б тау жыныстары атқылап тұратын және жер бетіне лава тасып төгілетін конус формалы тау. Жанартаудың құрылысы: 1.Кратер 2.Көмей 3.Магма ошағы Кратер грекше тостаған деген мағына береді Жер шарында 800-ден астам жанартау бар Ежелгі Рим қалалары Помпей мен Геркуланумның жанындағы жанартау: Везувий Сөнген жанартаулар: Казбек, Эльбрус (Кавказ тауында)
