Бағдарламасы «Педагогикалық психология»

Өткен жүз жылдықтың 30-шы жылдары Л.С.Выготский жаңа оқудың концептуалды ұстанымын қалыптастырды: «Оқу дамудың соңынан жүрмейді, оны соңынан ертеді». Егер бұл жағдайдың бірінші бөлімі психикалық даму мен оқудың жағдайын ұйғарса, екішісі - сұраққа жауап беруді, қандай психолгиялық механизмдерді,оқудың осындай рөлін қамтамасыз етуді ұйғарады. Сонымен қатар Л.С.Выготский бала дамуы «... ішкі мінезі бар, бұл жалғыз процесс ретінде, таным ықпалы мен оқу екеуі бір арнаға бірігеді» деп ескереді [46, с.286]. Л.С.Выготскийдің,Д.Б.Элькониннің,В.В.Давыдовтың зертеулері отандық дамыта оқудың тұжырымдамаларының негізін қалады,баланы әлемге тбелсенді тартудың төрт ипотасиясын көрсетті: .... табиғат әлеміне ену, адамзат мәдениетінің әлемі, басқа белгілілердің әлемі, сонымен қатар бала ойының дамуы [169].

Қазіргі уақытта дамыта оқытудың екі негізгі бағыты жасалған: В.В.Давыдов пен Л.В.Занковтың. Егер біріншісі Л.С.Выготскийдің, Д.Б.Элькониннің, А.Н.Леонтьевтің жағдайларына негізделеді, екіншісі барлық психологиялық,педагогикалық Л.В.Занковтың қайта жасап шығарған шығармашылығы және сыни ойлауының жетістіктері.Сонымен қатар, Л.В.Занков бұл тәжірибені өзінің зерттеу жұмысын аяқтағанда да скептикалық тұрғыдан бағалады.Ол педагогика мен психология жетістігіне сүйену мүмкіндігі өткен кезеңмен салыстырғанда еш кеңіген жоқ деп санады.
Занков жүйесімен дамыта оқыту

Л.В.Занков оқушыларды интенсивті дамыту мақсатын қойып, өз көзқарасы бойынша сыни тұрғыдан бағалайды,оқу материалын жеңілдетуді, оны қайталап оқуды және баяу қарқынын ақтамайды[72]. Дәл осы уақытта оқу материалының өзін Л.В.Занков «теориялық білімдердің тапшылығын,олардың шала-шарпы мінезімен,дағдыларды қалыптастыруға бағыныштылығы» сипатталады. Дамыта оқыту,Л.В.Занков бойынша оқудың осындай кемшіліктерін жоюға бағытталған. Жазылған дамыта оқытудың зерттеулерінде , Л.В.Занков келесі ұстанымдарды жасады:

- қиындықтың жоғары деңгейіндегі оқу ұстанымы. Оның жүзеге асыруы қиындық мөлшерін сақтауға, кедергілерден өту,оқып жатқан құбылыстардың өзара байланысы мен жүйесін сақтау; - теориялық білімнің жетекші рөлінің ұстанымы, түсінік,қатынас, оқу пәндері арасындағы байланыстар, және маңызы аз емес пәндердегі дағдыны қайта орындау;

- танымдық ұстанымы оқушылада өзін оқыту. Оқу рефлесияның дамуына,оқуда өзін субьект ретінде сезінуге бағытталған;

- барлық оқушыларды дамыту жұмысы ұстанымы; Оған сәйкес, жеке ерекшеліктері ескерілуі керек, бірақ оқу барлығын дамыту керек, немесе «даму оқудың жалғасы» (бұл үрдістің мазмұны білім үрдісін гуманизациялаумен байланысты болуы мүмкін)

Л.В.Занков жүйесінің ерекше белгілері болып: оқушылардың жоғары дамуына бағыттау(бұл жүйенің негізгі сипаттамасы); оқу жүргізілетін қиындықтың жоғары кезеңі; оқу материалын жылдам өту қарқыны, теориялық білімнің шұғыл көтерілуі.Берілген оқу жүйесі оқушының эмоциональды жағын, ойын дамытады, оқығанның негізгі мазмұнын ортақ ойды түсініп қорытып шығаруды дамытады.

И.И.Аргинскаяның, Н.Я.Дмитриеваның, А.В.Полякованың, З.И.Романовская және т.б жұмыстарында « Л.В.Занков жүйесімен оқытамыз» (1991), оқудың толықтай жүйесі келтірілген, Л.В.Занков ұстанымдарына негізделген.Сонымен қатар оқудың басында, мысалы, бастауыш сыныптарда оқуға үйретуде, «толықтай эмоциональды-эстетикалық мазасыздану» болуы тиіс деп ескеріледі. Жасаушы бейненің толықтығы, қабылдау толықтығы, мәтінді толықтай түсіну негізі және пәндерді меңгеруді тереңдетуді қалыптастыру.