Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
Фазалық кереғарлы (контраст) әдісі
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
Ремизов А.Н. Медициналық және биологиялық физика (1)
| Фазалық кереғарлы (контраст) әдісі
Мөлдір объектіден өтетін жарық толкынның карқындылығы көп өзгер- мейді, ал оның калындығы мен сыну көрсеткішіне тәуелді фаза шамасы өз- геріске үшырайды. Осы мағынада мөлдір объектілерді фазаландырушы деп атайды. Биологиялык зерттеулерде мүндай нысандарды сырлайды (түрленді- реді), бірак оның касиеті мен өміршендігі өзгеруі мүмкін. Фаз&тандырушы нысандардың бөлшектерін бакылау үшін Ф. Цернике фа- залык кереғарлы (контраст) әдісін ұсынды. Айталык нысан сыну көрсеткіші п біртекті мөлдір ортадан 1 тұрсын. онын ішінде сыну көрсеткіші п { мөлдір 403 косылыс 2 болсын (26.25-сурет). Жазык параллель жарык шоғыры нысанаға түскенде оның бір бөлігі объект арқылы және L линза аркылы өтіп Ғфокалды- жазыктың кішкентай Ф аумағына фокусталады, ал екінші бөлігі біртексіз ор- тада дифракцияланады да линзадан өтіп / жазығының А нүктесіне жиналады. Жарык тербелісінің фазалык кұрамы / жазыктыкта каркындылык фаза координатасы бойынша 26.26-суретте кескінделген. 1 кисык нысана аркылы дифракциясыз өткен түзу жарыкка сәйкес, 2 — кисық нысанадан дифракция- лантан жарыккасәйкес келеді. Егер п ] >п2 болса, ондабұл кисыкфазабойынша ығысады, ол суретте көрсетілген. Оның біреуі (1) нысана аркылы дифракция сыз, ал екіншісі (3) л, сыну көрсеткіші барбактериядан дифракцияланып өтеді. 3 кисықты 2 кисыктың ординатасынан 1 кисыктың ординатасын алу арқылы графиктітүрдетабуғаболады. Көз/жазыктыкта (26.25-суретті караңыз) 1 және 2 толқынды ажырата алмайды, себебі олардың каркындылыктары бірдей, ал фаза айырымын көз байкамайды. Фазалык рельефті амплитудалыкка түр- лендіру кажет. 26.26-суретінен көріп тұрғанымыздай 3 толкын 1 толкынға карағанда я/2-ге жуық ығыскан, ол оптикалык жол айырымының Х/4 мәніне сәйкес ке- леді. Егер 1 толқынның фазасын я/2-ге өзгертсек, онда 1 және 3 толкын бір фазалы (26.27, а-сурет) немесе карсы фазалы (26.27, б-сурет) күйде болады. 2 кисыкты 1 және 3 кисыктыңординаталарының косындысы ретінде графикті түрде табамыз. Бүл жағдайда суреттен көріп тұрғанымыздай 1 және 2 толкын каркынды лык бойынша (амплитуда бойынша) ажыратылып тұр, сондыктан көз біртекті жарык ортада бактерияны коре алады. 1 толкын Ғ жазыктығынла кішкентай ауданнан өткендіктен, ол жерге кішкентай дөңгелек Ф пластина койып, тол- кыннын фазасын озгертуге болады. Кейде фазалы пластинаны 1 толкынды жұ- татын материалдан жасайды, бұл кезде 1 жэне 2 толкын арасындаты амплитуда айырымы үлкен болғандыктан, бактерия контрасты жотары болады. Фазалы- контраст кұрылымдар (пластиналар, конденсорлар) көбінесе микроскопка ко- сымша кұрылым ретінде колданылады. жүктеу/скачать 28,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|