Байжанова А. Н. «Фотограмметрия және қашықтан аймақтау» пәні бойынша практикалық сабақтарға арналған әдістемелік нұсқау Шымкент, 2021
Практикалық сабақ 1. Сызықтық перспектива
жүктеу/скачать 0,72 Mb.
|
| Практикалық сабақ 1. Сызықтық перспектива
Е жазықтығында А, В және К нүтелері және олардың координаталары X және Ү берілген делік. КВ түзуінің және А нүктесінің перспективасын табу қажет. КВ түзуінің перспективасын тұрғызу үшін Wj кескіндеу жазықтығын қолданайық (1-сурет). Бұл жазықтық КВ сызығы бойымен Е жазықтығын қиып өтеді, ал ТТ перспективасының осі Һ нүктесінде қиады. Е ' жазықтығы Е жазықтығына параллель болғандықтан Wj жазықтығын Sij сызығымен қиып өтеді, ал ол сызық КВ сызығына параллель. В жэне К нүктелерінің перспективасын табу үшін SB және SK кескіндеу сәулелерін жүргіземіз. Сәуленің қиылысқан жерлері суретте в және к нүктелері болып белгіленеді және олар В және К нүктелерінің перспективасы болып саналады. А нүктесінің перспективасын табу үшін S және А нүктелері арқылы өтетін және Е жазықтығын белгілі бір бұрышпен (мысалы, ф) қиып өтетін жазықтық жүргіземіз. SA кескіндеу сәулесі І3І3 сызығымен суреттегі А нүктесінің перспективасын анықтайды. ААо тік сызығының перспективасын алу 2-суретте көрсетілгендей. Зат жазықтығынан жоғары жатқан А нүктесі ХА> ҮА) ZA координаталарымен берілген делік. АА0 тік сызығының перспективасы қосымша кескіндеу жазықтығын қолдану арқылы табылады. А нүктесінің перспективасын табу үшін S және А нүктелері арқылы өтетін және Е жазықтығын белгілі бір бұрышпен (мысалы, ф) қиып өтетін жазықтық жүргіземіз. SA кескіндеу сәулесі 13і3 сызығымен суреттегі А нүктесінің перспективасын анықтайды. 1-сурет. АА0 тіксызығыныңперспективасыналу 2-суретте көрсетілгендей. ЗатжазықтығынанжоғарыжатқанАнүктесіХд, Үд, Zaкоординаталарыменберілгенделік. ААотіксызығыныңперспективасықосымшакескіндеужазықтығынқолдануарқылытабылады. 2-сурет. Бұндайесептішешуүшін S арқылыкескіндеужазықтығынжәне АА0 тіксызығынжүргіземіз. Бұлжазықтықтік, солсебепті SN тіксызығы осы жазықтықтажатады. Кескіндеужазықтығызатжазықтығын Е A qNсызығыбойыменқыйыпөтеді, ал нақты горизонт жазықтығыоған параллель Sijсызығыбойыменқыйыпөтеді. Бұндайқұрастырудыңнәтижесіндесуретжазықтығында Р қыймажазықтығыныңнүктелерінбереді. SA және SA0 кескіндеусәулелерініңIjijқимаізіменқыйылысунүктелерісуреттегіАжәне А0нүктелерінің перспектива орнынанықтайды. БұндайесептішешудіңдұрыстығынIjijтүзуініңсуреттегінүктесіарқылыөтуіменбақылайды. Осылайша ВВ0 сызығыныңперспективасыалынуымүмкін. Кеңістіктегітіксызықшектелгенболса, ондаоныңперспективасыміндеттітүрде надир нүктесінебағыталады. Егерсуреткетүсірудежербетініңбедеріболса, ондажербетініңбарлықнүктелеріқосымшажылжуалады. Көлемдіксызбадасызықтық перспектива есептеріншешудекейбірыңғайсыздықпайдаболады. Солсебептінүктеніңжәнесызықтыңперспективасынзатжазықтығындакөлемдікемес, жазықсызбасынтүрғызады. Бұндайсызбаны эпюр дейді. Е жазығындағы АВ түзуіменКнүктесіберілгенделік. К нүктесімен АВ сызығының Р позитивтіксуреттегіорнынанықтаукерек (3-сурет). Бұндайесептердішешуүшін S нүктесіарқылыөтетінкескіндеужазығынқолданайық. Бұндай жазықтық АВ кесіндісінің кескінін салу кезінде ТТ осін қиып өтеді. 24 11 және P суретінде жатқандықтан ол Ijij сызығымен қиып өтеді. SA және SB кескіндеу сәулелері АВ кесіндісінің а және в ұштарын анықтайды. К нүктесінің перспективасын анықтау үшін екі кескіндеу жазықтарының көмегімен жүргізеді. Перспективаны кескіндеу сәулелерінсіз де анықтауға болады. Мысалы, зат жазықтығында негізгі вертикаль кескініне жақын орналасқан К нүктесі берілген. К нүктесінің перспективасын екі кескіндеу жазықтықтары арқылы табуға болады. 3-суретте көрсетілгендей кескіндеу жазықтықтарының іздері Е жазығында К12 және Кіз болады. Нақты горизонт жазықтығы Е' бүндай жағдайда Si] және Si2 сызығы бойымен қыйып өтеді. Біздің мысалымызда К12 сызығын АВ кесіндісіне параллель етіп сызғанымыз ij нүктесін А және В нүктелерінің перспективасын анықтауда пайдалану үшін. Р суреті бұндай түсіруде 12іі және 13і2 сызықтары бойымен өтеді және К нүктесінің перспективасын к анықтайды. к нүктесін SK кескіндеу сәулесінің бойында жатуымен бақылайды. 3-сурет. Сәйкестендіру: Нүкте мен сызықтың эпюрдегі кескіні. (2) Нүкте және сызық перспективасы. (3) Тіксызықтыңперспективасы.(1) Бақылау сұрақтары: Перспектива дегеніміз не? Түзуінің перспективасын қалай табамыз? Эпюр дегеніміз не? Қандай жағдайда нүктенің және сызықтың перспективасын зат жазықтығында көлемдік емес, жазық сызбасын түрғызады. жүктеу/скачать 0,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|