Байжанова А. Н. «Фотограмметрия және қашықтан аймақтау» пәні бойынша практикалық сабақтарға арналған әдістемелік нұсқау Шымкент, 2021
Практикалық сабақ 2. Аэросуреттің геометриялық талдауы
жүктеу/скачать 0,72 Mb.
|
| Практикалық сабақ 2. Аэросуреттің геометриялық талдауы
Суреттердің геометриялық қасиеттерін оқу кезінде және оларды өлшеу мақсатында қолдануда бағдарлау әлементтерін білу қажет. Ол үшін жер бетінде және суретте координаталар жүйелерін тандайды және олардың арасындағы байланысты анықтайды. Суретте көбінесе тік бұрышты координаталар жүйесі қолданылады, оның бастапқы нүктесі суреттің негізгі нүктесінде о жатады. хх абсцисса осіне негізгі нүкте о және 2 метка арқылы өтетін (4- сурет) сызықты қабылдайды, ал уу ординатаға хх осіне перпендикуляр және негізгі нүкте о арқылы өтетін сызықты қабылдайды. Іс жүзінде координаталардың бастапқы нүктесіне о ' қабылданады, ал о ' пен о нүктелерінің арасы өте жақын болғандықтан (0.01-0.03 мм) ол нүктелерді бір деп санайды. Жоғарғы дәлдікті стереометриялық тәсілдермен суреттерді өңдеу кезінде негізгі о нүктенің о' нүктесінен ауытқуына байланысты өлшенген координаталарға жөндеу енгізеді. Тік бұрыпггы жазық оху координаталар жүйесінен басқа тік бүрьппты кеңістік координаталар жүйесі SXjYjZ кеңінен қолданылады. Координатаның бастапқы нүктесі S кескіндеу ортасында жатады. 4-сурет. Суреттің координата жүйесі. Кеңістіктегі SXjYjZ координата жүйесін фотограмметриялыц деп атайды. Бүл жүйеде координатаның бастапқы нүктесі S кескіндеу ортасында жатады. SXjYjZ координата жүйесі тік бұрышты жазық оху координаталар жүйесімен аналитикалы байланысқан. Бұл жүйеде, әдетте абсцисса осі маршрут бағытымен орналасады. Аэросурет материалдарын өндеу кезінде фотограмметриялық жүйе тік бүрышты координаталар жүйесімен байланысты болуы керек. Жер бетінде координаталар жүйелері әр түрлі болуы мүмкін. Бүндай жүйелер, мысалы Гаусс координата жүйесі (үш немесе алты градусты зоналар), Балтикалық немесе шартты биіктік жүйесі, геоцентрлік, астрономиялық жэне т.б. 5-сурет. Суреттің сыртқы бағдарлау элементтерінің бірінші жүйесі. Аэро және ғарыштық фототүсіріс материалдарын өңдеу кезінде фотограмметриялық координата жүйесі геодезиялық координата жүйесімен аналитикалық байланыста болуы керек. Сол себепті әр түрлі жүйелерді пайдалану жүмыс мақсатына қарай геодезиялық жүйеден фотограмметриялық жүйеге өту немесе керісінше болғанда есептеу жұмыстарын жүргізеді. Горизонталь сурет деп сыртқы бұрыштың бағдарлау элементтері және со нөлге тең болған суретті айтады. Суретте горизонталь сурет пен суреттің негізгі нүктесі 0 және кескіндеу центрі S арқылы өтетін вертикаль жазықтық қимасы көрсетілген. Бастапқы жазықтыққа Е горизонталь жазықтығын қабылдаған. Е жазықтығы S нүктесінен суретке түсіру биіктігіне тең қашықтықта жатыр. Суреттегі жер бедеріне байланысты жылжуды 8к деп белгілеп, мынадай формуламен анықтайды: бұл жерде г -суреттің негізгі нүктесінен А нүктесінің көрінісіне дейінгі ұзындық, г0 - бүл да сондай А нүктесінің Е жазықтығына түсірген кескінге дейінгі көрініс ұзындығы. 8һа шамасы SaO және SAO] үшбұрыштарьшың ұқсастығьшан табылады. Бақылау сұрақтары: Сызыцтыц перспектива есептерін шешу кезінде кецістік сызбага цараганда жазыц сызбада шешу ыңгайлы. Неліктен? Суреттіц іиікі багдарлау элементтерінің цызметі цандай? Багдарлау элементтерін цалай аныцтайды? Суреттің сыртцы багдарлау элементтерініц цызметі цандай? Сыртцы багдарлау элементтерін цалай аныцтайды? Горизонталь сурет деп цандай суретті айтады және оның масштабы цалай аныцталады? Көлбеу суретте багыттардың бурмалануы жэне көрініс масштабының өзгеруі неге байланысты болады? жүктеу/скачать 0,72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|