Оқушы тұлғасының дара ерекшеліктеріне сипаттама
Адам дамуында жалпы және ерекше белгілер анықталады. Жалпы белгілер белгілі бір жастағы адамдарға тән, ерекше белгілер жеке адамдарға тән болып келеді. Адамдағы ерекшелікті дара ерекшелік (индивидуальды), дара ерекшеліктері анық көрінетін тұлғаны – даралық (индивидуальность) деп атайды. Даралық тұлға оны басқа адамдардан ерекшелендіретін интеллектуалдық, ерік-жігерлік, моральдық, әлеуметтік қасиеттерімен сипатталады. Әр адам - өз даралығы тұрғысынан алғанда қайталанбас, жалғыз.
Даралық дара ерекшеліктерден көрінеді. Дара ерекшеліктерге сезінудің, қабылдаудың, ойлаудың, естің, сананың өзіндік ерекшеліктері, қызығушылықтардың, қабілеттердің, темпераменттің, мінез-құлықтың ерекшеліктері жатады. Дара ерекшеліктер тұлға дамуына әсер етеді.
Тәрбие мен оқытуда дара ерекшеліктер есепке алынуы керек пе деген сұраққа педагогтар екі жақты жауап береді: біреулері балалардың арасындағы айырмашылық, ерекшеліктер есепке алынбауы керек, барлығына бірдей ықпал жүргізілуі керек десе, екіншілері оған кері позицияда тұр, яғни тәрбие мен оқыту даралық ерекшеліктерге барынша сүйену керек дейді. Даралық ықпал педагогиканың маңызды принципі ретінде адам тұлғасының ерекшеліктері мен өмір шарттарын терең білуге негізделген оның дамуын басқаруға бағытталады. Даралық ықпал педагогикасы тәрбие және оқытудың негізгі мақсаттары мен мазмұнын жеке оқушыға ыңғайлау деген сөз емес, бұл – жобаланған деңгейді қамтамасыз ету үшін педагогикалық әсер ету формалары мен әдістерін даралық ерекшеліктерге ыңғайлау. Даралық ықпал танымдық күштердің, белсенділіктің, қабілеттер мен дарындылықтың дамуына жағымды жағдай туғызады. Даралық ықпал әсіресе «қиын» балалар мен нашар оқитын оқушылар үшін, сол сияқты даму жағынан артта қалған балалар үшін өте қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |
