Баланың психикалық дамуының кезеңдерге жіктелуі
дамудың әлеуметтік жағдайы
жүктеу/скачать 35,49 Kb.
|
Лекция 5. Жастық ж е дифф.псих.
| дамудың әлеуметтік жағдайы: бұл бала қоғамға енетін қарым-қатынас жүйесі. Қоғамдық қарым-қатынастар жүйесінде баланың бағдарлануы, оның қоғамдық өмірдің салаларына кіруі;
белгілі кезеңдегі қызметтің жетекші түрі. Мәселен, мектепке дейінгі жас ерекшелігі, ең алдымен, ойын ойнау қызметін көрсетеді, оның барысында бала өз іс-әрекетінің еріксіздігін, этикалық нормалармен реттелуін дамытады; ерте мектеп жасына баланың ауызша-логикалық және ақылға қонымды ойлау дамуына ықпал ететін оқу қызметі тән. Сонымен бірге, қызмет түрін ғана емес, тиісті жастағы қызметтің құрылымын да қарастыру; жастың негізгі жаңа ілімдері: дамудың жаңа жетістіктерінің әлеуметтік жағдайдың қаншалықты дамып келе жатқанын және оны «дағдарысқа» әкелетінін көрсету маңызды; дағдарыс– қалыпты емес, «ауытқушылық» құбылысы, дұрыс емес тәрбиенің нәтижесі. Дағдарыстардың бір қалыпты кезеңдерден ерекшелігі, ұзаққа созылмайды, бірнеше ай болуы мүмкін. Осы қысқа, бірақ буырқанды сатыда баланың дамуында көп қасиеттер тез өзгереді. Осы уақытта даму апаттық сипатқа ие болуы мүмкін. Бала дамуындағы кезеңділіктің заңын ескере отырып, Д.Б. Эльконин даму дағдарыстарының мазмұнын жаңа жолдармен түсіндіреді: 3 жас және 11 жас – қарым-қатынас дағдарысы, содан кейін адами қарым-қатынастарға бағдарлау; 1 жас, 7 жас – дүние жүзіндегі заттарға бағдарлайтын дүниетанымдық дағдарыстар. Л. И. Божовичтің жеке тұлғаны дамыту теориясын талдай отырып, Е. Н. Сапогова Л. И. Божовичтің теориясы дамудың әлеуметтік жағдайына және тұлғалық жаңа ілімдеріне негізделеді деп атап көрсетті. Дамудың әлеуметтік жағдайында ол ішкі даму үрдістерін және оларды қамтамасыз ететін сыртқы жағдайларды анықтайды. Тұлғалық жаңа ілімдерде орталық жаңа ілімдерді және қажеттіліктерді анықтайды. Л. И. Божович Л. С. Выготскийдің артынан жас дағдарыстар желісін қалыптастырады: жаңа туған нәрестелер, 1 жас, 3 жас, 7 жас және жасөспірімдік жас. Даму кезеңдеріне бөліну келесідей: жүктеу/скачать 35,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|