6.5 сурет. Кәсіпорынның қолайсыз өлшемінен туған артық шығындар
Өндіріспен шұғылданған адамдар өндірісті қуаты мен тиімділік туралы әңгіменің қызығына түсіп кетеді, басшыны копанияның ұзақ мерзімді қуатын шектен ұлғайтуға сендіреді. Өндіріске қатысты оптималды ұзақ мерзімді шешімдер инженерлер мен маркетинг мамандарының үйлестірген ынтымақтыстығын талап етеді.
Өнімділік қисық сызығы. Өнімділік қисық сызығы – ол еңбекақсына жұмсалған шығын мен өнімнің қосымша бірлігі арасындағы байланысты көрсететін сызық. Оның теріс еңкіш болуы өнімнің бір данасына кететін қосымша шығыны шығару деңгейі өскенде төмендейтінін көрсетеді, өйткені жұмыскерлер өзінің жұмыс істеу дағдыларын жақсарта түседі. Осы жақсарту көзінің арқасында шығындарды төмендетуді өнімділіктің қисық сызығының эффекті деп атайды.
Өнімділіктің қисық сызығы өнім шығаруының әр екі есе өсу кезінде еңбекақысына қосымша жұмсалатын шығынның пайыздық төмендеуімен өлшенеді.
6.6 кестеде 80%-дық өнімділік қисық сызығының мәліметтері берәлген. Әр жолы өнімді шығару екі есе өссе, қосымша өнімді өндіру шығындары болып өткен деңгейден 80%-ға дейін (яғни 20%-ға) төмендейді.
Кестеде көрсетілгендей, бірінші бірлік $100 мың тұрады; екінші бірліктің құны осы соманың 80% құрайды, немесе $80 мың; төртінші бірліктің құны осы соманың 80% құрайды, яғни $64 мың, және с.с. Пайыздық азаю жұмысуақытына қатысты. Алайда, белгілі еңбекақы өлшемінде (берілген жағдайда – $ l0/сағатына) еңбекақысына жұмсалған шығындар сол пайыздық қатынаста төмендейді. 6.5 кестедегі жағдай 6. 6 суретінде бейнеленген.
6.6 кесте. Өнімділік қисық сызығының сандық мысалы
Бірлік саны
|
Еңбектің дара сағаттары
|
Жиынтық жұмыс сағаты
|
Жиынтық орташа жұмыс уақыты
|
Еңбекақына жұмсалған үлестік шығын, $
|
Жиынтық орташа еңбекақына жұмсалған шығын, $
|
1
|
10000
|
10000,0
|
10000
|
100000
|
100000
|
2
|
8000
|
18000,0
|
9000
|
80000
|
90000
|
4
|
6400
|
31421,0
|
7855,3
|
64000
|
78553
|
8
|
5120
|
53459.1
|
6682,4
|
51200
|
56824
|
16
|
4096
|
89201,4
|
5575,1
|
40960
|
55751
|
32
|
3276,8
|
146786,2
|
4587,1
|
32768
|
45871
|
64
|
2621,4
|
239245,3
|
3738,2
|
26214
|
37382
|
128
|
2097,2
|
387439,5
|
3026,9
|
20972
|
30269
|
256
|
1677,7
|
624731,8
|
2404,6
|
16777
|
24046
|
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
Достарыңызбен бөлісу: |