Басылым: алтыншы
жүктеу/скачать 0,68 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Рентген сәулелері
Ядролық реакциялар — атомдардың ядроларындағы протондар мен нейтрондардың жаңа элемент түзе отырып ыдырау процесі. Радиоактивтілік — атом ядроларының ыдрауы нәтижесінде бір элементтіңөздігінен бөлшектер немесе толқындар бөліп шығаруы. Изотоптар түрақты және тұрақсыз болып бөлінеді. Тұрақты изотоптар радиоактивтік изотоптар радиоактивтік ыдырауға ұшырамайды. Тұрақсыз изотоптар радиоактивті. Радиоактивті заттар үш түрлі сәуле шығарады: а(альфа), — ыдырау — массасы 4 және заряды +2-ге тең гелий ядросының ағыны, қалыңдығы 0,01 мм металдан өтіп кетеді. (бета) — электрондардың ағыны р бөлшектері қалындығы 0,01 м металдан өтіп кетеді. γ (гамма) - ыдырау — энергиясы өте жоғары электромагниттік сәуле шығару. Тұрақсыз изотоптық жартылай ыдырау периоды T1/2- радиоактивтік бастапқымен салыстырғандағы екі есе азаю уақыты: t1/2=0,693/, мұнда - ыдыраудың тұрақтысы. Радиоктивті элементтердіңүш табиғи қатары бар:
Изотоп — ыдырауға үшырағанда, оның атомдық номері 2-ге, ал массалық саны 4-ке кемиді; - ыдырауда атомдық номер 1-ге артады, ал массалық сан өзгермейді. – ыдырау - ыдырау . Жасанды ядролық өзгерістер (ядролық реакциялар), тұрақты және тұрақсыз изотоптар алу мақсатында қолданылады, олар атом ядроларын жоғарғы энергиялы (-, -, - сәуле, нейтрондар, дейтерий ядросы) бөлшектермен атқылау арқылы іске асырылады. Рентген сәулелері. 1895 ж. неміс ғалымы Рентген катод сәулелерін зерттеу отырып, ол сәулелер түтіктің шынысына, сол арада орнатқан металға (антикатодка) түссе, ол шыныдан көрінбей ерекше нұр шығатындығын байқаған. Олар рентгенсәулесі деп аталады. Радиоактивтілік. 1896 ж. француз физігі Анри Беккерель ретген сәулелерін зерттегенде уран деген металдың тұздары да рентген сәулесіне ұқсас бір сәуле шығаратындығын байқаған. Бұл құбылысты Мария Складовская-Кюри күйеуі Пьер Кюримен бірге зерттеп, радиоактивтік (сәуле шығарғыштық) деп атаған. Катод сәулелері. 1879 ж. ағылшын ғалымы Крукс мынадай тәжірибе жасаған: екі шетіне электрод енгізілген шыны түтіктің ішіндегі ауасының көбін сорып шығарып, кернеуі жоғары ток жібергенде, катодтан сәуле шығатынын байқаған, ол сәулелер түскен жерін жылжытып, жолындағы ұсақ, жеңіл заттарды екпінімен ілістіріп, ж.тып, әрі оларды теріс зарядтап, өзі оң полюске тартылып қиыстайтындығы байқалды; бұл сәулелер катод сәулесі деп аталады. Электрон сутегі атомында тұйықталған шеңбер бойымен қозғалады. Орбитаның тұрақтылық жағдайы орталық тебілу күші мен кулондық тартылу күшіне тең. (2) Қозғалатын бөлшек энергиясы кинетикалық және потенциялық энергияның қосындысына тең.
жүктеу/скачать 0,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|