Ббк 36. 82 я 73 а 89 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Pdf көрінісі
|
Iztaev astyk keptiru
- Бұл бет үшін навигация:
- Aspergilus
| Зең саңырауқұлақтары
Зең саңырауқұлақтары – астық құрамында мəні жағынан екінші орында тұратын микроорганизмдер тобына жатады. Жалпы микроорганизмдер мөлшеріндегі олардың үлесі 1-2%. Қатты қоректік ортада саңырауқұлақтар мақта тəрізді немесе үлпілдек колониялар түзеді. Зең саңырауқұлақтары қоршаған орта жағдайына онша қөп талап қоймайды, соған орай ылғалдылық пен температураның жоғарғы жəне төменгі шегі аралығында өсіп-өнуіне қабілетті. Қолайлы жағдай туған кезде зең саңырауқұлақтарының споралары өніп, мицелий жəне өнім беретін орган пайда болады
Зең саңырауқұлақтары дəндердегі органикалық заттар есебінен өсіп-өнетіндіктен, дəндердің салмағы кеміп, сапасы төмендейді немесе бүтіндей бұзылады; дəндердің түсі өзгеріп, жағымсыз дəм мен иіс пайда болады. Зеңдердің жалпы құрамына жалпы саңырауқұлақтың 60-тан астам түрі енеді. Дəндердің сақталуы мен сапасына əсер ететін
377
«сақтау зеңдері» деген атқа ие болған Aspergilus жəне Penicillium (туыстастар) тобына жататын саңырауқұлақтар. Астықта өсіп-өніп, олар эпифитті флораны, соның ішінде эпифитті бактериялар мен егістік зеңдерді ығыстырып шығарады. Астық
қорында кездесетін мицелийлерінің құрылысы 100-101-суреттерде көрсетілген.
99-сурет. Зең саңырауқұлағы спорасының гифтерге (жас талшықтарға) айналуы (өсіп-өнуі). а – жетілген (толған) спора; б, в – өсіп-өніп бара жатқан споралар; г – жас талшықтардағы (гифтердегі) қалқалардың құрылуы (пайда болуы); д, е – гифтердің одан əрі дамуы жəне мицелийдің түзілуі.
100-сурет 101-сурет а – Aspergilus glaucus а – Penicillium glaucum б – Aspergilus flaurus б – Mucor mucedo |