Ббк 36. 82 я 73 а 89 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»


  Астықтың ылғалдылығы жəне ылғал сақтауы



Pdf көрінісі
бет9/269
Дата24.02.2022
өлшемі9,2 Mb.
#26346
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   269
Байланысты:
Iztaev astyk keptiru

2.2.  Астықтың ылғалдылығы жəне ылғал сақтауы 

 

Ылғалды астықтың жалпы салмағы М құрғақ зат салмағымен 



М

с 

жəне  астықтағы  ылғалдың  мөлшері  М



в

  белгіленеді,  яғни  



М =М

с



в

. 

Астықтағы ылғалдың мөлшері əдетте, пайызбен өрнектеледі, 

кей  жағдайларда  ғана  бірлікпен  есептеледі.  Астықты  кептіру 

техникасымен  практикасында  дəндердің  ылғалды  болуын  негізгі 

үш  түсінікпен  анықтайды.  Олар:  ылғалдың  мөлшері  астықтың 

жалпы  салмағына  қатынасы,  құрғақ  затқа  шаққандағы 

ылғалдылығы жəне құрамындағы ылғал. 

Ылғалдың  астық  массасына  шаққандағы  шамасы  ω° (%) 

астықтағы  ылғалдың  жалпы  астық  салмағының  қатынасымен 

белгіленеді, яғни: 



100

М

М

М

100

М

M

В

С

В

В

0





                       (1) 




 

22

 



Құрғақ  заттың  ылғалдылығы  ω

с

 (%) астықтағы  ылғалдың 



құрғақ зат салмағына қатынасымен өрнектеледі, яғни: 

100

М

М

М

100

М

M

В

В

С

В

С





                         (2) 

Егер (2) теңдеу  қатынасын  пайызбен  емес  килограммен 

өлшенген ылғалдың килограммен алынған құрғақ затқа шаққаны 

есептелсе, яғни бірлікпен өрнектелсе, онда оны əдетте, ылғалдың 

сақталуы деп атайды жəне u əріпімен белгілейді. 

Ылғалдың  жергілікті  болуы,  яғни  ылғалдың  сақталуы  бөлек 

астық  нүктелерінде  жəне  нүктелер  координатасына  байланысты 

сипатталады.  Астықта  ылғалдың  болуы  əдетте,  ω°  жəне  ω

с

 



белгіленеді, ал жергілікті u. Сонда: 

С

=100



,

3

0



3



V



udV

                                         (3) 

 

мұндағы: V



3

 – астық көлемі. 

Ылғалдың  жалпы  салмағымен  құрғақ  зат  ылғалдылығының 

арақатынасымен  табамыз,  егер (1) теңдеуді  Мс  жəне 100-ге 

бөлсек, ал (2) теңдеуді М жəне 100-ге бөлсек, сонда (1) жəне (2) 

теңдеуден орташа есеппен мына теңдікті аламыз (%): 

;

100


100

100


1

100


100

100


.

0























С

С

С

В

С

В

В

С

В

М

М

М

М

М

М

М



           

(4)  

.

100



100

100


1

100


100

100


0

0







 












М



М

М

М

М

М

М

В

В

В

С

В

С

           

(5) 

 

Осыдан əрі қажет болмаған жағдайда, ылғалдылықтың жалпы 



массасын жоғарғы «о» белгісіз ω əрпімен белгіленеді. 


 

23

 



Материалды ылғалсыздандырудың белгілі үш əдісі бар. Олар: 

жылумен  кептіру,  сорбциялы  (түйісу)  кептіру,  механикалық 

ылғалсыздандыру  (сығу,  центрифугалау).  Астық  үшін  ең  көп 

таралған  əдіс – жылумен  кептіру.  Сорбциялы  кептіруді  кейбір 

кептірулерде  көмекші  элемент  ретінде,  ал  механикалық  ылғал- 

сыздандыруды зауыттағы астық қалдықтарында қолданылады. 

Жылумен  кептіру  сұйықтың  буға  айналуымен  байланысты. 

Астықтың  ылғалдылығын  сорбциялы  кептіру  кезінде  оны  бу, 

сонымен  қатар  сұйық  күйінде  алып  тастауға  болады,  бұл  үдеріс 

қосымша жылу берілусіз өтеді. Алайда əрі қарай сорбенттің өзін 

кептіру керек. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   269




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет