Ббк 7. я Ө52 С. Торайғыров атындағы пму ғылыми кеңесі ұсынған Пікірсарапшы
жүктеу/скачать 141,5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ӨНЕР ЖӘНЕ ЭТИКА
- С. Торайғыров атындағы ПМУ ғылыми кеңесі ұсынған Пікірсарапшы: Педагогика ғылымының докторы, профессор Кертаева Ғ. М. Құрастырушылар
|
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті Филология, журналистика және өнер факультеті Орындаушылық өнер кафедрасы ӨНЕР ЖӘНЕ ЭТИКА «Музыкалық білім» мамандығы бойынша күндіз және сырттай оқитын тәлімгерлердің дәріс жұмыстарына арналған әдістемелік нұсқау Павлодар
ББК 87. 7 я 7 Ө52 С. Торайғыров атындағы ПМУ ғылыми кеңесі ұсынған Пікірсарапшы: Педагогика ғылымының докторы, профессор Кертаева Ғ. М. Құрастырушылар: А.А. Сметова., У. А. Ажіғалиева Ө52 Өнер және этика: дәріс сабақтарына арналған әдістемелік нұсқау / құрастырушылар Сметова А.А., Ажіғалиева У.А. – Павлодар, 2007. – 19 б. Әдістемелік нұсқау «Өнер және этика» пәніне арналып, күндіз және сырттай оқитын тәлімгерлерге жалпы дәріс сабақтарының курстық тақырыптарымен таныстырады. Әдістемелік нұсқау «Музыкалық білім» ҚР МЖМБС 3.08. 006 - 2004 мамандықтары бойынша жасалған бағдарламаның талаптарына сай жасалған. УДК 174. (07) ББК 87. 7 я 7 © Сметова А.А., Ажіғалиева У.А., 2007 © С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2007 Кіріспе Басқа көптеген кәсіптермен салыстырғанда педагогтық кәсіп мұғалім еңбегінің адамгершілік мазмұны бай болумен ерекшеленеді. Сондықтан мұғалімнің жеке басының қалыптасу процесін зерттеу, оның рухани және моральдық бет-бейнесіне талаптар қою – мораль теориясы мен педагогикалық теорияның аса маңызды міндеттерінің бірі. «Тәрбиеші өзін-өзі дұрыс ұстай білуге тиісті, - деп жазды А.С. Макаренко, - ол өзінің әрбір қозғалысының тәрбиелік роль атқаратындығын және нақтылы жағдай нені қажет ететінін немесе нені қажет етпейтінін білуі шарт». Жоғарыда айтып өткеніміздей, этикет, адамгершілік, мәдениет, педагогтық этика, егер оның салыстырмалы түрде дербес өмір сүруін ескерер болсақ, бүгінгі күні педагогика ғылымының ең жас салаларының бірі болып табылады. Ауызекі халық педагогикасында этикалық талаптар мақал-мәтелдер, әдет- ғұрыптар арқылы беріліп отырады. Барлық кездердің ойшылдары, ғалымдары, теоретиктері, педагогтары ұстаздың абыройлы қызметі, моральдық жауапкершілігі туралы ой толғаған. Мысалы, Ян Амос Коменский «мұғалімнің атқаратын қызметі өте құрметті әрі тамашалығы соншалық, күн астында мұндай ешбір қызмет жоқ» деп есептеді. Ал біздің ұлы демократ-ағартушымыз Абай оптимизмге толы, мәңгі өлмейтін өлең жолдарын ұстазға арнады: Ақырын жүріп, анық бас, Ұстаздық еткен жалықпас, Еңбегің кетпес далаға. Үйретуден балаға. Алайда қазіргі кезге дейін мұғалімге деген кәсіптік қызметтің адамгершілік нормалары, моральдық талаптары жүйеге келтірілмеді, олар тәрбиенің, оқытудың, педагогқа кәсіби мінездеме берудің және қайсыбір мәселелеріне байланысты ғана тұжырымдалып, қарастырылып келеді, яғни педагогтық этика бейне бір «бытыраңқы» жағдайда, тәжірибе ретінде ғана, үстірт жазылып келеді. Тіпті «педагог этикасы» деген терминнің өзі 60-жылдардың аяғында ғана қолданыла бастады. Мәселен, педагогикалық энциклопедияның екі басылымында, педагогикалық сөздікте және этика жөніндегі сөздікте мұндай термин жоқ. Өткен ғасырдың белгілі философтары мен педагогтарының педагогтық этика проблемасына қатысты жұмыстарында басты назар мұғалімнің кәсіптік еңбекке этикалық дайындығының ұйымдық және мазмұндық жағына аударылды. Педагогика және педагогтық этика үшін кәсіптік этиканың жекелеген мәселелері, олардың мұғалімнің жеке басына қоятын: кәсіпті сүю, баланың жеке басын құрметтеу, принципшіл әрі талапшыл болу, көп нәрсені білу және жасай білу, озық идеяларды, білімдерді насихаттаушы болу сияқты талаптар жөнінде бұрынғы өткен прогресшіл педагогтың айтқандарының үлкен маңызы бар. XIX ғасырдағы орыс педагогтарының қосқан ерекше үлесін атап өтпеуге болмайды. Сондай-ақ, В.Г.Белинскийді, Н.Г.Чернышевскийді, Н.А. Добролюбовты, А.И.Герцинді атамасқа болмайды, олар үшін мұғалімнің жоғары адамгершілік деңгейі, олардың қоғамдағы өз қызметін саналы түсінуі, азаматтық міндетті нормаға айналды. Моральдық тәрбие – жан-жақты және үйлесімді дамыған адамды қалыптастырудың пәрменді құралы. Адамгершілікке тәрбиелеу ісінің тек өзіне ғана тән ерекшеліктері мен заңдылықтары болғандықтан, оның ғылыми негізделген жүйесі жасалуға тиіс. Бұл маңызды да құрметті міндет педагогика және этика ғылыми өкілдерінің ынтымағы нәтижесінде ғана жүзеге асуы мүмкін. Кәсіптік этиканың ережелері мен принциптері бірнеше кәсіптерді қамтуы мүмкін. Мысалы, педагог этикасы мектептерді, орта арнаулы және жоғары оқу орындарында істейтін адамдардың қарым-қатынастары ұқсастығына байланысты оларды реттейтін жалпы нормаларды қарастырады. Мұғалім қызметі - өскелең ұрпақтың мәңгі өзгермелі қарама-қайшылығы мол жан дүниесіне ене білуде. Әлі толықпаған сәби жанын жасытып, жаралап алмас үшін мұны әрқашан да есте сақтау қажет. Педагогтың шәкірт пен шынайы достық қарым-қатынасын ешбір оқулықпен алмастыруға болмайды. Парасаттылық ақыл-оймен, ар-ұят парыздылықпен, өз ұлтына деген сүйіспеншілік соған адал қызмет етумен тәрбиеленеді. Мұғалімді адам жанының инженері, мінез-құлық сәулетшісі, ауру шипагері, ақыл-ой мен естің жаттықтырушысы, ой мен сезім дирижері, тәрбиеленушінің әділ қазысы, жас өркенді мәпелеуші бағбан деп атайды. Ұстаз тұлғасын адамгершілік тұрғыдан қалыптастыру, яғни мұғалімнің тек кәсіби сапасына ғана емес, тұлғалық сипатына, адамгершілік қасиетіне, моральдық бет-бейнесіне ден қою көп көңіл аударарлық мәселе. жүктеу/скачать 141,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|