Қыстық Алдаберді (Қарашаш)
↓
Байжиен (Жиен л)
↓
А ЫСТЫ (А НАЗАР)
АРА ЫСТЫ (ТО ТАМЫС)
ЛА АЙ
МАЙЛЫ
САРМАН
ТІЛЕС ШОЙ АР ОНТО А
ЖАЙЫН
Д УІМ
БАЙБА ЛІ
БАКТЕМІ
ЕЛБА Ы А АПТА
ОЖАМ -
БЕРДІ
Б ЖЕК
М ЛІ ЖАНШЕРЕ
БЕГІМ
БИІКТАУ
Қыстық елі
Қыстық руының шежіресін жинауда Қыстық атты еліміздің тарихының шығу жолдары жөнінде не естімедік. Бәрі қорыта келе, әкесіз туған ешкім жоқ. Бірақ әр рудың білімділерінің Қыстық елін көкпарға салып, жан – жаққа тартуы дәлелсіз. Бұл ел Қожа тұқымы да, Шапырашты тұқымы да болмайды. Оған осы туралы айтылып жүрген сөздер дәлел бола алмайды.
Қыстық елінің біллетіні Албан елінің Айт, Бозымына жиен екенімізге дау жоқ. Атамыздың нағыз өз аты Аллаберді дейді, атамыздың аты –
Қарашаш. Айт елі сол Қарашаш анамыздан туған баланы жиен болған соң, Жиенқұл деп кеткені анық. Сол Жиенқұлдан (кейбіреулері Байжиен, Құлжиен деп те атайды) не десе де көнеміз де, әкеміздің аты Жиенқұл болып қалады. Содан бері Қыстық елі үлкен ел болды, қазіргі күнде оқығандары да, білімділері де жетерлік. Тегімізді анықтау, ол – Қыстық елінің жақсылары мен оқығандарының міндеті.
Бұл жөнініде көптеген деректен бар, бізді дүниеге әкелген Қарашаш анамыздың әке – шешесініңжәне бүкіл елдің алдында балсын шақырып алып айтқан мынадай сөзін негізге алып, тегіміз ана сөзінің айтқаны болып қалу керек. Қарашашанамыз жолдасы Аллаберді өмірден қайтқаннан соң, бұрынғы барған еліне қалындыққа беріледі. Кетер алдында анамыз Жиенқұлға қарап, мынадай сөз айтқан:
Есінде болсын, "Менің шыққан тегім – Абан елі, Сенің дүниеге келген жерің – Албан жері.
Өсіп – өнген жерің – Абан елі, Сен мен кетті деп, бірге кетпейсің
Сен Албан болып, осында қаласың.
Өркенің өссін", деп бата береді. Содан соң Қарашаш анамыз баласы Жиенқұлды өзінің шешесінің қолына ұстатып, сен де осы кісінің емшегін емгенсің, негізгі шыққан тегінді кейін осы менің шешемнен білесің, - деген екен.
Міне, шыққан жеріміз, тегіміз кім болса да, Қыстық елі Албан елінің мәуелі бәйтернгінің бір бұтағы болып, үлкен ел болдық. Шешеміз Қарашаш әулие адам болмаса, осынша сөз айтып, бата беріп қалдырмаса, сонда біз кім болар едік? Осынша Қыстық елі өсер ме еді? Қазіргіге де, кейінгі ұрпаққа да ана сөзіне, пірімізге жүгінеміз. Біз Албанбыз, бөлгендер бүгінеді.
Ескерту: Кейбіреулер сөйлесе қалсаң: "Сен мұны қайдан алдың, неге бұрынғы тарихта, шежірелерде жазылмаған", - дейді. Бұл аңыз ғой деп өздерінше кекетеді. Меніңше, барлық шындық сол айтылып, бірден бірге қалған сөзден, аңыздан шығады. Хатқа жазылмағанмен, ата – бабамыздың кейінге қалдырған нақыл сөздері – шындық, соларды негізгі алуымыз керек. Сол аңыз шындыққа жеткізеді. Сол аңызды, шындықгы кейінгі ұрпақтарға жеткізу біздің міндет.
/С.Есбергенов/
Достарыңызбен бөлісу: |