Б.Ғ. НҰҒман а. А. Абдрахманова а. О. Жетписбаев
жүктеу/скачать 1,25 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ІV. Мемлекеттер түрлерінің эволюциясы
- V. Көшпелі өркениеттің рухани мәдениеті
|
ІІІ. Этногенез проблемасы Қазақтар этногенезі проблемасы бойынша тұжырымдамалар: түрікшілдік және автохтонизм. Түркі тілдес этностың бастаулары, О. Сүлейменовтің «Аз и Я» жұмысындағы «Шумер және Түркі мәдениетінің туыстығы туралы» болжамы. Түркі тілдес отбасы - Қазақстан территориясындағы бастапқы лингвистикалық жағдай. Этногенез процесінің күйі, тұрғындардың этникалық бірігуінің негізгі түйіндері. Еуразия территориясында қыпшақ-оғыз және қарлұқ негізінде ұлыстардың құрылу шарттарының қалыптасуы. Қазақ хандығы - қазақ этносаяси альянсының теорриториялық анықтамасы. ІV. Мемлекеттер түрлерінің эволюциясы Көшпелі қоғамда мемлекеттіліктің пайда болуы және дамуы және оның құрылымы. Көшбасшылықты айқындау түрі ретінде мемлекеттік құрылудың ерте типі: Арий, Киммерий және Сақтар дәуірі. Көшпелі қоғамның ежелгі фазасындағы мемлекеттердің әскери-демократиялық типі: Қаңлылар, Сармат-тар, Үйсіндер, Құшандар және Ғұндар. Орта ғасырлардың көшпелі империя-лары: Түркі дәуірі және Ұлық Ұлыс дәуірі. 14-15 ғғ. екінші жартысындағы геосаяси жағдай - түркі әлемінің дағдарыс эволюциясын және оның негізінде хандықтардың құрылуын жанамалаған факторлар ретінде. Түркі-монғол империясының этноәлеуметтік және саяси жүйесі дағдарысының басталуы. Жәнібек пен Керей партиясының гегемониясы. Қазақ хандықтарының саясаты және 16-17 ғғ. саяси билік жүйесі. Әлеуметтік құрылым. «Ақ сүйек» және «Қара сүйек» институттары. Жеті Жарғы. Кеме құрылғысы. V. Көшпелі өркениеттің рухани мәдениеті Рухани мәдениеттің даму ерекшеліктері. Кезеңге бөлу. Еуразиядағы әлеуметтік-мәдени процестер. Зороастризм және Тәңіршілдік бір Құдайға сенімнің бірінші айқындалуы ретінде. Сақтардың «Алып ер Тоңға» және «Шу» батырлық дастандары. Ғұндардың «Оғыз-Қаған», «Аттила», «Көк бөрі», «Ергенекөк» эпостары. Түркінің руно жазбалары: Белгі Қаған, Тоныкөк, Күлтегін. «Менің Қорқыт атамның кітабы» эпикалық ескерткіші. Ғалымдар мен ойшылдар: Әл-Фараби (870-950), Жүсіп Баласағұн (1021-?), Махмұд Қашқари (1029-1101), Қожа Ахмет Яссауи (1101-1166), Әбу Райхан Бируни, Сүлеймен Бақырғани. Тәңіршілдік және Ислам. Сопылық. Ұлық Ұлыс дәуірінің әдебиеті: Сайф Сараи «Гүлістан бит-түркілер», Хорезми «Махаббат наме», «Құсрау-Шырын» эпосы, «Жүсіп пен Зылиха». Шежірелер: Әбілғазы Бахадүрхан «Шежіре және Түркілер», Қадырғали Жалайыр «Жәмиғат таварих», Мұхаммед Бабыр «Бабыр наме», Қайдар Дулати «Тарих және Рашиди», Жыраулар шығармашылығы: Асан Қайғы, Шалкиіз, Қазтуған, Доспамбет, Жиембет, Бұхар жырау, Үмбетай, Тәттіқара. Билер шығармашылығы. Шешен-дік өнер: Майқы би, Жиренше, Аяз би. жүктеу/скачать 1,25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|