Бижан бижан Ж.Қ. Павлодар, 2015

Р  Қазақ,  Түрік,  Түркімен  Ноғай,  Башқұрт,  Өзбек,  Армян,  Орыс,  ч  
Қытай,  Грек,  Жапон,  Үнді,  Парсы,  Араб,  Испан,  Литва,  Фин  және 
тағы  басқа  хапықтардың  аңыз-әңгімелері,  ертегілері  мен  мақал- 
мәтелдері  жарияланған  екен.  Оларды  жинап  бастыруға  біздің 
облыстың азамаггтары  да  өз  үлестерін  қосыпты.  Олар:  МәшТһүр- 
Жүсіп Көпеев (Баянауыл), Қорабай Жапанов (Баянауыл), Отыншы 
Әлжанов  (Павлодар  оязы),  Әміре  Айтбакин  (Павлодар  оязы),
Ой толқыны (I бөлім)
Ақкелін
газетте
Ю. 
Лермонтовтың, 
И.С.  Тургеневтің, 
Г.И. 
Успенскийдің
газетте
шыққан  тегін,  өскен  ортасын  білуге,  отбасының  тәрбиесіне 
мән  беруге,  бейғамдық  психологиядан  арылудың  амалдарын
жасауға, ел мен жерді қастерлеп, салт-дәстүрге берік болуға және 
осылардың  негізінде  қазақ  ділі  мен  дінін,  халық  деген  қасиеггі 
үғымды  жоғалтпай  көздің  қарашығындай  сақтауға  пәрмені  бар 
танымдық,  өнегелік  жөне  ағартушылық  мәні  зор  материалдар
үдайы жарияланған.
Патшалық Ресейдің «Дала уалаяты» газетін отарлау саясатын
жүзеге  асырудың  қүралы  ретінде  пайдапанып,  цензураға 
алғанымен  газетте  қызмет еткен  орыстың озық ойлы  азаматгары 
басылым  теориясы  мен  моделін  XVIII  ғасырдағы  еуропалық 
беделді  басылымдарының  ұстанымы  тұрғысында  жасап,  қапың 
қауымның қоғамдық санасының жетілуіне ықпал жасау бағытында
қарастырған.
Газет  материалдарды  қалың  жүрттың  мүддесін  етейтін 
мәселелер  ауқымында  қарастырған.  Қоғамдық  қатынастағы, 
жаппы хапықгар еміріндегі нақты деректер ұқсатылып берілген.
Жүргізуші.Журналист болу қиын ба,  қалай олайсыз?
Ж.Б. Адам емірі, қоғамдықемір бір-бірінен ажырата алмайтын 
тұтас  қубылыс.  Құбылыс  болатыны  олардың  тізбектелген, 
алдыңда  түратын  түп-тура  жақсылықты  сездіре  қоятын  немесе 
алдыңдағы  кесірді  қас  қағымда  нүсқай  қоятын  керініс тізбектерін 
аңғара алмайсың. Сондықтан, журналист болсын, басқа мамандық 
иелері  болсын,  оларды  жедел  иегере  апмайды.  Әрине,  балалық 
бапғын  кездерде  емірдегі  жақсылықгы  аңғара  бастаған  кездегі 
бойыңдағы  түрақтылық  пен  сенімнің  пайдасы  зор.  Бұған  ата- 
ананың  да  олардың  дос-қүрбыларының  да  езара  достығы  мен

р   ынтымағы  жақсы  эсер  етеді  деп  ойлаймын.  Осындай  кездерде  *  
адам  бір  нәрсені  үйрену,  соның  жүйесін  табу  сияқгы  ой  пайда 
болатын шығар. Менің анам Нүрым табан астында өлең шығартын, 
кемшілікті  қара  өлеңмен  айта  білетін  еді.  Бірақ,  мен  оған  бала 
кезімде мән бере қоймадым.  Інім Жұмағапи 4-5-сыныптарда оқып 
жүргенде  құрастырып,  бір  шумақ өлең айтып  қалатын.  Есея  келе 
өлең жазды.  Сөздері  орнықты,  қазақы  мағынасы  кең болды.  Мен 
Қарағанды  пединститутында  оқып  жүргенде  концерттік  бригада 
ұйымдастырып,  конференсье  болып,  бір  орындаушының  мінезін 
бір  шумақта,  келесі  орындаушының  ән  мәтініндегі  мазмұнды  бір 
шумақпен  жариялап  жүрдім.  Одан  кейін  өлең  жаза  бастадым. 
Бірақ,  ақын  болмадым.  Өйткені,  ақын  қиналып,  ұзақ отырып өлең 
жазбайды.  Санада  топталып,  қүйылып  келген  де  ғана  жазуға 
отырады  деп  ойлаймын.  Менде  ондай  ақындық  қүйма  болмады. 
Сондықтан,  өлең  жазуды  қойып  кеттім.  Ал  Жұмағали  өлөңді 
қолма  қол  жазады.  Қазір  ақын  атанды.  Қазақстан  Жазушылар 
одағының  мүшесі.  Бірнеше  елең  жинақгары  бар.  Дегенмен 
шығармашылық жүмыс менің санамда да қапған екен.  Институтта 
жүргенде  курстарым:  Гүлшара  Дәрібекова,  Айтжан  Жүнісова, 
Әлимаш  Рысбаева,  Гүлмайра  Сүлтановапармен  бірге теледидар
Бижан Ж. Қ.______________
жүргізуге
жүргенде  і 
іып  жүрдім
сценарийін  жазып,  оны  Қазақ  Мемлекеттік университетін  бітірген 
аудандағы  алғашқы  дипломды  журналист  Нәби  Әбрахмановқа 
көрсетіп,  тәжірибе  алдым.  Сондай-ақ,  «Коммунистік  еңбек» 
аудандық  газетінің  редакторы  болған  Сейфолла  Ниязүлы 
Жанарбаев ауылда мүғапім болып жүргенде газет үйымдастырған 
жергілікті  тілшілер  семинарына  арнайы  шақыру  қағазын  жіберді. 
Бүл  менің  көңілімді  ерекше  сергітті.  Мен  бүл  әсерді  жазушылар 
съезінің  шақыртуымен  теңестірдім.  Осындай  қолдау  мені 
қанаттандырды.  1968  жылдан  бастап  Павлодар  теледидарына 
штаттан  тыс  тілші  болдым.  1979  жылы  облыстық теледидардың 
бас редакторы  Рақай  Балтабаев  пен төраға Хамза Тоқпанов  мені 
теледидарға  қызметке  шақырды.  Бір  жыл  редактор,  одан  кейінгі 
бір  жылдан  соң  аға  редактор  және  одан  кейінгі  бір  жылдан  соң 
бас  редактор,  одан  әрі  бас  продюсер,  саяси  шолушы,  телерадио 
компаниясы 
төрағасының 
орынбасары 
сияқты 
қызметтер

Р  журналистика  кеңістігіндегі  тылсым  дүниелерді  аңғаруға  жол ”  
ашты.
Жалпы  журналист  жүмысының  қиындығын  жеңу  үшін  зерт- 
тейтін тақырыбыңцы бүге-шігесіне дейін зерделеп, оны өте жақсы 
меңгерудің пайдасы  мол. Тақырыпты жақсы  меңгерген журналист 
орнында тыныш отыра алмайды. 1990 жылы демеуші іздеп, қаржы 
тауып  алып,  мені  Қазақ  ССР  Жоғарғы  Кеңесінің  мөжілістерінен 
материалдар  дайындауға  апып  барған  күш  -   осы  зерделеу,  әрі 
Қазақстан  тәуелсіздігіне  деген  құштарлық  болатын.  Күні  бүгінге 
дейін  қатардан  қалмай,  С.  Торайғыров  атындағы  мемлекеттік 
университетінде  журналистика  саласынан  тыс  қапмай  жүргенім 
де осы  күштің қуаты  болар.  Берік күштің әсерін  айқаратын  қазіргі 
нәтижелер де бар сияқты. Атап айтқанда, МәшТіүр-Жүсіп Көпеевтің, 
Шәкәрім  Қүдайбердиевтың,  Жүсіпбек  Аймауытовтың,  Қошке 
Кемеңгеровтың  журналистік-публицистикалық  тапқырлықтары
туралы  публицистикалық  мақалапар,  «Дапа  уалаяты»  газеті 
(1888-1902):  жеке  түлға  және  қоғам»  монография,  «Журналист 
шығармашылығындағы  жаңа  инновациялық  технологиялар» 
тақырыбындағы оқу құралының авторы атандым.
Жүргізуші радиожурналист Қызырхан Шәкіртұлы
Дыбыс режиссері Алтын Омарова
2013 ж.
__________ Ой толқыны (I белім)__________

Бижан Ж. Қ.
ӘУЛЕТ ДӘСТҮРІ
(сұхбат-портрет)
«Жетпіс эре салды,  сексен тусау салды», — дейтін бурынгы 
улкендерден  қалган  сез  бар.  Осындайда  қазақтың  жан-жақты 
ойланып,  толганып  пайдалы  іскө  қол  жеткізудің  багытын 
нусқайтын  «Жеті өлшеп, бір кесу» -  деген  емір тәжірибесі  елес 
береді.  Бұп  көнегрек данышпандарының:  «Асықпай тездету» -  
деген  даналығымен  мазмундас уғым.  Олай  болса,  адам  гумыры
деген ой түйіндейміз.
Үлагатты устаз әулеп 
филология гылымдарының
шақтарында  сурыпталады
алып
профессоры Олжабай Қайкенұлы
Жармакиннің  бүкіл  ғұмыры  да  урпақтан  урпаққа  ұласып  келе 
жатқан  улттық  қундылықтың  қайнарынан  бастау  алгандығы
аңгарылады.
Қазақстанның  құрметті  журналисі  Жумасейт  Қоғабайулы 
Бижан осы мазмунда ой толгау мақсатында Олжабай Қайкенулы
Жармакинмен сухбаттасқан еді.
Ж.Б.  Әулеттің дәстүріне,  өнегесіне  қарап ұрпақтың өсу және
өркендеуінің деңгейі айқындалады дегенге иланасыз ба?
О.Ж. Әрине! «Әкеге қарап ұл өсер, шешеге қарап қыз өсер», -
деген  сөз  ұрпақ  тәрбиелеу  тәжірибесінен  туындаған  түйін.
Біздің  әулеттің  өмір  жалғасына  зер  салғанда  маржандай  айқын
өнегені  түшына  айтуға  болады.  Ізгіліктен  жалтармаған  80-дегі
кез  келген  ақсақал  дәл  осылай  айта  алады.  Өр  әулеттің  өзіне
тән  көріп  көз  айымы  болған,  естіп  құлақ  қурышын  қандырыған,
өрелі  дүниетанымдық  өнегесі  болатындығына  көзім  жетті.  Бүл  -
ғұмырлар  ақиқаты.  Мұны  мен  туып  өскен  және  қызмет  істеген
ортамдағы  отбасылардың ғұмырларынан  көріп  жүрмін.  Адамдар
арасындағы  рухани  жарасымды  бәсекелестік  сезімі  сергек  жан
баласын  ушпаққа  жеткізетіндігіне  удайы  көңіл  бөлемін.  Рухани
бәсекелестікте өмірдің сәтті тұстары кезінде көрегенділіктанытып,
ағынан  жарылудың мәңгілікке ұласатын  өнеге  екендігін  орта,  әке
мен шеше тәрбиесінен көрдім.
Әулет  дәстүрі  қолмен  ұстап  көретін  жәдігер  емес.  Дәстүр
қайталанып,  жүрек  жарды  жақсылығын  урпақтан  ұрпаққа
}

р   ұластырып  отырса  ғана  еміршең  болады.  Біздің  әулеттің  жан  ч  
I  жылуын  суытпайтын  өнегелері  -   менің  де  ұрпақтарымның  да 
сүйсінер де, сүйенер де тірегі,  көңіл қазысы,  көз таразысы.
Ж.Б. Жеті ата кәсіптерін көңіл сазына ұсынсаңыз.
О.Ж.  Жеті атаның үлкені  Ескененің қырық нарға жүк болатын 
қазынасы  болмағанымен  ата-қонысының  төскейінде  өрген  малы 
болған,  дала  қыранындай  қырағы  аңшы  атанып,  нарық  тәсілін 
игеріпті.  Одан  кейінгі  ұрпақтары  заман  өзгерістеріне  икемделіп, 
әртүрлі  кәсіппен  айналысыпты.  Байжігіт  орта  шаруа  болғанымен 
қазақ  қоғамындағы  хандық  биліктің  қүлдырай  бастаған  тұсында 
баласы  Жармақаға  қапдырған  мүлкі  жұпыны  болған  екен. 
Әкем  Қайкен  әкесі  Жармақаның 
кедейленген,  жалшылықта 
жүрген  кезінде  туыпты.  Бұл  кезеңде  кедейлерге  жанашыр 
болуға  ықыластанған  Кеңес  үкіметі  орнады. 
Қазақстанда 
кедейлер  комитеті  ашылып,  ширақ  қызмет  жасады.  Бұл  комитет 
ұжымдастыру  саясатын  жүзеге  асыруға  кірісті.  Қазақ  жерінде 
қүрылған  біздің  еңірдегі  комитет  күн  керісі  темен  кедейлерге 
ерекше ілтипатпен қараған. Ауыл тұрғындарының басым көпшілігі 
осы ұйымның қанаты астында сая тауыпты.
Біздің  әулеттің  жетінші  атасы  Ескене  және  одан  тараған 
ұрпақтардың  бірі-біріне  қамқорлығы  айтса  айтқандай  болыпты. 
Олар  үлкеннің  апдынан  кесе  көлденең  өтпеу,  езінінен  үлкеннің 
ақылын тыңдау және қабылдау,  кішінің ойын ескеру, әсерлі қүптау 
сияқты  халықтық  педагогиканың  қарымталы  қағидаларын  жүрек 
қалауымен  қабылдаған  жандар  екен.  Оны  мен  әкемнің  айтқан 
ақылынан ғана емес, істеген істерінен де аңғардым. Әкем Қайкенді 
көрген  адамдар  қазір  де  бар.  Олар  әкемнің  ақжарқындығын, 
адалдығын,  ізгілікті 
пейілін,  кепшілдігін,  жинақылығы  мен 
әділдігін ризалықпен айтып жүр. Соның бірі — сіз езіңізсіз.  Біреудің 
қуанышын  ез  қуанышындай  сезініп,  оған  жолығып,  ықыласын 
білдіргенше  тағат  таппай  асығатын.  Ол  бойындағы  осындай 
ізгілікті  қасиеттерінің  арқасында  ел  ішіндегі  Кеңес  Одағының 
білім  беру,  халықгың  әл-ауқатын  жақсарту,  қоғамдық  мүлікті 
кездің қарашығындай сақтау сияқты емірге пайдалы, жанға жақын 
тұстарын халыққа сүйсіне түсіндіре білді.  Мен мұны оның адамды
қадірлей білу пейілінің жемісі деп білемін.
Қайкен 
Жармақаүлы 
жергілікті 
биліктің 
сауын 
гүрт 
меңгерушісі, 
шаруашылықтың 
жүмысшылар 
комитетінің
ОЙ ТОЛҚЫНЫ (I бөлім)

ш Щ Ш   Щ
I I I 
I
Р
 төрағасы, колхоз бастығы, аудандық атқару комитеті төрағасының  ^  
орынбасары,  төрағасы,  зейнеткерлікке  шығар  алдында  ауылдық 
кеңестің  төрғасы  қызметтерін  дүниетануды  және  қоғамтануды 
адамгершілік, ізгілік, жинақгап айтқанда, ұлттыққүндылық негізінде 
қалыптасқан  көзқарас  деңгейінде  атқарды.  Жүрген  ортасына 
осылайша  қадірлі  болды.  Сол  көпшіл,  қоғам  мүддесін  өтеуге 
бейім қалпынан зейнеткерлік өмірінде де арыла алмады. Үйде қол 
қусырып  отырмады.  Кеңес  Одағы  жариялаған  барлық әлеумепгтік 
акцияларға  қатысты.  Бейбітшілік  қорына  өзінің  зейнатақысынан
қаржы аударып жүрді.
Ж.Б. «Кетпестей сәуле бар, ойымда нүрыңнан», -  деп Шәкәрім 
Құдайбердиев айтқандай балалық шақтан әулет дәстүрінен өзіңіз, 
балаларыңыз  бен  немерелеріңіз  аңғарып,  жалғастырып  келе
жатқан  өнегені назарға үсынсаңыз.
О.Ж.  Әкеміз  анасы  Рәзияны  даналықтың  ұясы  деп  санады. 
Анасының  ақылына  ден  қойды.  Біз  әу  бастан  әке  мен  ананың
Бижан Ж. Қ.
тыңдауға
Қайкеннің
түр  сипатындағы  өзгерісін
жаңылмай  дәл  байқап,  себебін  өзі  пайымдап  отырған  екен. 
Менің  кісілікті  аңғару  сезімімнің  орнығуына  отбасымыздың  бір- 
біріне  деген  ықыласты  сезімі  себеп  болды  деп  ойлаймын.  Әжем 
заманның қатал шағында баласы қиындыққа душар болып жүрген 
жоқ па екен деп, оның жүзіндегі өзгерістерді қалт жібермей байқап 
жүретін.  Бірде  әжөм  әкеме:  «Балам  сөнің үйден  шығарда,  басқа 
жерге  сапарда  аттанарда  бәрімізбен  қоштасу  әдетіңе  қарағанда 
айналаң  бұлыңғыр  шығар-ау  шамасы...»,  -  деген  алаң  көңілмен 
тебіренген сәзі  мені  қатты толғандыратын. Аштық жайлаған түста 
баласы  бір қаны бүзыққа кездесіп қала ма, сонау сталиндік кесірлі 
кезеңце  пәле-жалаға  душар  болып  қала  ма,  қантөгіс  болған 
фашистік германияға қарсы ¥лы Отан соғысына сыртта жүргенде 
отбасымен  қоштасуға  мүршасы  келмей  майданға  аттанып  кете 
ме?.. дейтін күдіктердің шырмауынан шыға алмай қинапады екен. 
Үйдежүріп, баласы Қайкенніңтілеуінтілесе көңілінедауатабылады 
деп санайтындығын сездім. Бүл сөз менің ойыма күні бүгінге дейін 
қайталанып жүреді.  Отбасының ынтымағын жарастыру үшін  жан
мейірі, жан шуағы қажет деген осы болар.
Әкем  Қайкен  мен  анамыз  Дәметкеннен  14  нәресте  дүниеге 
келді.  Олардың  жарық дүниеде  аман  жүрген  Мен,  Дана  (1952),

ЛлЧТ^ 
Ой толқыны  (I бөлім)
Үміт  (1955),  Мұратхан  (1957),  Болатхан  (1960)  біздің  жеті  ата 
әулетінен  алған  адамгершілік,  ізгілік  үлгісін  таза  күйінде  сақтап 
өсті.  Олардың  бәрі  оқу  ағарту  саласында  біліюгі  маман.  Дана 
әкем сияқты ақкөңіл. Қазір Ақтоғайдың Әуелбек ауылында тұрады. 
Көп  ұлтты  кершілерімен  ынтымақтасып,  бір-біріне  көмектесіп, 
жарасымды дәстүрді жалғастырып жүр.
Қазақтың  көне  заманнан  келе  жатқан  отбасылық  тәрбиеге 
байланысты:  «Әкеге  қарап  ұл  өсер,  шешеге  қарап  қыз  өсер»,  -  
деген  түйін  сөзі  бар.  Әкеміз  таңның  атуынан  күннің  батуына 
дейін  қоғамдық  тірштікпен  айналысты.  Біз  әжеміз  Риза  мен 
анамыз  Дәметкеннің  қас  қабығынан  нәр  алдық.  Нағашы  атамыз 
Сүйіндік өзініңЖаңыл, Дәметкен, Қыздан атты қыздарының ішінен 
Дәметкенді: «Дүниенің терт бұрышын түгел ұстайтын ақылдым», -  
деп  бағалапты.  «Ата  балаға  сыншы»,  -   деген  осы.  Екеуінің 
мейірімі  бізге  ғана  емес,  сондай-ақ,  ортамыздың  кәрі-жасына 
бірдей тарады. Тіршілікте  толқымайтын жүрек, толғанбайтын жан 
жоқ.  Дүниенің нұры, емірдің гүлі, қызығы -  ананың қолында. «Ана 
бір  қолымен  бесік тербетсе,  екінші  қолымен  әлемді  тербетеді»,  -  
деген  мәңгілікке  ұласатын  парасатты  ұғымды  мен  әжем  мен 
анамның мейіріне арналып айтылғандай сезінемін.  Шынында қос 
ананың мейірімі менің отбасымда жалағасып келеді  Зайыбым, үш 
баланың анасы  Нүриләның мейірі  мен  мерейінен  ақ босағамызға 
шапағат  келді.  Әкем  сияқгы  мен  де  күн  сайын,  сағат  сайын  үй-
ішінің  қамына  араласа  алмадым.  Апғашқы  жігіттік  кезеңім 
Алматы  шет тілдер  институтында  оқуда,  осы  институттің түңғыш 
рет  ашылған  неміс  тілі  факультетінің  қазақ  бөлімінде  үстаздық 
қызметте  өтті.  1959  жылдары  Краснокутск  аудандьщ  комсомол 
комитетінің  бірінші  хатшысы  лауазымында,  1962  ж.  А.А.  Жданов 
атындағы  Ленинград  мемлекеттік  университетінің  шет  тілдер 
мүғапімдерінің  жоғары  кәсіби  шеберлігін  жетіпдіру  жөніндегі  екі 
жылдық  педагогикапық  курсында  білімімді  жетілдірдім.  Сондай- 
ақ,  облыстық тілдер  басқармасының  басшысы  жэне  т.б  жауапты 
қызметтер,  және  жалпы  50  жылдық  еңбек  өтілінің  28  жылы 
Павлодар  ПИ-ге  арналды.  Менің  ұстаздық  қызметімнің  басты 
баспалдағы -осы институттың шет тілдері  факультетінің алғашқы 
деканы  болып  және  факультеттің  ЖОО-ы  қатарынан  көрнекті 
орын  алуы 
барысындағы  үйымдастыру  жүмысымның
нәтижесі.  Одан  кейінгісі,  міне,  С.  Торайғыров  атындағы  ПМУ-

Бижан Ж. Қ.
де  өтіп  жатыр.  Уақытым  мен  білегімнің  бәрі  қызметке  арналды.
Жүрт қатарлы  «КСРО Ағарту
(1973),  «Қызметтегі
ҚР
(2005), «Облыс алдында сіңірген еңбегі үшін» (2006) төс белгілерін 
иелендім.  Бұл  марапаттар  тек  қана  алаңсыз, 
таза  қызметтің 
жемісі.  Сондықтан,  отбасының қызметін толық деңгейде  атқаруға
___  
П І »  
W
келе
Бірақ, ұрпақ тәрбиелеу кекірегімнің терінде жүрді.  Бұл бағытта 
-Іұрилаға кеңесші бола апғаныма қуанамын. Ана қасиеті киелі ғой. 
Нәрестелеріне  мейір  құйып,  түн  ұйқысын  терт  бөліп,  мәпелеп 
өсірген  балалары  қазір  еңселі  замандастарымен  қатар  тәуелсіз 
еліміздің терінде жүр.  Атап  айтсам,  үлкеніміз -  Бақытжан  еліне 
белгілі дәрігер.  Гүлнар -  Астанада, ¥лттық экономика  министрлігі 
департаментінің  директоры,  кенжеміз  Бауыржан  —  Павлодар 
қапасында  жоғары  санатты  эксперт-дәрігер.  Жиеніміз  Гүлшат 
Көпжанқызы  -   менің  жолымды  қуып,  ағылшын  тілінің  маманы, 
филология  ғылымдарының  кандидаты,  Оңтүстік  Қазақстан  М. 
Әуезов атындағы университеттің доценті.
Ж.Б. Сіздің өмір жолыңыз әке жолына ұқсайды деп ойлаймын.
О.Ж. Әкем Қайкен айырмашылығы жер мен көктей екі дәуірді 
көрді.  Оны жоғарыда толық айттым.  Бірақ,  оның жеті  әулетінен 
келе  жатқан  дархан  пейілділігі,  өмірге  қүштарлық  көзқарасы 
ерекше орнықгы болған.  1965 жылы мен Ленинградтағы оқуымды 
бітіріп  келген  бір  күні  мені  езі  отырған  белмеге  шақырып  алды. 
Мына жерге отыр деп, тізесіне тіземді түйістіре жақын  отырғызды 
да  әңгімесін  бастады.  Түйіндеп  айтқанда,  сен  осы  уақытқа 
дейін  алаңсыз  оқыдың,  үлкен  жерде  білім  алдың.  Мен  таяуда 
зейнеткерлікке  шығамын.  Енді  осы  үйдің  барлық  жағдайын  сен 
жасайсың. Балалар әлі жас. Соларды оқыту сенің парзың болсын, -  
деді.  Айтқанындай  болды.  Менен  кейінгі  іні,  қарындастарыма 
қамқорлық  жасадым.  Олардың  бәрінің  жоғары,  орта  дәрежелі 
білімді маман, бала-шағаларын өсіріген  бақытты отбасы.
Ж.Б.  Ыкыласты сүхбатыңызға  рахмет.  Әулеттеріңіздің енегсеі
мәңгілікке ұлассын!
Сұхбаттасқан Ж. Бижан
17 қаңтар  2015 ж.

Ой толқыны (I бөлім)
Т¥ЛҒАЛАР ӨНЕГЕСІНЕН ҮЙРЕНДІМ
(сүхбат-портрет)
Павлодар  облыстық  журналистер  одағы  мен  Қазақстан 
журналистер одағы сыйлықгарының лауреаты, КСРО Теледидары 
мен  радио  үздігі,  Қазақстанның  қурметті  журналисі,  облысқа 
сіңірген  еңбегі  үшін,  Ақтоғай  ауданының  қүрметті  азаматы  төс 
белгілерінің  иегері,  С.  Торайғыров  атындағы  ПМУ  профессоры 
Жүмасейт  Қоғабайүлы  Бижан  2015  жылғы  24  ақпанда  75  жасқа 
толды.  Осыған  орай 
тілшіміз  Мәдениет  Амангелдіүлы 
Ж. 
Бижанмен сүхбаттасқан еді.
М.  А.  Ассалау...мағалай...кум,  Жүмасейт  аға!  75  жылдық 
мерейтойыңыз  қүтты  болсын!  Журналистік  қызметке  дейін  сіз 
тракторист,  мектепте мүғалім,  партия-кеңес қызметтерінде еңбек
еттіңіз. Журналистика саласына қалай келдіңіз?
Ж.Б.  Уағалай...кум...әссалам!  Еңбек  өтілімімнің  58  жылын
қас  қағымда  шарлап  шығу  қиын  болар. 
Әйтседе,  өткенге  ой 
жүгіртіп,  көңіл  иірімдерін  сабақгайын.  Мен  қыс айларында  қалың 
қар  басатын,  жазда  жауыннан  езілген  саз  батпақган  көлік  түгілі 
аяғыңды  зордың  күшімен  алып  жүре  апатын,  шағын  аралдай 
«Шүға»  ауылында туып,  өстім.  Оқушы  шағымнан  кітап  оқуға әуес 
болдым.  Ауыл  мектебіндегі  шағын  кітапхананың  100-ден  астам 
кітаптарын бәрін оқып тауыстым. Коминтерн атындағы совхоздың 
парткомы «Лениншіл жас» газетін жаздырып, арнайы біздің ауылға 
жібереді. Бөлімше басшыларынан оны мен сүрап алып оқимын. Бүл 
газет  жастар  тәрбиесі  тақырыбын  нөмір  сайын  жазатын.  Газетте 
жастар  арасындағы  достық,  махаббат,  туыстық жарасымды  өмір, 
жастардың  өмірдегі  қателіктерінің  себеп-салдары,  жоғары  оқу 
орындары  студенттерінің  өмір-тыныстары  жайында  тартымды 
тақырыптар жарияланатын. Соларды оқып, өзім бір жаңа тіршіпікті 
көріп,  жақсыпармен  араласып  жүргендей  қуанышты  сезімге 
беленетін  едім.  Менің осындай  күнделікті тіршілігімді  көріп,  анам 
Нүрым қошеметтеп те қоятын. Өйткені, анамның оқиғаны керуінен- 
ақ суырып салма өлеңмен сол қаппында, дәлме-дәл сипаттайтын
қабілеті болды.
Біздің  ауылда  ол  кезде  балапар  мекгеп  бітірісімен  жүмыс 
істейтін  еді.  Мамандық  таңдап,  жоғары  оқу  орындарына  түскен

жүктеу/скачать 30,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: