Билет №1 Қозғыш тіндер

Көру өткірлігін анықтау үшін 12 бағанға орналасқан әріпті белгілі Сивцев – Головин стандартты кестесін қолданады. Әр бағанға әріп мөлшері жоғарыдан төмен қарай. Әр бағанның бүйірінде арақашықтықты белгілейтін сан болады, бұдан берілген 1 көру бұрышынан әріпті қалыпты көз анықтайды. Кестені жарық қабырғаға іледі немесе қосымша электрлік лампамен жарықтандырады. Зерттелушіні кестеден 5м қашықтықта орындыққа отыруын және арнайы қалқамен көзін жабуын сұрайды. Тәжірибеші сілтеуішпен зерттелушіге әріптерді көрсетіп, оларды атауын сұрайды. Анықтауды бағанның жоғарғысынан төменге қарай түсіре отырып, ең төменгі бағанды көрсетеді. 2 – 3 секунд ішінде зерттелуші барлық әріптерді дұрыс айтады және анық көреді. Содан соң көру өткірлігін мына формула бойынша есептейді: V=d/D, мұнда V – көру өткірлігі, d – зерттелушінің кестеден арақашықтығы, D – қалыпты көздің көру арақашықтығы. Содан соң екінші көздің көру өткірлігін анықтайды.

Н. Е. Введенский 1902 ж.альтерация-улануға немесе зақымдалуға ұшыраған нервтің учаскесі төмен лабильділікке ие болатынын көрсетті. Бұл дегеніміз, бұл учаскеде пайда болатын қозу жағдайы қалыпты учаскеге қарағанда баяу жоғалады. Сондықтан уланудың белгілі бір сатысында жоғарыда жатқан қалыпты учаскеге əсер еткен кезде жиі тітіркену ырғағымен уланған учаске осы ырғақты ойнай алмайды жəне ол арқылы қозу берілмейді. Н. Б. төмен лабильділігінің мұндай жағдайы Введенский парабиозды парабиоз деп атады. Парабиоз-бұл өмірлік іс-əрекеттің қайтымсыз бұзылуына себеп еткен агенттің іс-əрекетін тереңдету жəне күшейту кезіндегі қайтымды өзгеріс-өлім. Кезеңдері: 1. Провизорлық немесе теңестіруші: альтерацияның бастапқы фазасы, нервтің ырғақты импульстерді жүргізуге қабілеттілігі төмендейді. 2. Парадоксалды фаза: нервтің қалыпты нүктелерінен шығатын күшті қозулар, бұлшықетке есірткілік учаске арқылы берілмейді немесе тек бастапқы қысқартуларды тудырады. 3. Тежегіш фазасы: парабиоздың соңғы сатысы. Нерв қозу қабілетін толығымен жоғалтады.Парабиоздың енгізілген теориясы [Введенский Н. Е., 1901] - қозудың тежелуге ауысуын сипаттайтын төменгі лабильділік сатысындағы сыртқы агенттердің əсерінен нерв тінінің қызмет етуінде бөлектеу. Парабиоз - тыныс-тіршілігінің қайтымсыз бұзылуына себепкер болған агентті тереңдете жəне күшеюі кезінде өтетін жүйке жасушаларының қайтымды өзгеруі-өлім. Қозудың тұрақты парабиотикалық тежелу жағдайына өтуі үшін (пессимум) тітіркендіргіштің абсолютті күші емес, осы уақытта осы нерв жүйесінің тұрақтылық шегінен асып түсетін салыстырмалы күш маңызды. Қозу жəне тежелу процестерінің бірігуіне маңызды мəн беріледі, олардың пайда болуы нерв субстратының лабильдік деңгейіне байланысты. Парабиоз кездейсоқ тежелу, қозу процесінің трансформация нəтижесі ретінде қарастырылады. Парабиозға жүйелі үш фазадан өтетін жүйке жасушаларының тіршілігіндегі күштік процестердің бұрмалануы тəн: күшті жəне орташа тітіркендіргіштердің əсерінің əсері теңестірілетін провизорлық (теңестіретін); күшті тітіркендіргіш əсер етпейтін парадоксальды; жүйке тіні кез келген қарқындылықты қоздыру қабілетін толық Жоғалтатын тежейтін. Парабиоздың Введендік теориясы жоғары жүйке қызметінің теориясының (см.) ухтомдық доминант теориясын жəне физиологиялық Павловты құруда маңызды рөл атқарды, гипноздың мəнін түсіну үшін бірқатар психопатологиялық құбылыстардың (мысалы, жедел психогенді реакциялардың) патофизиологиялық түсініктемесі үшін тартылады.