Биоинженерияға кіріспе. Биоинженерияның негізгі түсініктері және молекулалық-генетикалық негіздері. Гендік-инженерлік технологиялар



бет1/7
Дата13.10.2022
өлшемі4,76 Mb.
#42707
  1   2   3   4   5   6   7

Биоинженерияға кіріспе. Биоинженерияның негізгі түсініктері және молекулалық-генетикалық негіздері. Гендік-инженерлік технологиялар.

Орындаған: Әбдікерім Ә.

Тексерген: Қанағат А.

Топ: ТФП 19-27

Жоспар

Кіріспе

  • Биоинженерия
  • Негізгі бөлім

  • Ген инженериясы
  • Гендік инженерия әдістері
  • Бактерияларды алудың клондау әдісі
  • Гендік инженерияның жетістіктері
  • Гендік инженерияның кемшіліктері
  • Гендік инженерияның болашағы
  • Қорытынды

Биоинженерия

Биоинженерия немесе биологиялық инженерия —биология мен медицинада инженерлік принциптерді қолдануды дамытатын ғылым мен техниканың бағыты.

Биоинженерия айналысады:

  • жасанды ағзаларды жасау немесе ағзаларды тіндерден өсіру
  • генетикалық түрлендірілген организмдерді, мысалы, ауыл шаруашылығы өсімдіктері мен жануарларын (генетикалық инженерия) әзірлеумен, сондай-ақ берілген қасиеттері бар қосылыстарды молекулярлық құрастырумен (ақуыздық инженерия, Инженерлік энзимология) айналысуға болады

Ген инженериясы

  • Генетикалық немесе ген инженериясы-генетика мен молекулалық биологияның қол жеткен табыстарының негізінде қалыптасқан биология ғылымының жаңа бір саласы.
  • Бұл ғылымның мақсаты-практика мен теория үшін қажетті, бұрын тірі табиғатта болмаған жаңа генетикалық бағдарламаларды жасау. Мұндай әдіс, тіршілікті меңгеруде жаңа мүмкіндіктер туғызып отыр. Генетикалық инженерияда қолданылатын әдістер өте күрделі болып келеді. Мысалы, генотиптің құрамынан жеке ген немесе гендердің тобы бөліп алынып, басқа бір организмге апарып орналастырылады. Сол сияқты ДНҚ молекуласының құрылымын өзгерту арқылы оның жаңа рекомбинантты түрлерін алып, оларды басқа организмнің геномына енгізіп, қызмет атқаруын қамтамасыз етеді.

Гендік инженерия әдістері

  • Гендік инженерияның кең тараған әдісі - рекомбинантты алу әдісі, яғни құрамында өзгеше ген, плазмидалардан ақпаратты алу.
  • Плазмидалар дегеніміз - бірнеше базалық жұптардан құралған шеңберлі екі тізбекті ДНҚ молекулалары. Плазмидалар - бұл бактерия жасушасында автономды генетикалық элементтер. Плазмидалар жасушалық ДНҚ-ның аз ғана бөлігін құрағанымен, олар бактерияларға дәрі-дәрмектерге төзімді гендер сияқты өмірлік маңызды гендерді қамтиды. Әр түрлі плазмидтер бактерияға қарсы дәрілерге төзімділік үшін әр түрлі гендерден тұрады. Бұл дәрі-дәрмектердің көпшілігі - антибиотиктер адамдар мен үй жануарларының бірқатар ауруларын емдеуде дәрі ретінде қолданылады. Әр түрлі плазмидалары бар бактерия әртүрлі антибиотиктер мен ауыр металдар тұздарына төзімділікке ие болады. Белгілі бір антибиотик бактерия жасушаларына әсер еткенде, оған төзімділік беретін плазмидалар бактериялардың арасында тез тіршілік ете отырып таралады. Плазмидтер құрылысының қарапайымдылығы және олардың бактерияларға ену жеңілдігі генетикалық инженерлермен жоғары организмдердің гендерін бактерия жасушаларына енгізу үшін қолданылады.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет