Биологиялық ғылымдарың зерттеу объектісі және қасиеттері бойынша тізімдеңіз
Қазіргі заман биологиясын медицинаның теориялық негізі ретінде қарастырыңыз
жүктеу/скачать 2,3 Mb.
|
| Қазіргі заман биологиясын медицинаның теориялық негізі ретінде қарастырыңыз.
Медицинадағы биология – негізгі медициналық білімнің іргелі пәндерінің бірі болып табылатын ғылыми пән. Адамдарда тұқым қуалайтын, паразиттік және тасымалдаушы аурулардың пайда болу себептері зерттеліп, оларды диагностикалау және алдын алу әдістері қарастырылады. Пән биохимия, гистология, физиология, микробиологияны зерттеудің теориялық негізін жасауға және клиникалық ойлау негіздерін қалыптастыруға ықпал етеді. «Медицинадағы биология» пәнінің мазмұнының негізін тұрақты даму концепциясы құрайды. Осыған сәйкес мазмұнды бағыттар бөлінеді: биология мен медицинаның байланысы, медицинадағы генетиканың рөлі, эмбриональды дамуға сыртқы факторлардың әсері, тұқым қуалаудың жалпы заңдылықтары, мутациялар мен мутагендік факторлар, тұқым қуалаушылықты диагностикалау және алдын алу әдістері. адам патологиясы, қоршаған ортаға тәуелді адам аурулары, қоршаған ортаның ластануының адам дамуына әсерінің салдары. Биология – медицинаның теориялық негізі. Медициналық биология – адамдар, олардың шығу тегі, эволюциясы және географиялық таралуы, адам популяцияларының санының және олардың құрылымының уақыт пен кеңістікте өзгеруі туралы ғылым. Ол адамның тұқым қуалаушылығын, даралар арасындағы туа біткен ерекшеліктердің мәні мен маңызын, адам экологиясын, сонымен қатар адамның дұшпандық ортамен, оның ішінде қоздырғыштармен күресуде қолданатын бейімделу механизмдері мен құралдарын зерттейді. Биологиялық білімнің медицинамен байланысы сонау өткенге барып, биологияның өзі пайда болған кезден басталады. Өткеннің көптеген көрнекті дәрігерлері де көрнекті биологтар болды (Гиппократ, Герофил, Эрасистрат, Гален, Авиценна, Мальпиги және т.б.). Дегенмен, қазіргі мағынада медицинаның теориялық негізі ретінде биологияның рөлі тек 19 ғасырда қалыптаса бастады. ХІХ ғасырдағы құрылуы. жасуша теориясы биология мен медицина арасындағы байланыстың ғылыми негізін қалады. 1858 жылы Р.Вирхов (1821-1902) «Клеткалық патологияны» жариялады, онда патологиялық процестің жасушалармен байланысы, соңғысының құрылымындағы өзгерістер туралы ұстаным тұжырымдалады. Клетка теориясын патологиямен ұштастырып, Р.Вирхов биологияны медицинаға теориялық негіз ретінде «әкелді». Маңызды қызметтер К.Бернард пен И.П. Физиология мен патологияның негізін салған Павлов, Л.Пастер, Р.Кох, Д.И. Ивановский және олардың ізбасарлары инфекциялық патология туралы ілімді құрды, соның негізінде асептика және антисептика түсінігі пайда болды. Төменгі сатыдағы көп жасушалы жануарлардың ас қорыту процестерін зерттей отырып, И.И. Мечников иммунитет туралы ілімнің биологиялық негізін қалады. Адамдағы гендердің әрекетінің биохимиялық көріністерін зерттей отырып, ағылшын дәрігері А.Гаррод 1902 жылы адамның тұқым қуалайтын патологиясын зерттеудің негізін қалаған «зат алмасуының туа біткен ақаулары» туралы хабарлады. Биология –медицинаның теориялық негізі ретінде ерекше гуманитарлыпрактикалық маңызға ие. Көптеген сырқаулардың себептері мен механизмдері гендер мен олардың өнімінің яғни жасуша ақуыздарының жұмысының бұзылуында. Ол себептер мен механизмдерді түсіну- ауруды емдеу мен айығу мәселесі жартылай шешілгенін білдіреді. Дәрі-дәрмек жасауға келсек, онда да химик-фармацевттер молекулярлы-жасуша биологтарына орын беруде.Ген-жасушалық инженерлік технологиялар экологиялық және генетикалық таза дәрі жасауға қабілетті,ал алмастырылған гендер созылмалы ауруды түбегейлі жоя алады, мысалы қант диабеті. Қазіргі таңда жасанды жолмен адамды өндіру мәселесі де қызықтыруда. Қолдан ұрықтандыру ( еркектің белсіздігін жеңу мақсатында ) көптен бері шешімін тапқан сәтті мәселе. Енді болса ұрықтану мен көбеюдің түбегейлі жаңа технологиясы табылды, онда еркек жыныс жасушасынсыз ұрпақты клондауға болады.Әзірге бұл нақты тек жануарларға жасалды, Жапон елінде 1990 жылдан клонданған сиырлар өсірілуде, Ұлыбританияда Долли атты қой алынды. Адамды клондауға да ешқандай әдістемелік кедергілер қалмады десекте, бұл мәселе төңірегінде көптеген гуманитарлық, этикалық, керек десеңіз құқықтық мәселелер туындап шешімін таппай тұр. жүктеу/скачать 2,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|