Идиятова Ұлжалғас Бегжанқызы
Биология пәні мұғалімі
7M01505-Биология мамандығының 1курс магистранты
Экожүйелердің құрамбөліктері.
Экологиялық жүйе – бұл үнемі өзара байланыста және жансыз табиғат құрам бөліктері мен тікелей қатынаста болатын жанды ағзалардың динамикалық әрі тұрақты бірлестігі.
Экожүйені құрайтын бөліктер: Биотикалық (жанды ағзалар) және Абиотикалық (жансыз, өлі табиғат)
Бірлестік (қауымдастық) – осы экожүйедегі әр түрге жататын тірі ағзалардың тұрақты бірлестігі. Ең алдымен бұл ағзалар энергия ағыны – қоректік тізбек және тор арқылы байланысады.
Бірлестік (қауымдастық) – осы экожүйедегі әр түрге жататын тірі ағзалардың тұрақты бірлестігі. Ең алдымен бұл ағзалар энергия ағыны – қоректік тізбек және тор арқылы байланысады.
Экожүйе құрылымы:
Қоректік тізбек бойынша энергия берудің маңызды бөлігі – оны жоғалту болып табылады. Бір қоректік (трофикалық) деңгейден басқасына 10%-дай энергия өтеді.
Қоректік тізбекте энергия жойылуының сандық бейнесіне жатады: Экологиялық пирамида ережесі.
Пирамида – ағзалардың шынайы немесе модельденген мөлшері көрсетілген бірінші деңгейден бастап соңғысына дейінгі қоректік деңгейлер.
Ғаламшардағы продуценттер мөлшері консументтер мөлшерінен көп емес бірден-бір экожүйе: Су, мұхит экожүйелері
Құрлық экологиялық пирамидасы
а). Су немесе мұхит экожүйелері ерекше болады,
ә). Бұл – ғаламшардағы продуценттер мөлшері консументтер мөлшерінен көп емес бірден-бір экожүйе
Популяция – оның экологиялық сипаттамасы
Популяция – түрдің тіршілік етуінің едәуір аз құрылымдық бірлігі.
Ғаламшарымызда бір географиялық нүктеде тіршілік ететін эндемик түрлер бар.
Популяцияны зерттейтін экология бөлімі демэкология деп аталады.
Популяцияның негізгі көрсеткіші – оның саны – олардағы даралар саны.